Rynek z ponad 1 mln ofert pracy. Kogo szukają pracodawcy?

Przeczytaj także: Rynek pracy: aż 600 tys. ofert dla specjalistów, kto potrzebny?

Rekordowa rekrutacja i istotne wyzwania

Minione 12 miesięcy to okres, w którym pracownicy, pracodawcy i kandydaci musieli przełknąć kolejną słodko-gorzką pigułkę, związaną z wpływem rzeczywistości na codzienne życie. Z jednej strony miniony rok przyniósł przede wszystkim dużą aktywność rekrutacyjną. Oznaczał także stopniowe uspokojenie sytuacji pandemicznej, zniesienie większości związanych z nią restrykcji, a także potwierdził gotowość wielu firm do rozwoju elastycznych modeli zatrudnienia.

Z drugiej jednak strony na stabilność rynku pracy mocno wpłynęła inwazja Rosji na Ukrainę, wzmacniając wzrost inflacji oraz utrudniając funkcjonowanie firm.

W kontekście wspomnianych czynników optymistycznym sygnałem jest szczególnie duża aktywność rekrutacyjna, jaką wykazywali się pracodawcy. W 2022 roku w Pracuj.pl zamieszczono rekordową liczbę ofert zatrudnienia. Jak podają analitycy Pracuj.pl, pracodawcy opublikowali w tym czasie 1,1 mln ogłoszeń – czyli o 13% więcej niż rok wcześniej. Aktywność firm w obszarze rekrutacji była widoczna szczególnie w I i II kwartale, gdy opublikowano łącznie blisko 600 tys. ofert.

Jednocześnie eksperci zaznaczają, że wydarzenia geopolityczne i gospodarcze nie pozostawały bez wpływu na postawy pracodawców. W III kwartale 2022 roku zaobserwować można było ustabilizowanie się liczby ofert w stosunku do tego samego okresu rok wcześniej. Natomiast w IV kwartale 2022 roku widoczne były umiarkowane spadki w aktywności rekrutacyjnej firm rok do roku. Należy jednak pamiętać, że nawet w tej sytuacji okres między październikiem i grudniem przyniósł drugi najwyższy wynik dla IV kwartału w całej historii portalu. Przykładowo, w IV kwartale 2020 roku pracodawcy zamieścili blisko 151 tys. ofert - o ponad ⅓ mniej, niż w IV kwartale 2022 roku.

Jak zauważa w komentarzu do raportu Rafał Nachyna, Dyrektor Zarządzający Pracuj.pl i członek zarządu w Grupie Pracuj, warto zarówno czerpać optymizm z rekordowej aktywności rekrutacyjnej w minionym roku, jak i mieć na uwadze wyzwania gospodarcze, których efekty widoczne były już w II półroczu 2022 roku.

Statystyki portalu za 2022 rok nas cieszą, bo pokazują wytrwałość oraz determinację wielu pracodawców oraz ich zaufanie do Pracuj.pl. Mamy jednak świadomość, że rynek pracy nie funkcjonuje w próżni. Na minione 12 miesięcy nie sposób nie patrzeć przez pryzmat wyzwań, z którymi mierzył się rynek i które czekają nas także w I kwartale 2023 roku. W powszechnym przekonaniu ma to być czas istotnej próby dla wielu firm oraz pracowników. I półrocze 2022 roku pokazało, jak duży potencjał uwolniło postpandemiczne odbicie biznesu, przy jednoczesnym niedoborze talentów. Z kolei II półrocze zasygnalizowało, w jak dużym stopniu wydarzenia gospodarcze wpływają na dynamikę rekrutacji. Na tle historycznym wciąż mamy do czynienia z wysokim zapotrzebowaniem na talenty, jednak dostrzegamy pewne spowolnienie, naturalne w tych okolicznościach - komentuje Rafał Nachyna.

