Rynek pracy: więcej ofert w sprzedaży, spadki w IT

Przeczytaj także: Rynek z ponad 1 mln ofert pracy. Kogo szukają pracodawcy?

Okres przejściowy. Rekrutacja bardziej bezpieczna

I półrocze 2023 roku stanowiło duże wyzwanie dla rynku pracy w Polsce. Po kilku latach ciągłych wzrostów w liczbie rekrutacji, firmy mierzyły się z wieloma czynnikami wewnętrznymi i zewnętrznymi, które wpływały na kondycję organizacji i koszty prowadzenia biznesów. Zmieniał się także klimat inwestycyjny, na który wpływ miały m.in. wojna w Ukrainie i wysoka inflacja. Wyzwaniom kosztowym towarzyszyły rosnące oczekiwania płacowe pracowników. Minione półrocze przyniosło także spowolnienie rekrutacji w branży IT – w ostatnich latach bijącej rekordy w zapotrzebowaniu na pracowników – i weryfikację jej postpandemicznych inwestycji.

W tym kontekście znaczna część firm w Polsce skupiała się na utrzymaniu obecnych miejsc pracy, planując rekrutacje w I półroczu 2023 roku z większym dystansem, niż rok wcześniej. Biorąc pod uwagę wszystkie wspomniane czynniki należy jednak zauważyć, że skala rekrutacji utrzymała się na tle ostatnich 5 lat na stosunkowo wysokim poziomie. Pracodawcy między styczniem a czerwcem br. zamieścili 454 000 ofert zatrudnienia. To wynik niższy o 24% niższy od rekordowego I półrocza 2022 roku, ale nieco wyższy od odnotowanego w I półroczu 2021 roku oraz wyraźnie wyższy niż w jeszcze wcześniejszych latach.

Jak zauważa w komentarzu do raportu Rafał Nachyna, Dyrektor Zarządzający Pracuj.pl i członek zarządu w Grupie Pracuj, I półrocze 2023 roku przyniosło spodziewane przez ekspertów odbicie się sytuacji gospodarczej na rynku rekrutacyjnym.

Pierwsze sześć miesięcy bieżącego roku to nowa perspektywa i dalsze obserwacje zmian, które zachodzą na rynku pracy – na szczyty zestawień powraca sprzedaż, IT notuje spadki. Już w drugiej połowie ubiegłego roku, który był dla nas rekordowy pod wieloma względami, zaczęliśmy odczuwać spodziewane spowolnienie wśród pracodawców. Weszli oni w okres oczekiwania na to, co przyniosą najbliższe miesiące. Duża niepewność gospodarcza sprawia, że rekrutacji jest mniej, niż w analogicznym okresie 2022 roku. Porównujemy jednak obecną sytuację do rekordowych rezultatów postpandemicznych, a patrząc szerzej, w perspektywie ostatnich lat wciąż mówimy o wynikach bardzo dobrych – komentuje Rafał Nachyna.

Specjalizacje poszukiwane w I półroczu 2023 roku

W I półroczu 2023 roku na szczyt zestawienia najpopularniejszych specjalizacji (według wiodącej specjalizacji, wskazanej przez pracodawcę w ogłoszeniu), wraca sprzedaż. W związku z większą ostrożnością pracodawców w rekrutacjach z obszaru IT i weryfikacją pandemicznych inwestycji w organizacjach technologicznych, obserwujemy zmianę środka ciężkości w rozkładzie sił pod kątem liczby publikowanych ogłoszeń. Sektor technologiczny utrzymuje się na wysokim, drugim miejscu, a postpandemiczne ożywienie widać w sektorze handlu.

Nie powinno to dziwić – w obliczu wysokiej inflacji, w momencie kiedy firmy poszukują oszczędności, dobrzy sprzedawcy są pracownikami na wagę złota. Niezmiennie wysoko w zestawieniu pozostaje praca fizyczna – wykwalifikowani pracownicy w tym zakresie są wciąż bardzo potrzebni, co wynika między innymi z budzącego się ponownie budownictwa. W zestawieniu TOP5 pozostają także finanse i ekonomia, notując wynik na poziomie 9% udziału. Dalej w rankingu znalazły się ogłoszenia dla inżynierów i pracowników obsługi klienta, do których kierowano równo po 6% ogłoszeń w serwisie.

