Private equity w regionie CEE: optymizm i inwestycje w ESG

Przeczytaj także: Fundusze private equity z rosnącym optymizmem patrzą w przyszłość

Opracowywany od ponad 20 lat indeks Central Europe PE Confidence Survey stanowi odzwierciedlenie nastrojów lokalnych uczestników rynku private equity. Na koniec 2023 r. jego wartość wyniosła 107 punktów, o 24 więcej niż sześć miesięcy wcześniej. Autorzy raportu zwracają uwagę na stały wzrost optymizmu przez trzy ostatnie badane okresy, co jest trzecim takim przypadkiem w historii badania.

Jednocześnie zaobserwowana zmiana ma mniej dynamiczny charakter niż w poprzednich latach, a to, zdaniem ekspertów, świadczy o ostrożnym podejściu inwestorów do poprawiających się warunków rynkowych. Mimo to aż 86 proc. ankietowanych uważa, że najbliższe 12 miesięcy będą dobrym czasem dla działalności inwestycyjnej.

W 2024 roku blisko połowa ankietowanych planuje skupić się na nowych inwestycjach. To niemal 10 pkt proc. więcej niż rok wcześniej. Co trzeci zamierza poświęcić się głównie zarzadzaniu dotychczasowym portfelem spółek, a jedynie 15 proc. na pozyskiwaniu funduszy.

Chociaż najnowszy odczyt wskaźnika nastrojów jest najwyższy od półtora roku, to widać, że przedstawiciele środkowoeuropejskiego rynku private equity cechują się większą rozważnością niż w przeszłości. Jest to rezultat doświadczeń płynących z ponad dwudziestoletniego funkcjonowania w zmiennych warunkach rynkowych.

Jednocześnie oczekujemy, że mimo wielu wyzwań gospodarczych aktywność prywatnych inwestorów w Europie Środkowo-Wschodniej powinna rosnąć. Dotyczy to zarówno strony popytowej, jak i podażowej, o czym świadczy odsetek ponad 40 proc. badanych kontynuujących proces sprzedaży mimo zmiennej sytuacji rynkowej – mówi Arkadiusz Strasz, partner w dziale doradztwa finansowego w Deloitte, M&A Transaction Services.

Aktywność funduszy w górę

Rozkład odpowiedzi dotyczących oczekiwań w stosunku do warunków gospodarczych potwierdza tezę o rosnącym optymizmie inwestorów. 42 proc. ankietowanych stwierdziło bowiem, że spodziewa się poprawy sytuacji rynkowej. To blisko trzykrotnie więcej w porównaniu do poprzedniej edycji badania. Jednocześnie o połowę spadł odsetek zakładających negatywny scenariusz. Ponad dwukrotny wzrost widać także wśród oczekujących wzrostu dostępności finansowania dłużnego. Tego typu odpowiedzi udzieliło 29 proc. badanych.

Na pytanie dotyczące aktywności rynkowej – przewidywanej liczby transakcji w 2024 roku, 49 proc. respondentów stwierdziło, że spodziewa się większej aktywności w tym obszarze. To niemal dwa razy więcej w porównaniu do połowy 2023 r. Wynik ten stanowi również o ponad 40 p.p. wyższy odsetek niż latem 2022 roku, kiedy to takich odpowiedzi udzieliło jedynie 6 proc. badanych. Analogicznie grupa wyrażająca pesymizm skurczyła się ponad dwukrotnie – do poziomu 14 proc.

Na skłonność inwestorów do podejmowania działań wpływ ma m.in. koszt kapitału. Zdaniem co trzeciego badanego dostępność finansowania powinna w najbliższych latach wzrosnąć. Odsetek ten jest dwa razy większy w porównaniu do poprzedniej edycji ankiety. Prawie połowa badanych nie spodziewa się zmiany obecnych warunków, a co piąty zakłada pogorszenie możliwości uzyskania środków na inwestycje.

Chociaż inflacja pozostaje jednym z największych wyzwań dla współczesnej gospodarki, to z czasem tempo wzrostu cen, a co za tym idzie – wysokość stóp procentowych, powinno spadać. Oczekują tego m.in. prywatni inwestorzy, dla których dostępność kapitału stanowi podstawę działania. W miarę jak banki centralne będą odchodziły od restrykcyjnej polityki monetarnej, oczekiwania uczestników rynku private equity powinny stawać się rzeczywistością, co bez wątpienia przełoży się na wzrost aktywności funduszy w krajach Europy Środkowo-Wschodniej – komentuje Michał Tokarski, partner zarządzający działem doradztwa finansowego Deloitte w Polsce, lider zespołu M&A Corporate Finance.

ESG zyskuje na znaczeniu

Autorzy raportu podkreślają dalszy wzrost znaczenia czynników ESG dla uczestników środkowoeuropejskiego rynku funduszy private equity, m.in. w obszarze podejmowanych decyzji inwestycyjnych. Ponad 50 proc. przedstawicieli funduszy potwierdziło, że w swoich działaniach zwraca szczególną uwagę na te kwestie. Największy wzrost zaobserwowano wśród podmiotów nieposiadających strategii uwzględniającej ESG, ale planujących zmianę w tym obszarze – z 9 proc. w pierwszej połowie 2023 r. do 23 proc. sześć miesięcy później.

Na pytanie dotyczące neutralności klimatycznej większość funduszy odpowiedziała, że znajduje się dopiero na początku drogi do zeroemisyjności. Odsetek podmiotów, które dotychczas wdrożyły zobowiązania i cele dekarbonizacji spadł o 8 p.p. do poziomu 18 proc. Jednocześnie zaobserwowano analogiczny wzrost wśród funduszy będących w trakcie opracowywania własnych celów klimatycznych. Jest to obecnie najbardziej liczna grupa badanych podmiotów, stanowiąca 42 proc wszystkich ankietowanych.

O rosnącym znaczeniu czynników środowiskowych, społecznych oraz związanych z ładem korporacyjnym najlepiej świadczy fakt, że ponad 90 proc. badanych podmiotów bierze je pod uwagę w swoich działaniach lub planuje to zrobić w przyszłości. Jednocześnie ubiegły rok był przełomowy z tego względu, że po raz pierwszy w historii spółka wchodząca w skład lokalnego funduszu private equity uzyskała prestiżowy status B Corporation, stanowiący zobowiązanie do aktywnych działań na rzecz ESG. W najbliższej przyszłości możemy się spodziewać dynamicznego przyrostu takich podmiotów, dla których zaangażowanie w zrównoważony rozwój będzie kluczową kwestią - dodaje Irena Pichola, partnerka, liderka Sustainability & Economics Consulting CE, Deloitte.