Sztuczna inteligencja obniży pensje i zabierze pracę?

Przeczytaj także: Sztuczna inteligencja na rynku pracy: obawy czy nadzieje?

Rozwój sztucznej inteligencji to temat, który nie schodzi z pierwszych stron gazet. Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy, muszą podążać za trendami, aby pozostać konkurencyjni na rynku pracy. Firma rekrutacyjna Cpl Poland i portale pracy Just Join IT oraz RocketJobs.pl przyjrzały się, jak w praktyce wygląda adaptacja rozwiązań AI w Polsce i jakie niesie szanse oraz zagrożenia.

W tym celu przebadanych zostało ponad 100 przedstawicieli firm oraz ponad 600 pracowników biurowych, a wnioski zaprezentowano w raporcie „AI i rynek pracy w Polsce”. Oprócz pracodawców i pracowników, o zdanie zapytano także… samą sztuczną inteligencję, pod postacią ChatGPT.

Wpływ sztucznej inteligencji na rynek pracy jest nieunikniony i zasługuje na uwagę zarówno ze strony pracodawców, jak i kandydatów. Pracownicy muszą być elastyczni i gotowi do nauki nowych narzędzi, co może stanowić wyzwanie, ale jednocześnie stworzy szanse na rozwój zawodowy.

Z kolei pracodawcy, dzięki AI, mogą znacząco zautomatyzować niektóre stanowiska, co może prowadzić do redukcji etatów. I tutaj pojawia się kwestia inwestowania w przekwalifikowanie i reedukację pracowników, aby utrzymać ich na rynku pracy. Kluczem do sukcesu dla obu tych grup będzie umiejętność adaptacji i ciągłego rozwoju umiejętności, aby sprostać wyzwaniom i korzystać z możliwości, jakie niesie ze sobą rozwijająca się technologia. - powiedziała Katarzyna Piotrowska, Country Managerka Cpl Poland.

Rynek pracy dynamicznie się zmienia, a sztuczna inteligencja znacznie przyspiesza zachodzące na nim zmiany, m.in. wskazując nowe, bardziej opłacalne kierunki rozwoju firm. Nie pozostaje też bez wpływu na pracowników. Jak wynika z raportu, aż 87 proc. z nich uważa, że AI doprowadzi do stworzenia nowych rodzajów pracy, a tym samym nowych stanowisk. Jednocześnie zmienią się kluczowe kompetencje, ułatwiające koegzystencję z AI. To zdolność krytycznego myślenia i efektywne komunikowanie się będą najbardziej cenione - powiedział Piotr Nowosielski, CEO Just Join IT.

Polacy szybko przyswajają wiedzę o AI

Z badania wynika, że 61 proc. pracowników biurowych ocenia swój poziom wiedzy o sztucznej inteligencji jako dobry, a 17 proc. jako zaawansowany. W profesjonalny sposób z rozwiązań AI korzysta 6 proc. ankietowanych. Wśród przedstawicieli firm z wiedzą ogólną o AI jest nieco gorzej, bo 38 proc. ocenia ją jako podstawową (vs 22 proc. pracowników), a 53 proc. jako dobrą. W sposób zaawansowany sztucznej inteligencji do celów zawodowych używa 8,57 proc. ankietowanych reprezentantów biznesu.

Kogo zastąpi sztuczna inteligencja?

Co trzeci pracodawca uważa, że AI nie zastąpi pracowników, a co czwarty jeszcze nie wie, jakie będą skutki rewolucji AI w jego firmie. Około 5 proc. respondentów z badanych firm wskazuje, że sztuczna inteligencja w dalszej przyszłości zastąpi część pracowników, a niecałe 2 proc. uważa, że stanie się to jeszcze w tym roku. Pracownicy wyrażają jednocześnie nadzieję, że zmiany nie będą negatywne: 21 proc. twierdzi, że AI przyniesie więcej szans niż zagrożeń, w porównaniu z ośmioma procentami głosów, że pojawi się więcej zagrożeń.

Obszary, które wg pracowników może zastąpić AI na polskim rynku pracy to głównie tłumaczenia i copywriting (ponad 80 proc. wskazań), tworzenie grafik i obsługa klienta (ponad 65 proc. wskazań), obróbka zdjęć i analiza oraz procesowanie danych (ponad 55 proc. wskazań). Programowanie i doradztwo, np. w zakresie prawa, wskazuje ok. 35 proc. badanych osób. Co ciekawe, 1,5 proc. ankietowanych uważa, że żaden z obszarów zawodowych nie zostanie zastąpiony.

