Sztuczna inteligencja na rynku pracy: obawy czy nadzieje?

Przeczytaj także: Jak rozwój sztucznej inteligencji zmienia rynek pracy?

Na rynku pracy obserwujemy kolejny przełom technologiczny, wynikający z dynamicznego rozwoju narzędzi bazujących na sztucznej inteligencji. Stają się one coraz bardziej powszechnie i dostępne, stąd też wśród specjalistów i menedżerów rośnie świadomość ogromnych możliwości, jakie oferuje sztuczna inteligencja. Wielu z nich coraz bliżej przygląda się tematowi AI, przewidując, jak może on wpłynąć na ich perspektywy zawodowe w coraz bardziej zautomatyzowanym świecie pracy.

OKIEM SPECJALISTÓW

Rozwój sztucznej inteligencji wywołuje bezprecedensowe zainteresowanie, jednocześnie budząc wiele pytań – po stronie firm, ale też pracowników.

Organizacje analizują, kiedy i w jak dużym stopniu będą musiały dopasować swoją strategię biznesową do coraz bardziej zautomatyzowanego środowiska biznesowego. Z kolei profesjonaliści chętnie poznają możliwości dostępnych narzędzi AI, sprawdzając, jak mogą one wesprzeć ich w codziennej pracy. Jednocześnie zastanawiają się, czy w perspektywie 5, 10 czy 20 lat sztuczna inteligencja będzie sprzymierzeńcem czy też zagrożeniem dla ich kariery zawodowej. Jak wynika z badania Hays Poland przeprowadzonego na przełomie maja i czerwca wśród ponad 600 respondentów, 45 proc. profesjonalistów uważa, że AI wpłynie pozytywnie na ich sytuację zawodową.


Tak optymistyczne nastawienie specjalistów może wynikać z kilku powodów. Po pierwsze, wśród specjalistów rośnie świadomość posiadanych kompetencji i potencjału, z uwagi na coraz większą złożoność pełnionych przez nich funkcji. Po drugie, wiele osób już teraz wykorzystuje zaawansowane, nowoczesne technologie udostępniane przez pracodawcę.

Branże, które czerpią korzyści z programów opartych o uczenie maszynowe i modele językowe to chociażby IT, marketing i komunikacja, e-commerce oraz obsługa klienta. Mamy zatem do czynienia z nałożeniem się dwóch wątków – pracownicy mają coraz bardziej specjalistyczne zestawy kompetencji, jednocześnie znając ograniczenia sztucznej inteligencji.

SZTUCZNA INTELIGENCJA CORAZ BARDZIEJ DOSTĘPNA

Jak zauważa Alicja Malok, IT Perm Director w Hays Poland, na oswojenie obaw przed AI niezaprzeczalnie miało wpływ wprowadzenie ogólnodostępnego, bezpłatnego i intuicyjnego narzędzia ChatGPT. Sprawiło to, że sztuczna inteligencja zaczęła towarzyszyć wielu osobom na co dzień, nie tylko na polu zawodowym.

Jeszcze jakiś czas temu wizja automatyzacji i rozwoju sztucznej inteligencji budziła wśród wielu osób obawy – że technologia wyprze ich z rynku pracy, że ich umiejętności i doświadczenie przestaną być dla pracodawców przydatne, że będą musieli porzucić profesję, którą lubią. Natomiast obecnie AI nie jest dla nich odległą, abstrakcyjną wizją. Dzięki doświadczeniom korzystania chociażby z ogólnodostępnych chatbotów, cyfrowych asystentów czy bezobsługowych sklepów, możemy się z tym zagadnieniem oswajać. Nie tylko jako pracownicy, ale po prostu ludzie – dodaje Alicja Malok.

Wśród dużej grupy profesjonalistów wciąż jednak pojawia się wiele wątpliwości. Niemal co trzeci specjalista nie jest w stanie określić, jaki wpływ na jego karierę będzie miało AI, a 13 proc. ocenia go negatywnie. Różnorodność opinii nie powinna jednak budzić większego zdziwienia. W obliczu zmian, niektórzy na proces adaptacji i ukształtowania swojej opinii potrzebują więcej, podczas gdy inni mniej czasu.