Najbardziej aktywne branże w I półroczu 2023 roku

W raporcie „Rynek Pracy Specjalistów H1 2023” przedstawiamy także analizę profili działalności firm, które były najbardziej aktywne rekrutacyjnie. W tym zestawieniu (w odróżnieniu od prezentacji specjalizacji) analizujemy branżę reprezentowaną przez pracodawcę zamieszczającego ogłoszenie, a nie typ poszukiwanego profilu kandydata. Pozwala to sprawdzić, w których sektorach najchętniej rekrutowano w analizowanym czasie.

Jak wskazuje analiza ofert pracy dostępnych w Pracuj.pl w pierwszych sześciu miesiącach 2023 r., najbardziej aktywne były firmy z branży finansów i bankowości – ich udział był identyczny, jak w I półroczu ubiegłego roku i wyniósł 12%. Na drugim miejscu podium, również z takim samym 9-procentowym udziałem, co rok temu uplasowały się firmy z obszaru handlu i sprzedaży B2C.

Uwagę zwraca zajmująca trzecie miejsce w tym zestawieniu branża IT. Udział jej ogłoszeń w puli wszystkich ofert w Pracuj.pl wyniósł 7% i spadł rok do roku o 3 punkty procentowe. Wynik ten stanowi potwierdzenie obserwacji ekspertów rynkowych, podkreślających wyzwania branży nowych technologii, związane z weryfikacją pandemicznych inwestycji i nieco gorszą kondycją tego sektora. Spowodowało to większą powściągliwość w decyzjach rekrutacyjnych i okres ochłodzenia po rekordach z minionych lat.

Wśród innych najchętniej rekrutujących branż znalazły się firmy zajmujące się produkcją FMCG (7%), budownictwem/inżynierią oraz przemysłem ciężkim i chemicznym (po 6%) oraz handlem hurtowym (5%). Uwagę zwraca zwłaszcza wysoka pozycja budownictwa, stopniowo odzyskującego dobrą kondycję po trudnościach z okresu pandemii COVID-19.

Kandydaci aktywni mimo wyzwań

Choć w niektórych sektorach rynku można zaobserwować ostrożność rekrutacyjną firm, to widoczna jest zwiększona aktywność osób poszukujących pracy. Rosnącą mobilność zawodową Polaków widać było już w badaniu przeprowadzonym przez Pracuj.pl w marcu 2023 roku. 41% badanych zadeklarowało wówczas, że aktywnie poszukuje pracy lub planuje w najbliższym czasie zmienić obecną. Liczba ta wzrosła o pięć punktów procentowych w porównaniu z badaniem z analogicznego okresu ubiegłego roku. 84% respondentów jest otwartych na otrzymanie nowej, ciekawej oferty pracy, gdyby taka pojawiła się w najbliższych miesiącach.

Sytuacja ta jest także widoczna w rzeczywistych działaniach kandydatów w serwisie. Liczba aplikacji na ogłoszenia wzrosła rok do roku aż o 14%.

Codzienność z pracą zdalną i hybrydową

Zmiany w elastycznych modelach wykonywania obowiązków w I półroczu 2023 roku wskazują, że coraz większa liczba firm stawia na powroty do biur. Wciąż wielu pracodawców dopuszcza wykonywanie obowiązków w modelu zdalnym lub hybrydowym, widać jednak, że ten pierwszy z elastycznych modeli staje się rzadszą możliwością. Część firm podejmuje decyzje o ograniczaniu pracy w pełni zdalnej, chcąc pobudzić życie w swoich przestrzeniach biurowych, a także w większym stopniu integrować ze sobą rozproszone od trzech lat zespoły.

