Jakie ścieżki kariery obiera pokolenie Z?

Przeczytaj także: Jak osiągnąć sukces zawodowy? Kariera oczami nastolatków

Młodzi nie wybierają pracy raz na zawsze

Tylko 2% badanych w wieku 55-65 lat zmieniło pracę w przeciągu ostatnich trzech miesięcy. Dla porównania, wśród przedstawicieli pokolenia Z taką zmianę deklaruje 27% badanych. Różnica ta jest jeszcze bardziej widoczna, kiedy weźmiemy pod uwagę ostatni rok. W ciągu ostatnich 12 miesięcy pracę zmieniło 7% przedstawicieli pokolenia silver, 10% osób w wieku 45-54 lata, 18% badanych z przedziału wiekowego 35-44 lata, 26% respondentów w wieku 25-34 i aż 62% najmłodszych uczestników rynku (osoby pomiędzy 18 a 24 rokiem życia).

Wyniki jasno wskazują, że wśród pokoleń jest bardzo widoczna różnica w podejściu do pracy i przywiązaniu, jakie mają do pracodawcy. Najmniej przywiązują się najmłodsi, a w ich CV często zobaczyć można wiele pozycji z różnych branż, w których spędzili krótsze okresy. Z pewnością nie mamy już do czynienia z pracownikami, którzy wybierając miejsce pracy, chcą pozostać w nim do emerytury. Dzisiejszy pracownik, to osoba otwarta na szukanie własnej drogi metodą prób i błędów. Nowi pracownicy kształtują nowe prawa rekrutacji. By sprawdzić, jakie to prawa, serwis Pracuj.pl przeprowadził badanie na grupie 2120 badanych zróżnicowanych pod kątem płci, wieku i miejsca zamieszkania. Ankietę przeprowadzono we wrześniu 2023 roku.

Zaangażowanie na miarę potrzeb

Polacy w pracy są raczej zadowoleni – aż 58% respondentów wskazuje, że ich praca przynosi im satysfakcję i lubią ją wykonywać. W tym zakresie mocno widoczna jest różnica pomiędzy pokoleniem Z a silver generation. Choć wśród najmłodszych zadowolenie deklaruje ponad połowa – 54% badanych – to wśród ich najstarszych współpracowników wynik ten wynosi aż 65%.

Mimo deklarowanego zadowolenia, pokolenie Z w najmniejszym stopniu ze wszystkich badanych wierzy, że ponadprzeciętne zaangażowanie w obowiązki zawodowe opłaca się pracownikowi (35%). Ich podejście opiera się na realizacji zadań w takim zakresie, jaki wynika bezpośrednio z umowy. Niemal połowa badanych z tej grupy wiekowej (45%) deklaruje, że w swojej pracy skupiają się wyłącznie na swoich formalnych obowiązkach i starają się unikać dodatkowych zadań.

Młodzi przodują także pod kątem innej istotnej deklaracji – aż 47% z nich twierdzi, że wykonywana praca nie stanowi dla nich ważnego elementu życia, a jest wyłącznie źródłem utrzymania. Ten procent wśród osób w wieku 25-34 lata spada do 44%, z kolei wzrasta wśród nieco starszych i dla grupy w wieku 35-44 lata wynosi 46%. Najstarsze pokolenia obecne na dzisiejszym rynku pracy różnią się w tym podejściu od pokolenia Z – praca jest wyłącznie źródłem utrzymania dla 39% z nich.

Na rynku funkcjonuje również oczywiście grupa mniej zadowolonych pracowników, ale co ciekawe – wbrew temu, jak wiele osób postrzega najmłodszych – to nie oni są grupą, która w pracy jest zaangażowana w najmniejszym stopniu. ¼ badanych przedstawicieli grup wiekowych mieszczących się w przedziale od 25 do 44 lat wskazuje, że praca nie przynosi im satysfakcji, więc starają się w niej robić tylko absolutne minimum. Takie deklaracje składa mniej, bo 23% przedstawicieli pokolenia Z, 20% osób w wieku 45-54 lata oraz 18% badanych z pokolenia silver.

Mimo to, dziś 56% badanych najmłodszych uczestników rynku deklaruje, że szuka obecnie nowej pracy lub planuje w najbliższym czasie zmienić obecną. Z czego to wynika?

Choć często można spotkać się z opinią, że „Zetki” zbyt często zmieniają pracę, to w rzeczywistości nie ma w tym nic złego. Rodzaj nonkomformizmu, który reprezentuje ta grupa, prowadzi nas ku budowie bardziej skupionych na pracowniku środowisk pracy. Ich duch przedsiębiorczości i chęć wykonywania zadań, które mają znaczenie, skłaniają do poszukiwania możliwości zgodnych z ich osobistymi wartościami i pasjami. Kiedy je znajdą – zostaną z pracodawcą na dłużej. Co więcej, przedstawiciele generacji Z bardzo chętnie współpracują, cenią pracę zespołową i różnorodność w miejscu pracy. To pokolenie na nowo kształtuje środowiska firmowe, ale i rekrutację, kładąc nacisk na przejrzystość, poszukując autentycznej kultury firmowej i ceniąc misje zorientowane na cel. Jeśli firmy dostosują się dziś do oczekiwań nowych pracowników, wytworzą się nowe standardy miejsc pracy, w których łatwiej będzie o retencję – mówi Jolanta Lewandowska-Bitkowska, Ekspertka ds. rekrutacji i rozwoju pracowników w Pracuj.pl.

Co skłania do poszukiwań?