Specjalizacje poszukiwane w 2022 roku

W zestawieniu specjalizacji najczęściej poszukiwanych przez pracodawców na czele rankingu uplasowali się eksperci ds. IT. To do nich kierowano w minionym roku aż 25% ogłoszeń w serwisie Pracuj.pl, czyli blisko 280 tysięcy. Na wynik ten złożyły się oferty pracy dla specjalistów ds. rozwoju oprogramowania (16% wszystkich ogłoszeń) oraz administracji IT (9%). Ten wynik potwierdza wzmocnienie pozycji ekspertów od technologii na liście najbardziej pożądanych pracowników. Podkreśla także rosnącą rolę kompetencji cyfrowych w oczekiwaniach pracodawców – o czym piszemy w dalszej części raportu.

Na kolejnej pozycji z niewielką stratą do lidera znaleźli się specjaliści ds. sprzedaży. Kierowano do nich w całym minionym roku 274 tysiące ofert (25%). W przypadku tej grupy niewątpliwie pozytywnie na jej popularność wśród pracodawców wpływać mogło zdjęcie większości restrykcji związanych z pandemią, co wpływało na większy ruch w centrach handlowych, a także rosnącą sprzedaż.

Na trzecim miejscu uplasowali się pracownicy fizyczni. To grupa, która w ostatnich latach stopniowo zwiększała swoje znaczenie dla pracodawców, mimo prognoz części ekspertów dotyczących negatywnego wpływu automatyzacji na ich perspektywy zawodowe. Nieznacznie wyprzedzili oni w minionym roku specjalistów ds. obsługi klienta (w obu przypadkach 13% ofert). Na kolejnych miejscach zestawienia znaleźli się specjaliści ds. finansów (11%) oraz inżynierii (10%).

Najbardziej aktywne branże w 2022 roku

Interesujący obraz rynku pracy przynosi analiza profili działalności firm, które były najbardziej aktywne rekrutacyjnie. W przeciwieństwie do zestawienia specjalizacji, w przypadku zestawienia branż nie analizujemy poszukiwanego profilu kandydatów, ale branżę reprezentowaną przez pracodawcę.

Po rocznej przerwie, na szczycie rankingu najczęściej rekrutujących branż znalazły się firmy reprezentujące finanse i bankowość. Wyprzedziły one ubiegłorocznego lidera, czyli branżę IT. Sektor finansowy odpowiadał za 12% wszystkich ofert w Pracuj.pl, publikując łącznie blisko 130 000 ofert pracy.

Na drugim miejscu uplasowały się firmy z branży IT, które zamieściły ponad 107 000 ogłoszeń, czyli co dziesiątą ofertę w serwisie. Jest to o ponad 7 tysięcy więcej ofert niż w 2021 roku, co potwierdza duże zapotrzebowanie rekrutacyjne firm z obszaru nowych technologii. Jednocześnie jednak wyniki zestawienia branż pokazują także, że specjaliści IT coraz silniej rekrutowani są także przez firmy, dla których obszar technologii nie stanowi głównego profilu działalności.

Sporą aktywnością rekrutacyjną nadal wykazywały się firmy zajmujące się przede wszystkim handlem i sprzedażą – zarówno w dziedzinie handlu detalicznego/B2C (9%), jak i hurtowego/B2B (5%). Dużą liczbę ofert można było dostrzec także wśród przedsiębiorstw reprezentujących produkcję FMCG oraz z branży budowlanej i inżynieryjnej (po 6%).

Pracownik fizyczny poszukiwany

W 2022 roku utrzymała się także pozytywna tendencja dotycząca zapotrzebowania na pracowników fizycznych. Łącznie, w 2022 roku opublikowano 146 000 ofert pracy skierowanych do fachowców z tego segmentu. Stanowi to ponad 13% wszystkich ofert w Pracuj.pl, co daje pracownikom fizycznym trzecią pozycję wśród najbardziej pożądanych specjalizacji w zestawieniu wszystkich ofert pracy.

