Nastolatkowie, czyli materializm w czystej postaci?

Przeczytaj także: Co polscy nastolatkowie wiedzą o finansach? Wyniki badania PISA

Wyniki badania przeprowadzonego wśród nastolatków i rodziców na zlecenie Santander Bank Polska pokazują, że sześciu na dziesięciu nastolatków niezależnie od wieku uważa, że czułoby się szczęśliwszymi, gdyby miało więcej pieniędzy, aby móc kupować więcej rzeczy. Tego samego zdania jest co drugi badany rodzic. Niemal połowa młodszych dzieci w wieku 12-15 lat deklaruje, że lubi ludzi, którzy mają „fajne” rzeczy i ubrania, natomiast z wiekiem traci to na znaczeniu. Tylko dla 23 proc. nastolatków w wieku 16-18 lat jest to nadal istotne.

Pieniądze mają duże znaczenie dla badanych nastolatków również w kontekście planowania przyszłej kariery zawodowej. Aż 66 proc. dzieci w wieku 12-15 lat chce mieć tylko taką pracę, która zapewni im duże zarobki. Takie samo pragnienie ma niemal 60 proc. nastolatków w wieku 16-18 lat.

Poczucie, że pieniądze i dobra materialne są czymś, co może dawać nam szczęście i szacunek innych, czyli postawa materialistyczna, wiąże się często z wysokim poziomem lęku finansowego. Dla materialistów ważne jest posiadanie kosztownych przedmiotów i prowadzenie luksusowego stylu życia, a utrzymanie tego wymaga znacznych środków finansowych. W sytuacji pogorszenia sytuacji finansowej albo kryzysu gospodarczego takie osoby będą odczuwały wyższy poziom niepokoju. Zaczną obawiać się, że nie będą w stanie spełnić swoich konsumenckich oczekiwań. A te w ich przekonaniu decydują o ich szczęściu i szacunku otrzymywanym od innych osób – wyjaśnia dr Agata Trzcińska z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Potwierdzają to wyniki badania Santander Bank Polska – pieniądze dla większości badanych są również źródłem lęku. Ponad połowa rodziców obawia się bezrobocia, a aż 86 proc. wysokich kosztów życia. Lęki rodziców wpływają na dzieci, które obawiają się problemów finansowych w swojej rodzinie. Dane z badania Santander Bank Polska wskazują, że aż 57 proc. dzieci w wieku 12-15 lat oraz niemal co drugi nastolatek w wieku 16-18 lat boi się utraty pracy przez swoich rodziców. To oznacza, że ponad połowa młodych ludzi doświadcza lęku związanego z niepewną sytuacją zawodową swoich bliskich.

Rozmowy z nastolatkami o pieniądzach

Połowa badanych nastolatków w wieku 12-15 lat deklaruje, że rozmawia na temat finansów z rodzicami, którzy są dla nich głównym źródłem wiedzy. Zmienia się to jednak z wiekiem. Zaledwie 38 proc. nastolatków powyżej 16 roku życia porusza ten temat w rozmowie z rodzicami.

Jeśli chodzi o poruszanie kwestii sytuacji gospodarczej – aż 3 na 4 rodziców dzieci w wieku 16-18 lat rozmawia z nimi na ten temat rzadko lub nie robi tego wcale. W przypadku młodszych dzieci takie rozmowy podejmuje rzadko lub wcale niemal 60 proc rodziców. 38 proc. przyznaje jednak, że aktualna sytuacja gospodarcza skłoniła ich do częstszych rozmów z dziećmi na tematy finansowe.

Nowe pokolenia stają się coraz bardziej materialistyczne, nastolatkowie coraz częściej skupiają się na wyglądzie, popularności i pieniądzach. Materializm może prowadzić w przyszłości do zadłużeń i braku umiejętności oszczędzania oraz właściwego zarządzania pieniędzmi. Dlatego ważne, aby starać się ograniczać tendencje materialistyczne młodych ludzi. W tym kontekście warto zauważyć, że edukacja finansowa to nie tylko znajomość pojęć i definicji, ale również kształtowanie u dzieci wartości innych niż materialistyczne, np. bycie blisko z rodziną i przyjaciółmi, wzmacnianie samooceny, zachęcanie do rozwijania pasji i budowania wartościowych relacji – dodaje dr Agata Trzcińska.

Materiały i wskazówki, pomocne rodzicom w rozpoczęciu rozmów z dziećmi o pieniądzach, a także scenariusze lekcji dla nauczycieli można znaleźć na stronie www.finansiaki.pl.

Badanie przeprowadzone przez agencję badawczą IQS na zlecenie Santander Bank Polska dla programu Finansiaki. Badanie przeprowadzone metodą CAWI na próbie 1500 osób, w tym 500 rodziców, 500 nastolatków w wieku 12-15 lat i 500 nastolatków w wieku 16-18 lat.