Polski rynek transakcji M&A: rośnie liczba fuzji i przejęć

Odnotowywany wzrost może być następstwem wpływu różnych czynników. Jako jeden z nich wyróżnia się konieczność sprzedaży firmy w przypadku podmiotów zakładanych przez właścicieli w latach 90. XX wieku, czy po prostu o chęci przekazania biznesu w inne, profesjonalne ręce i skupieniu się na innych przedsięwzięciach. Z kolei w przypadku transakcji, w których zakupu dokonywali polscy przedsiębiorcy, można uznać, że przejmowanie innych podmiotów jest coraz popularniejszym sposobem na ekspansję, zarówno krajową, jak i międzynarodową.

Można również postawić tezę, iż polscy przedsiębiorcy coraz lepiej integrują się z gospodarką wolnorynkową. Rozumiem przez to traktowanie przedsiębiorstw jako projektów, w które właściciele angażują się przez kilkanaście, bądź kilkadziesiąt lat, po czym sprzedają firmę, aby zainwestować lub zaangażować się w rozwój kolejnych podmiotów. Takie myślenie i podejście do biznesu, odmiennie od podejścia polegającego na rozwoju firmy od rozpoczęcia jej działalności i ciągłym doskonaleniu przez całą karierę zawodową właściciela, jest o wiele częściej spotykane w Europie Zachodniej.

Interesujące porównanie uzyskujemy, zestawiając liczbę transakcji przeprowadzanych w Polsce i Niderlandach. Zanim do tego przejdziemy, warto zwrócić uwagę na podstawowe parametry charakteryzujące obie gospodarki:

• PKB Niderlandów jest o około 50% wyższe niż PKB Polski, wg oficjalnych danych za 2021 rok (1 013 mld USD konta 679 mld USD)
• Liczba ludności Niderlandów jest ponad 2 razy mniejsza niż ludność Polski (17,6 mln kontra 37,8 mln)

Jak na tle powyższych danych wygląda liczba transakcji przeprowadzanych w obu krajach? W Polsce w ostatnim roku odnotowano 465 transakcji, podczas gdy w Niderlandach było łącznie 1 761 przejęć, czyli prawie czterokrotnie więcej.

Warto również zwrócić uwagę na różnicę w udziale lokalnych inwestorów w całkowitej liczbie transakcji w tych dwóch krajach. W Niderlandach połowa wszystkich transakcji była prowadzona przez niderlandzkich inwestorów – 867 transakcji, natomiast w Polsce lokalni inwestorzy stanowili jedynie 36%. Pozostała liczba transakcji w naszym kraju dotyczyła zainteresowania polskimi podmiotami przez zagranicznych inwestorów.



Warto się zastanowić, z czego wynika taki kontrast. Bez wątpienia pewnego związku należy upatrywać w dojrzałości obu gospodarek i wieku polskiego kapitalizmu. W naszym kraju przejęcia na szczęście przestają być tematem tabu, sformułowaniem o pejoratywnym nacechowaniu i synonimem porażki.

Z perspektywy doradczej bardzo pozytywny jest fakt, że Polscy przedsiębiorcy coraz częściej myślą o poszukiwaniu celów przejęć i widzą w akwizycjach szanse na przyspieszenie rozwoju swojego biznesu. Jeszcze ciekawszym trendem jest obserwowane przeze mnie coraz częstsze myślenie polskich „czempionów”, czyli firm z polskim kapitałem z sukcesem działających na międzynarodowych rynkach, o przejmowaniu spółek na innych rynkach.

Pewien powiew świeżości widać ze strony młodszych przedsiębiorców, tzn. generacji właścicieli urodzonych w latach 70. i 80. XX wieku, nierzadko działających w branży IT, którą cechuje bardziej liberalne podejście do prowadzenia biznesu i nawiązywania relacji pomiędzy przedsiębiorcami. To właśnie wśród tych grup często można zaobserwować mniejsze przywiązywanie do własnego biznesu i większą otwartość nawiązywania różnych relacji kapitałowych, jak i podejście do swobodniejszego inwestowania środków w inne podmioty. W ciągu najbliższych lat udział tej grupy przedsiębiorców w rynku transakcyjnym może intensywnie wzrosnąć, bowiem sektor IT jest jednym z tych obszarów, które cieszą się największym zainteresowaniem inwestorów.

Pod koniec ubiegłego roku miałem przyjemność, wspólnie z zespołem doradztwa M&A, kompleksowo wspierać OptiBuy - firmę z branży IT specjalizującą się w zwiększaniu efektywności zakupowej przedsiębiorstw poprzez optymalizację procesów wewnętrznych – w procesie sprzedaży udziałów na rzecz WNS - lidera wśród firm świadczących globalne usługi outsourcingowe dla biznesu. Projekt ten doskonale pokazuje, jakie obecnie są tendencje na rynku transakcyjnym i jakie obszary wzbudzają największe zainteresowanie wśród zagranicznych inwestorów, nastawionych na rozwój na polskim rynku.

Reasumując, obecnie rynek transakcyjny w Polsce jest nastawiony na rozwój, o czym świadczy rosnący odsetek liczby fuzji i przejęć. W ciągu najbliższych kilku lat prognozuje się duże zmiany w tym obszarze, związane przede wszystkim z nowym podejściem polskich przedsiębiorców do transakcji – zaczynają odbierać akwizycje jako szansę na rozwój biznesu i możliwość szybkiej ekspansji na rynki zagraniczne.

W 2023 roku możemy spodziewać się utrzymania trendu związanego z zainteresowaniem inwestorów podmiotami z branży IT. Obszar ten jest dla nich bardzo atrakcyjny ze względu na duże możliwości szybkiego zwrotu z inwestycji, ale również w związku z bardzo dobrą rozpoznawalnością polskich firm na arenie międzynarodowej. Z drugiej strony należy mieć na uwadze to, że rynek transakcyjny w Polsce nadal znacznie odstaje od innych rynków (np. w Europie czy Stanach Zjednoczonych) pod względem liczby prowadzonych transakcji.

Dowiedz się więcej

Autor: Piotr Kucharczyk, Partner JP Weber, ekspert w zakresie fuzji, przejęć oraz projektów doradczych z zakresu finansów przedsiębiorstw.

Artykuł przygotowany przy współpracy z JP Weber