Jeśli nie wiadomo, o co chodzi, to chodzi o… pieniądze. I to właśnie wynagrodzenie stanęło tym razem na czele powodów, dla których młode osoby poszukują nowej pracy – 50% badanych przedstawicieli pokolenia Z wskazało, że chcieliby więcej zarabiać. Czynnik ten był najbardziej znaczący dla każdej z badanych grup wiekowych. Największy nacisk na ten aspekt w swoich poszukiwaniach kładą osoby w wieku 25-34 lata (58%), a najmniejszy, ale niedaleki od średniej, pokolenie silver (46%).

Pieniądze jednak to nie wszystko, czego od potencjalnego pracodawcy oczekują osoby poszukujące obecnie nowej pracy. Dla młodych ważny jest rozwój. Przedstawiciele pokolenia Z deklarują, że rozglądają się za nowymi możliwościami dlatego, że w ich obecnej organizacji nie mają możliwości rozwoju lub awansu na wyższe stanowisko.

Pokolenie Z oczekuje od pracodawcy, że zapewni im satysfakcjonujące wynagrodzenie i pozwoli im się rozwijać, przy jednoczesnej trosce o ich dobrostan. Pracodawcy, który będzie potrafił ich docenić, zadba o to, by w firmie panowała odpowiednia atmosfera i umożliwi elastyczność. Kto z nas nie chciałby pracować w takich warunkach? No właśnie. Różnica pomiędzy starszymi pokoleniami, a „Zetkami” polega na tym, że ich bezkompromisowość pozwala dążyć do takich „wymarzonych” środowisk pracy. Tych młodych pracowników nie krępują ich własne oczekiwania, potrafią mówić o nich głośno. Wiedzą, że praca to wzajemna korzyść – oni czerpią od pracodawcy, ale pracodawca także czerpie od nich. Trudno się z tym nie zgodzić – mówi Konstancja Zyzik, Ekspertka ds. rekrutacji i rozwoju talentów w Pracuj.pl.

Najmłodsi aktywni na rynku pracy respondenci Pracuj.pl nowej pracy upatrują nie tylko u innych pracodawców, ale także w innych obszarach i specjalizacjach. Istotny odsetek tych osób jest otwarty na duże zmiany – 17% badanych deklaruje, że poszukuje pracy, bo chce zmienić branżę lub zawód. Ich podejście do ścieżki kariery jest zupełnie inne niż jeszcze kilka czy kilkanaście lat temu, kiedy pracownicy obierając drogę zawodową, często myśleli o niej w perspektywie długofalowej, na lata, a nawet na całe życie. Dziś rynek pracy cechuje większa swoboda i otwartość na szukanie własnej drogi, nawet jeśli oznacza to wiele zmian – w końcu stawką jest ostateczna satysfakcja z wykonywanej pracy.

Dla części młodych pracowników liczy się elastyczność – 14% z nich wskazuje, że nowej pracy szukają dlatego, że chcą pracować zdalnie, a ich obecny pracodawca tego nie umożliwia. 13% respondentów w wieku 18-24 lata deklaruje, że poszukują nowej pracy, bo w obecnym miejscu nie czują się docenieni. Dla części „Zetek” ważna jest troska o odpowiednią kulturę pracy. Zła atmosfera w organizacji to powód do odejścia dla 13% badanych z tej grupy.

Duża grupa badanych (34%) to osoby, które nie posiadają obecnie pracy, ale zaczynają rozglądać się za potencjalnym pracodawcą.

Kiedy zmiany są dobre

Odkrywanie różnych ról na początku kariery zawodowej oferuje wiele korzyści. Pozwala młodym osobom zdobyć różnorodne umiejętności, zdolności adaptacyjne i szersze spojrzenie na rozmaite branże i środowiska pracy. Taka ekspozycja sprzyja głębszemu zrozumieniu własnych mocnych stron i zainteresowań, co ostatecznie prowadzi do bardziej satysfakcjonującej i zorientowanej na cel ścieżki kariery. Choć osobom wchodzącym na rynek pracy często wydaje się, że za dużo pozycji w CV może świadczyć o braku stałości, to w rzeczywistości wielu pracodawców postrzega tę chęć próbowania różnych zawodów jako pozytywną cechę. Świadczy to bowiem o zdolnościach adaptacyjnych, wszechstronności i chęci do nauki. Pokazuje zdolność do radzenia sobie z różnymi wyzwaniami, co z perspektywy organizacji może pomóc współtworzyć dynamiczną i innowacyjną kulturę pracy. Zróżnicowane doświadczenie zawodowe może być potężnym atutem, umożliwiającym pracownikom zastosowanie wieloaspektowego podejścia do rozwiązywania problemów i kreatywności na swoich stanowiskach.

Tworzenie środowiska pracy odpowiadającego potrzebom i wartościom pokolenia Z ma z kolei ogromne znaczenie dla sukcesu i rozwoju nowoczesnych firm. Nie mniej istotne jest budowanie mostów między pokoleniami – ma ono kluczowe znaczenie dla harmonijnego miejsca pracy. Zachęcanie do programów mentorskich, projektów międzypokoleniowych i dialogu umożliwia dzielenie się wiedzą i innowacje, prowadząc do bardziej produktywnego i spójnego środowiska pracy dla wszystkich. Stosując te strategie, firmy mogą nie tylko przyciągnąć i zatrzymać najlepsze talenty z pokolenia Z, ale także zapewnić prosperującą i przyszłościową kulturę pracy.

O BADANIU
Badanie „Nowe prawa rekrutacji” zostało przeprowadzone we wrześniu 2023 roku przez ARC Rynek i Opinia na zlecenie serwisu Pracuj.pl. Pomiar wykonany metodą CAWI wykonano na próbie 2120 Polaków w wieku 18-65. Struktura próby była kontrolowana biorąc pod uwagę płeć, wiek i wielkość miejscowości zamieszkania odpowiadających.