Choć niewykluczone jest, że AI z czasem zastąpi część prostych zawodów, niewymagających specjalistycznych umiejętności, to głównym celem automatyzacji jest wspieranie, a nie wypieranie pracy człowieka. Kompetencje miękkie, kreatywność i empatia składające się na tzw. czynnik ludzki są bowiem nie do zastąpienia. Sztuczna inteligencja nie jest w stanie konstruować samodzielnych wniosków opartych o czynniki zewnętrzne, umieszczać sytuacji w kontekście czy krytycznie analizować i interpretować danych – dodaje Alicja Malok.

SZANSE I OBAWY

Specjaliści optymistycznie nastawieni do rozwoju sztucznej inteligencji uważają, że jest ona w stanie skrócić ich czas pracy (62 proc.) oraz stworzyć przestrzeń dla bardziej angażujących, twórczych projektów dzięki automatyzacji nieciekawych zadań (46 proc.). Wskazywaną korzyścią narzędzi AI jest również możliwość zainspirowania się i zyskania szerszego spojrzenia na daną kwestię (42 proc.).

Automatyzacja części zadań i ograniczenie czasu przeznaczanego na ich realizację nie musi jednak oznaczać skrócenia dnia pracy. Istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że pracodawcy będą wówczas angażować pracowników w nowe, bardziej zaawansowane i kreatywne projekty, aby w pełni wykorzystać ich potencjał. Natomiast szersze wykorzystanie narzędzi AI niewątpliwie będzie stanowiło odciążenie w pracy fizycznej lub powtarzalnej, która ze względu na swoją monotonię może przyczyniać się do popełniania błędów przez pracowników. Urozmaicenie obowiązków służbowych może również pozytywnie wpływać na samopoczucie i satysfakcję zatrudnionych.

Jednak jak komentuje Alicja Malok z Hays Poland:

Rozwój sztucznej inteligencji w rzeczywistości nie ogranicza potrzeb kompetencyjnych na rynku, lecz tworzy nowe. W cenie nadal będą umiejętności komunikacyjne, budowania relacji i krytycznego myślenia. Z czasem możemy zaobserwować zwiększony popyt na specjalistów IT, ale też profesje, które dzięki sztucznej inteligencji będą się mogły rozwijać, np. zawody okołomedyczne, takie jak biotechnolodzy.

Sztuczna inteligencja może być czynnikiem ułatwiającym organizacjom osiąganie celów strategicznych, usprawnianie procesów, zwiększanie wydajności oraz poprawę doświadczeń zarówno klientów, jak i pracowników. Firmy zapewne będą więc przyglądać się dostępnym rozwiązaniom. Lecz jak wynika z raportu Hays „Inside Tech Talent”, który analizuje trendy rekrutacyjne w obszarze technologii w regionie EMEA (Europa, Bliski Wschód i Afryka), gwałtowny rozwój sztucznej inteligencji to przede wszystkim jeszcze szerszy zakres wykorzystania technologii w świecie pracy. Może to zatem sprawić, że popyt na specjalistów IT odnotuje tendencję wzrostową.

ZMIANY NA HORYZONCIE?

Zdaniem 42 proc. specjalistów wpływ sztucznej inteligencji na ich sytuację zawodową może urzeczywistnić się w ciągu 2-5 lat. Niemal co trzeci uważa natomiast, iż zmiany nadejdą znacznie szybciej – nawet w najbliższych miesiącach.

W obliczu powyższych predykcji ważne jest, aby każdy potrafił realnie ocenić swoje możliwości, kompetencje i pozycję w coraz bardziej polegającym na technologii świecie. Warto również stale śledzić najnowsze trendy z obszaru IT, nowe narzędzia i aplikacje oraz rozwijać swoje umiejętności adaptacyjne. Narzędzia AI mogą stanowić dużą pomoc w wielu branżach, natomiast wciąż niezbędny będzie czynnik ludzki i dokładna weryfikacja wyników oraz rozwiązań proponowanych przez zautomatyzowane programy.