Co 3. były członek OFE chce prywatyzacji oszczędności na emeryturę

Przeczytaj także: Kupno mieszkania i oszczędzanie na emeryturę: sfera marzeń dla młodych?

Deklarowana przynależność do OFE

Spośród wszystkich respondentów jedynie co siódma osoba (13.9%) zadeklarowała, że jest członkiem Otwartych Funduszy Emerytalnych. Co piąta osoba (20.2%) zadeklarowała, że była członkiem OFE w przeszłości, co druga osoba (52.4%) stwierdziła, że nie jest i nigdy nie była członkiem OFE, a 13.6% osób nie wie, czy jest/było członkiem OFE.

Największy odsetek badanych – pod kątem wieku – którzy zadeklarowali, że przynależą do OFE, to 50-latkowie. W tej grupie co czwarty badany (24.9%) zadeklarował, że jest członkiem OFE. Na drugim miejscu pod kątem deklaracji przynależności do OFE są 40-latkowie, co piąta osoba – 21.6% w tej grupie.

W tych dwóch grupach wiekowych był też najwyższy odsetek osób, które zadeklarowały, że kiedyś należały do OFE. W przypadku 50-latków była to blisko co trzecia osoba (32.3%), a w grupie 40-latków było to blisko trzy na dziesięć osób (28.1%). W grupie 30-latków 13.6% respondentów zadeklarowało, że przynależy do OFE, a 17.4% zadeklarowało, że kiedyś przynależało.

Badani z wyższym wykształceniem wyraźniej częściej wskazywali na swoje członkostwo w OFE . W tej grupie co czwarta osoba zadeklarowała, że należy do OFE (24.2%), a co piąta osoba (21.8%) zadeklarowała, że kiedyś należała do OFE.

Pierwszą i jedną z najważniejszych spraw, które rzucają się w oczy podczas analizy odpowiedzi na powyższe pytania związane z OFE, zaufaniem do nich i ich przyszłością, są deklaracje badanych na temat przynależności do OFE. Obecnie do OFE przynależy około 15 milionów dorosłych Polaków, czyli w przybliżeniu co druga osoba w wieku produkcyjnym. Tymczasem w powyższym badaniu, będącym losowym badaniem reprezentatywnym, deklarację przynależności do OFE złożyła co ósma osoba. Co piąta osoba zadeklarowała, że była członkiem OFE. Wskazuje to na dużą nieświadomość związaną nie tylko z przynależnością do OFE, ale również w kwestii zarządzania swoimi środkami w ramach systemu emerytalnego – zauważa dr Tomasz Sobierajski, socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego.

Zmiany w OFE z 2014 roku, a zaufanie do systemu emerytalnego

Sześciu na dziesięciu badanych (61.7%) zadeklarowało, że zmiany w systemie emerytalnym z 2014 roku nie wpłynęły na ich zaufanie do systemu emerytalnego. Co czwarta osoba (27.9%) zadeklarowała, że po zmianach jej zaufanie do systemu się zmniejszyło, a co dziesiąta osoba (10.4%) stwierdziła, że ich zaufanie do systemu się umocniło.

Najwyższy odsetek osób, które zadeklarowały spadek zaufania do systemu emerytalnego po zmianach w 2014 roku można zauważyć wśród osób między 40 a 60 rokiem życia. Czterech na dziesięciu 40-latków (41.4%) oraz co trzeci 50-latek (36.2%) zadeklarował spadek zaufania do systemu.

Osoby z wyższym wykształceniem wyraźnie częściej zadeklarowały spadek zaufania do systemu emerytalnego po zmianach w 2014 roku, było to blisko czterech na dziesięciu respondentów w tej grupie – 38.6%.

Zmiany w systemie emerytalnym z 2014 roku wyraźnie zmniejszyły zaufanie do systemu emerytalnego wśród osób, które zadeklarowały, że są lub były członkami OFE.

