Piractwo i podróbki ciągle w modzie

Przeczytaj także: Kibice nie grają fair play: kwitnie nielegalny streaming i sprzedaż podróbek

Najważniejsze informacje

• Ponad połowa (52%) ankietowanych Europejczyków w wieku 15–24 lat stwierdziła, że w ciągu ostatniego roku kupiła, celowo lub przypadkowo, co najmniej jeden podrobiony produkt w Internecie, a jedna trzecia (33%) – że uzyskała dostęp do treści cyfrowych z nielegalnych źródeł.
• Jeśli chodzi o osoby, które zrobiły to celowo, 37% zakupiło podróbki, a 21% używało, odtwarzało, pobierało lub transmitowało treści z nielegalnych źródeł.
• W Polsce 44% młodych ludzi celowo kupiło podróbkę, a 19% świadomie uzyskało dostęp do pirackich treści.
• Z drugiej strony 60% młodych Europejczyków – w porównaniu z 50% w 2019 r. – stwierdziło, że woli korzystać z treści cyfrowych pochodzących z legalnych źródeł. W Polsce ten odsetek wynosi 57% młodych osób.
• W kontekście kupowania produktów podrobionych i korzystania z pirackich treści cyfrowych głównymi czynnikami są nadal cena i dostępność, jednak coraz ważniejsze stają się także oddziaływanie otoczenia i wpływ społeczny.
• Do głównych czynników odstraszających należą cyberzagrożenia, oszustwa cybernetyczne i wpływ na środowisko.

Ponad połowa (52%) ankietowanej młodzieży w ciągu ostatniego roku kupiła co najmniej jeden podrobiony produkt w Internecie, celowo lub przypadkowo, a jedna trzecia (33%) – uzyskała dostęp do nielegalnych treści online.

Zakup podróbek

Uwzględniając sytuację po pandemii, w nowym badaniu potwierdzono, że 37% młodych ludzi celowo kupiło co najmniej jeden podrobiony produkt, co stanowi znaczny wzrost w porównaniu z poprzednimi wynikami (14% w 2019 r.). Ten odsetek różni się znacznie w poszczególnych krajach: najwyższy jest w Grecji (62%), a najniższy w Czechach (24%).

Produkty podrobione kupowane przez młodych ludzi celowo to najczęściej odzież i akcesoria (17%), a w dalszej kolejności obuwie (14%), urządzenia elektroniczne (13%) oraz artykuły higieniczne, kosmetyki, wyroby do higieny osobistej i perfumy (12%).

Jednak młodzi są także zwodzeni, żeby kupować podróbki: nieświadomy zakup produktów podrobionych stanowi również 37% ( ), a respondenci potwierdzili, że mają trudności w odróżnieniu towarów autentycznych od podrobionych. 48% respondentów nie kupiło takich produktów lub nie miało co do tego pewności.

Piractwo internetowe

Jeśli chodzi o treści cyfrowe, legalne źródła zyskują na popularności wśród młodszych pokoleń. 60% stwierdziło, że w minionym roku nie używało, odtwarzało, pobierało ani transmitowało treści z nielegalnych źródeł, w porównaniu z 51% w 2019 r. i 40% w 2016 r. Jest to potwierdzeniem istniejącej tendencji.

Umyślne piractwo pozostaje jednak na stałym poziomie: 21% (jedna piąta) młodych konsumentów potwierdza, że świadomie korzystało z pirackich treści w minionych 12 miesiącach. Znaczna część młodych ludzi została wprowadzona w błąd, aby korzystali oni z pirackich treści. 12% uzyskało dostęp do pirackich treści przypadkowo, a 7% nie wie, czy to miało miejsce. Głównym rodzajem pirackich treści były filmy (61%) i seriale telewizyjne (52%), w dalszej kolejności była muzyka (36%). Do korzystania z nich używano głównie specjalnych stron internetowych, aplikacji i kanałów w mediach społecznościowych.

W świetle tych nowych wyników dyrektor wykonawczy EUIPO Christian Archambeau powiedział:

Trzecia edycja zestawienia wskaźników dotyczących własności intelektualnej i młodych ludzi, opublikowana w Europejskim Roku Młodzieży, potwierdza tendencje rozpoznane w poprzednich edycjach i dostarcza więcej szczegółowych informacji o nastawieniu i postawach młodzieży. W czasie, gdy handel elektroniczny i konsumpcja produktów cyfrowych znacznie się nasilają, wzrost celowego i nieświadomego kupowania towarów podrobionych jest niepokojącym trendem. Jeśli chodzi o piractwo, nie zmniejsza się ono, nawet pomimo że młodzi konsumenci w coraz większym stopniu preferują treści z legalnych źródeł. Ta nowa analiza stanowi cenne narzędzie wspomagające zainteresowane podmioty, decydentów, a także edukatorów i organizacje społeczeństwa obywatelskiego w kształtowaniu inicjatyw informacyjnych, które mają pomóc w dokonywaniu świadomych wyborów przez młodych obywateli i konsumentów.

Najważniejsze czynniki skłaniające do kupowania podróbek i korzystania z pirackich treści

Chociaż cena i dostępność w dalszym ciągu są głównymi powodami celowego kupowania podrobionych produktów i korzystania z pirackich treści, na znaczeniu przybiera wpływ otoczenia społecznego, np. zachowania rodziny, przyjaciół lub znajomych.

Inne czynniki to: nieprzywiązywanie wagi do tego, czy produkt jest podrobiony (lub czy treści pochodzą z nielegalnego źródła), niedostrzeganie różnicy między produktami oryginalnymi a podrobionymi oraz łatwość znajdowania lub zamawiania podrobionych produktów w Internecie. Jeden na 10 respondentów przywołał rekomendacje uzyskane od influencerów lub sławnych osób.

Co skłania młodych ludzi do zastanowienia się?

Zarówno w przypadku produktów, jak i w przypadku treści cyfrowych, młodzi ludzie wskazują osobiste zagrożenia oszustwami cybernetycznymi oraz cyberzagrożenia jako ważne czynniki ograniczające ich zachowania. Ponadto młodzi respondenci obecnie coraz częściej wymieniają większą świadomość negatywnego wpływu na środowisko lub na społeczeństwo.

Badanie z 2022 r. jest kontynuacją pierwszej i drugiej edycji zestawienia wskaźników dotyczących własności intelektualnej i młodych ludzi z 2016 r. i 2019 r. Celem badania jest zrozumienie postrzegania własności intelektualnej przez młodych ludzi i ich zachowań w odniesieniu do własności intelektualnej w sytuacjach, gdy korzystają z treści cyfrowych lub kupują fizyczne towary. W dniach 7–28 lutego 2022 r. przeprowadzono analizę ilościową dla roku 2022 dla łącznej próby 22 021 młodych osób w wieku 15–24 lat w 27 państwach członkowskich UE. Zestawienie wskaźników z 2022 r. zawiera szczegółowe dane ilościowe i jakościowe dotyczące postaw i zachowań młodych konsumentów oraz ocenę trendów zachodzących od czasu poprzedniego badania w 2019 r. Obejmuje także nowe obszary, co ma pomóc zainteresowanym podmiotom i decydentom w dostosowaniu polityki i opracowaniu odpowiednich inicjatyw informacyjnych.