Czy rozwój AI odchudzi nasze portfele?

Spośród badanych pracowników 28 proc. uważa, że przez AI wynagrodzenia spadną, a 17 proc. wierzy, że będzie odwrotnie. Ponad połowa (54 proc.) stwierdza, że AI nie będzie miała żadnego wpływu na zarobki. Pracodawcy są w tej kwestii nieco bardziej spokojni. 60 proc. z nich przewiduje, że AI nie wpłynie na poziom wynagrodzeń. Wciąż jednak 23 proc. z nich wskazuje, że sztuczna inteligencja przyczyni się do spadku zarobków. Jak będzie w rzeczywistości?

AI ma już istotny wpływ na rynek pracy i ma potencjał do dalszego kształtowania wynagrodzeń w przyszłości. Po pierwsze, automatyzacja pracy. AI i robotyka mogą zastąpić niektóre rutynowe i powtarzalne zadania, co może prowadzić do zmniejszenia zapotrzebowania na pracowników do wykonywania tych zadań. W rezultacie, niektóre stanowiska mogą ulec redukcji, co może wpłynąć na konkurencyjność na rynku pracy i obniżenie wynagrodzeń pracowników na tych stanowiskach.

Po drugie, AI może pomagać w tworzeniu nowych miejsc pracy. Pracownicy, którzy zdobędą umiejętności związane z AI, będą bardziej konkurencyjni na rynku pracy, co może wpłynąć pozytywnie na wzrost ich wynagrodzeń. Programiści, inżynierowie ds. danych, analitycy danych i eksperci ds. uczenia maszynowego mogą już teraz cieszyć się wzrostem wynagrodzeń, ponieważ ich umiejętności są coraz bardziej cenne na rynku pracy. - powiedziała Katarzyna Piotrowska, Country Managerka Cpl Poland.

Pracodawcy niegotowi na AI?

Przedstawiciele firm jeszcze nie wiedzą, czy wprowadzą odpowiednie procedury weryfikujące, że wykorzystywane narzędzia AI działają etycznie i niezawodnie. Ledwie co 4 firma planuje zaadresować ten obszar wyzwań. Polscy pracodawcy nie mają także w planach przekwalifikowania pracowników, których role mogą zostać zastąpione przez AI. Zaledwie 7 proc. z nich wskazuje, że myśli o takich rozwiązaniach.

Tempo rozwoju AI jest niesamowicie szybkie, a dzięki powszechnemu dostępowi do ChatGPT, Midjourney i innych rozwiązań, pracownicy masowo testują je w domu i przynoszą zdobyte umiejętności do pracy, aby tam je wykorzystywać i pracować efektywniej. To duże wyzwanie dla firm, aby przygotować polityki dotyczące stosowania sztucznej inteligencji, w tym obszarze jest mnóstwo pracy do wykonania - powiedział Piotr Nowosielski, CEO Just Join IT.

Sztuczna inteligencja ma ogromny potencjał do przynoszenia pozytywnych zmian w wielu obszarach, takich jak medycyna, edukacja, przemysł, transport, badania naukowe i wiele innych. Wszystkie te zmiany mają ogromny potencjał, ale również niosą ze sobą pewne ryzyka. Kluczowym elementem jest odpowiednie zarządzanie rozwojem AI, uwzględniając aspekty etyczne, bezpieczeństwo danych oraz zrównoważony rozwój społeczny i gospodarczy - dodał ChatGPT.

O raporcie
Raport „AI i rynek pracy w Polsce” powstał na bazie badania, które zostało zrealizowane w lipcu 2023 r. na grupie ponad 600 pracowników biurowych oraz ponad 100 przedstawicieli firm metodą CAWI (ang. Computer-Assisted Web Interview – wspomagany komputerowo wywiad za pośrednictwem strony WWW). Respondentami badania były osoby zróżnicowane zarówno pod kątem doświadczenia zawodowego, stażu pracy, jak i płci i demografii. Analizie poddano wyłącznie respondentów, którzy udzielili odpowiedzi na wszystkie wyświetlone im pytania. Kwestionariusz ankiety zawierał następujące typy pytań: zamknięte, otwarte oraz pytania wielokrotnego wyboru. Wyniki badań były analizowane tylko w zestawieniach zbiorczych. Wybrane pytania z obu ankiet zadano także aplikacji ChatGPT.