Czterech na dziesięciu badanych (41.8%), którzy zadeklarowali, że są członkami OFE stwierdziło, że po zmianach w systemie z 2014 roku zmniejszyło się ich zaufanie do systemu emerytalnego. Jednocześnie warto zauważyć, że u podobnej liczebnie grupy (43.3%) zaufanie do systemu po tych zmianach pozostało bez zmian. U co siódmej badanej osoby (14.9%), która zadeklarowała, że jest członkiem OFE, zmiany z 2014 roku zwiększyły zaufanie do systemu emerytalnego.

U co drugiej osoby (48.2%), która zadeklarowała, że była członkiem OFE, zaufanie do systemu emerytalnego po zmianach w 2014 roku zmniejszyło się. U co trzeciej osoby (33.8%) pozostało bez zmian, a u co szóstej osoby (17.9%) wzmocniło się.

Badanie wydaje się potwierdzać tezę, że świadomość dotycząca funkcjonowania systemu emerytalnego w jednych grupach społecznych jest większa, w innych mniejsza. Ci, którzy np. mają świadomość byłej lub obecnej przynależności do OFE, mają bardziej wyraziste lub bardziej sprecyzowane poglądy na temat systemu emerytalnego. Konieczne wydaje się zatem zwiększanie świadomości emerytalnej i potrzeby dodatkowego oszczędzania. Osoby bardziej świadome mają większe szanse na zbudowanie odpowiedniego zabezpieczenia na przyszłość – tłumaczy Małgorzata Rusewicz, prezes IGTE.

Oczekiwania dotyczące przyszłości OFE

Blisko połowa respondentów (44.1%) na pytanie o przyszłość OFE nie miała zdania. Jednocześnie co czwarta badana osoba (39.6%) opowiedziała się za utrzymaniem w systemie emerytalnym elementu kapitałowego – 15.2% badanych stwierdziło, że OFE powinny zostać zlikwidowane, ale środki z OFE powinny być przeniesione do IKE, IKZE lub PPK, 12.2% uważała, że OFE powinny pozostać w niezmienionej formie i taki sam odsetek badanych uznawał, że OFE powinny zostać przywrócone do pierwotnej formy. Jedynie co szósta osoba (16.4%) uważała, że OFE powinny zostać zlikwidowane, a wszystkie zgromadzone tam środki powinny być przekazane do ZUS.

Wśród osób, które zadeklarowały, że są lub były członkami OFE zdania na temat ich przyszłości są podzielone. Co czwarta osoba (23.7%), która zadeklarowała, że jest członkiem OFE uważała, że powinny one pozostać w niezmienionej formie. Co szósta osoba w tej grupie (18.5%) stwierdziła, że powinny zostać przywrócone do pierwotnej formy, a taka sama liczebnie grupa uważała, że OFE powinny zostać zlikwidowane, a zgromadzone środki sprywatyzowane. Co siódma osoba (14.8%) uznała, że OFE wprawdzie powinny zostać zlikwidowane, ale środki powinny zostać przeniesione do ZUS.

Wśród osób, które zadeklarowały, że były członkami OFE największa grupa badanych – trzy na dziesięć osób (29.1%) była za tym, żeby OFE zostały zlikwidowane, a zgromadzone środki sprywatyzowane, co piąta osoba (20.9%) uważała, że OFE powinny zostać przywrócone do pierwotnej formy. Co siódma osoba w tej grupie (15.3%) uważała, że OFE powinny być zlikwidowane, a zgromadzone środki przeniesione do ZUS, a co dziesiąta (10.7%), że OFE powinny pozostać w obecnej formie.

Badanie „Polacy wobec OFE” zostało przeprowadzone przez IPSOS na zlecenie IGTE w dniach od 8 do 12 września 2022 roku metodą CAPI na reprezentatywnej próbie mieszkańców Polski powyżej 15. roku życia.