W I, II i III kwartale 2022 roku utrzymywała się bardzo stabilna aktywność rekrutacyjna pracodawców wobec tej grupy – w każdym z miesięcy kierowano do nich około 39 tys. ofert, z lekką przewagą II kwartału, gdy znoszona była większość obostrzeń związanych z pandemią koronawirusa. Natomiast podobnie jak w wielu innych obszarach, IV kwartał charakteryzował się większą ostrożnością pracodawców w rekrutacji pracowników fizycznych. Niewątpliwie wiąże się to z dużym wpływem m.in. cen energii i materiałów budowlanych na koszty firm zatrudniających tę grupę kandydatów.

Praca zdalna i hybrydowa nadal silne

Jedną z kwestii budzących dyskusje w prognozach na 2022 rok była ewolucja roli pracy zdalnej i hybrydowej wraz z powrotami do biur. Czy te elementy „nowej rzeczywistości” miały mieć wyłącznie rolę przejściową, czy też zostać stałym elementem zawodowego życia? Wiele wskazuje na to, że mimo zniesienia większości restrykcji pandemicznych, trzymają się one mocno, a firmy nie boją się pracować w bardziej elastycznych modelach.

Pandemia wpłynęła na preferencje pracowników. Umożliwiła również pracodawcom dostosowanie się do preferencji swoich zespołów, ponieważ pod względem kultury pracy i wyników finansowych praca zdalna i hybrydowa okazały się dawać zadowalające efekty.

Jak przekłada się to na strukturę ofert pracy? Łącznie 35% ogłoszeń aktywnych w serwisie Pracuj.pl pod koniec grudnia 2022 roku stanowiły takie, które umożliwiały pracę zdalną, hybrydową lub dowolny wybór jednego z tych modeli. Praca w pełni zdalna była dostępna w przypadku 21% ofert. Natomiast co czwarta (25%) umożliwiała pracę hybrydową.

Kompetencje cyfrowe – coraz ważniejsze

Wydarzenia ostatnich lat stały się katalizatorem do przenoszenia wielu usług oraz pracy do przestrzeni wirtualnej. Cyfryzacja oraz automatyzacja procesów biznesowych przyczyniła się do wzrostu firm i całych branż na wielu płaszczyznach działalności. Ten proces nie byłby możliwy bez pracowników, którzy posiadają przynajmniej podstawowy zakres umiejętności cyfrowych.

Zapotrzebowanie na takie zdolności stale rośnie, co przekłada się na rekrutację. Aż 35% wszystkich ofert w serwisie Pracuj.pl w 2022 roku dotyczyło specjalizacji, w których szczególnie wzrasta znaczenie kompetencji cyfrowych – to wynik nieco wyższy, niż rok wcześniej. Warto zaznaczyć, że ¼ wszystkich ofert była skierowana do specjalistów IT, natomiast stanowili oni tylko część grupy specjalizacji ze szczególnym znaczeniem kompetencji cyfrowych, do której zaliczają się także specjaliści od marketingu i reklamy (5%), internetu/ecommerce (3%) oraz badań i rozwoju (2%).

Dlaczego kształcenie kompetencji cyfrowych w Polsce jest tak ważne? Według Eurostatu Polska zajmuje dopiero 24. miejsce w Unii Europejskiej pod względem liczby osób posiadających kompetencje cyfrowe. Przyglądając się analizie raportu sporządzonego przez Komisję Europejską, aktualnie ok. 85% wszystkich miejsc pracy w Unii Europejskiej wymaga co najmniej podstawowego poziomu tzw. kompetencji cyfrowych. Jak dodają badacze, do 2030 roku ten udział dodatkowo wzrośnie do 9 na 10.

Oferty na start życia zawodowego

Pomimo trudności gospodarczych, 2022 rok był rokiem dużego ożywienia na rynku pracy. Podobnie jak w innych dziedzinach, także w obszarze rekrutacji na stanowiska juniorskie rynek wykazywał wyraźny dynamizm. Aż 168 000 ofert w serwisie Pracuj.pl dotyczyło stanowisk stażystów, praktykantów, młodszych specjalistów i asystentów. Kierowano do nich 15% wszystkich ogłoszeń w serwisie. Jednocześnie jednak także w przypadku tej grupy widoczne było lekkie wyhamowanie rekrutacji w IV kwartale 2022 roku.