Jak przekłada się to na strukturę ofert pracy? Łącznie 37% ogłoszeń aktywnych w serwisie Pracuj.pl w I półroczu 2023 roku stanowiły takie, które umożliwiały pracę zdalną, hybrydową lub dowolny wybór jednego z tych modeli. Niemal 1/3 (30%) umożliwiała pracę hybrydową, a 17% – pracę zdalną.

Praca fizyczna – top 3 poszukiwanych pracowników

Niesłabnącym zainteresowaniem pracodawców cieszyli się w I półroczu 2023 roku wykwalifikowani pracownicy fizyczni – do tej specjalizacji było kierowane co dziesiąte ogłoszenie o pracę w Pracuj.pl. Od dłuższego czasu obserwowane jest duże zapotrzebowanie m.in. na pracowników produkcji, remontowo-budowlanych, kierowców czy magazynierów. Zapotrzebowanie na tę grupę utrzymuje się także ze względu na odpływ wielu pracowników z Ukrainy, mężczyzn pracujących przed lutym 2022 roku na stanowiskach związanych z pracą fizyczną. Wciąż utrzymują się także efekty m.in. wzrostu znaczenia kurierów czy magazynierów wraz z dużym rozwojem branży ecommerce w czasie pandemii.

Jak wykazują badania Pracuj.pl z marca 2023 roku, sami pracownicy fizyczni także chętnie poszukują nowych miejsc zatrudnienia. W ciągu ostatnich dwóch lat zmieniło pracę 37% z nich, a w ciągu ostatniego roku – 26%. Co więcej, ponad ¼ z respondentów Pracuj.pl wykonujących pracę fizyczną deklaruje, że szuka nowego miejsca zatrudnienia lub planuje to robić w najbliższym czasie.

Praca na start kariery

Ożywienie kandydatów widać także wśród najmłodszych uczestników rynku pracy. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Pracuj.pl w marcu 2023 roku, aż 59% przedstawicieli pokolenia Z deklaruje, że szuka nowej pracy lub planuje zmienić obecną w najbliższym czasie. Nie brakuje także ofert dla przedstawicieli najmłodszej generacji rynku. W pierwszej połowie 2023 roku aż 16% ogłoszeń stanowiły oferty dotyczące osób starających się o pracę na początkujących stopniach kariery. Oznacza to wzrost o jeden punkt procentowy względem pierwszego półrocza ubiegłego roku, a także względem danych za cały rok 2022.

W marcu 2023 roku osoby rozpoczynające swoją przygodę na rynku pracy mogły wziąć udział w organizowanym przez Pracuj.pl Festiwalu JOBICON w Warszawie oraz w Krakowie. Studenci stanowią jedną z ważnych grup uczestników tego wydarzenia. Tysiące osób ma okazję nie tylko sprawdzić możliwości zatrudnienia, ale także brać udział w spotkaniach z pracodawcami, influencerami, w warsztatach czy konsultacjach CV. Kolejna edycja JOBICON zaplanowana jest na jesień 2023 roku.

Województwa z największą liczbą ofert

Analizując położenie geograficzne firm zamieszczających ogłoszenia w I półroczu 2023 roku można było dostrzec lekki wzrost udziału pracodawców z województwa mazowieckiego w stosunku do analogicznego okresu rok temu. Pochodziło od nich 23% wszystkich ofert (wzrost o 3 punkty procentowe). Stanowi to pewne zaskoczenie – udział stołecznego województwa w minionych raportach „Rynek Pracy Specjalistów” regularnie lekko spadał. Może to wskazywać na fakt, że w obliczu trudnych decyzji rekrutacyjnych mazowieckie zachowało większą aktywność w poszukiwaniu pracowników.

Na kolejnych miejscach pod względem aktywności znaleźli się pracodawcy z południowej Polski, czyli województw śląskiego i dolnośląskiego (po 10% udziału) oraz małopolskiego (9%), regularnie plasujący się w czołówce zestawienia. Kolejne pozycje zajęły firmy z wielkopolskiego, pomorskiego i łódzkiego.