Jak wynika z badań Pracuj.pl z III kwartału 2022 roku, osoby z Generacji Z (18-24 lata) są bardzo aktywne na rynku pracy. Aż 46% z respondentów z tej grupy aktywnie poszukiwało nowego miejsca zatrudnienia w III kwartale 2022 roku. Co więcej, aż 92% reprezentantów pokolenia wchodzącego na rynek pracy deklarowało, że rozważyliby ofertę ciekawej pracy, jeśli pojawiłaby się w najbliższych miesiącach.

Osoby rozpoczynające przygodę na rynku pracy mogły także w 2022 roku skorzystać z unikalnych ofert zatrudnienia i porad zawodowych podczas dwóch kolejnych edycji Festiwalu Pracy JOBICON Online, na którym studenci i absolwenci stanowią jedną z ważnych grup uczestników. Wydarzenie powróci także w 2023 roku, zarówno w formie online, jak i w wersji stacjonarnej. Setki tysięcy uczestników poprzednich odsłon miało okazję nie tylko poznać oferty zatrudnienia, ale także brać udział w spotkaniach z pracodawcami, influencerami, w warsztatach czy konsultacjach CV.

Widełki wynagrodzeń – stopniowe zmiany

W minionym roku ponownie rozgorzała dyskusja na temat publikacji tzw. widełek wynagrodzeń w ogłoszeniach o pracę, szczególnie w obliczu presji płacowej, związanej z wysoką inflacją. Podawanie proponowanego wynagrodzenia w ofercie zatrudnienia to element, którego znaczenie jest podkreślane przez bardzo wielu kandydatów, mający często bezpośredni wpływ na decyzję o staraniu się o pracę bądź rezygnacji z wysłania CV. Według badań Pracuj.pl wynagrodzenie jest głównym czynnikiem decydującym o wyborze pracodawcy przez 78% Polaków, a 71% deklaruje, że bardziej chętnie aplikują na oferty prezentujące widełki płacowe.

Wskazane postawy wpływają na stopniową zmianę zachowań pracodawców. Pod koniec grudnia 2022 roku widełki zarobków prezentowało 18% wszystkich ogłoszeń w serwisie Pracuj.pl. Dla porównania, pod koniec I półrocza 2022 ten udział wynosił 12%. Obecnie jest on kilkukrotnie wyższy, niż 3-4 lata wcześniej. Grupa Pracuj od wielu lat wspiera ten pozytywny trend i zachęca pracodawców do prezentacji wynagrodzeń, zarówno prowadząc działania edukacyjne, jak i poprzez prezentację widełek zarobków we wszystkich własnych ofertach zatrudnienia.

Województwa z największą liczbą ofert

Porównując skalę rekrutacji w poszczególnych województwach w 2022 roku do 2021 roku wyraźnie można dostrzec zachowanie rekrutacyjnej stabilności, a wahania w ich udziale w całej puli ofert w Pracuj.pl są niewielkie.

Liderem rekrutacji niezmiennie pozostaje województwo mazowieckie. Co piąte ogłoszenie opublikowane w Pracuj.pl pochodziło od firm ze wspomnianego województwa (20% ofert w serwisie). Jednocześnie warto zauważyć, że jego dominacja jest wyraźnie mniejsza, niż przed wybuchem pandemii koronawirusa, gdy udział mazowieckiego wynosił ¼ wszystkich ofert.

Na kolejnych stopniach podium wśród województw znalazły się odpowiednio województwo dolnośląskie (10% ofert) i województwo śląskie (9%), a tuż za nimi – małopolskie (9%) oraz wielkopolskie (8%). Z tych pięciu województw pochodziła więc zdecydowanie ponad połowa wszystkich ogłoszeń o pracę.