Wybory do PE: priorytety partii politycznych inne niż oczekiwania obywateli?

Przeczytaj także: Eurobarometr: co mówią Polacy o problemach Polski i UE?

Nie spodziewamy się również zakończenia prac nad rynkiem energii. Rada UE przyjęła długo oczekiwane reformy rynku energii elektrycznej i gazu w maju 2024 r., po tym jak zostały one uchwalone przez Parlament Europejski pod koniec 2023 roku. Umożliwia ona państwom członkowskim korzystanie z umów zakupu energii (PPA) i kontraktów różnicowych (CfD) w celu stabilizacji cen krajowych, a także daje Radzie prawo do ogłoszenia kryzysu elektroenergetycznego, co z kolei umożliwiłoby państwom członkowskim podjęcie środków wsparcia. Jest to pierwszy krok w kierunku głębszej transformacji rynku energii elektrycznej w UE, ale nie spełnia on kilku kluczowych aspektów.

Rynek energii potrzebuje jasnego planu, tj. prawdziwie europejskiego planu sieciowego. Większa konkurencyjność, zaangażowanie rynku prywatnego i bardziej ukierunkowane działania mogłyby pomóc w realizacji niezbędnych inwestycji na rynku energii. Komisja szacuje, że tylko w tym dziesięcioleciu konieczne są inwestycje w sieci elektroenergetyczne o wartości około 584 mld EUR.

Należy położyć nacisk na przyspieszenie rozbudowy i modernizacji sieci poprzez zachęcanie do budowy, zmianę procedur administracyjnych i ułatwienie finansowania. Konieczne jest skuteczne zarządzanie aktywami sieciowymi i odpowiednie planowanie, integracja sieci na lądzie i na morzu oraz zwiększenie liczby połączeń międzysystemowych między krajami UE i spoza UE. W ciągu najbliższych sześciu lat transgraniczna infrastruktura przesyłowa powinna się podwoić, co spowodowałoby zmniejszenie kosztów wytwarzania energii o 9 mld EUR rocznie do 2040 roku.

W przypadku energii elektrycznej istnieje również potrzeba uproszczenia wprowadzania rynków mocy, aby umożliwić niezbędne inwestycje i szybki rozwój rynków elastyczności. Wzmocnienie sygnałów lokalizacyjnych pozwoliłoby na efektywną alokację źródeł wytwarzania i magazynowania, lepsze wykorzystanie sieci i optymalną lokalizację nowych dużych odbiorców. Ceny lokalizacyjne mogłyby zaoszczędzić konsumentom w UE pieniędzy wydawanych na niepotrzebną infrastrukturę. Jest jednak mało prawdopodobne, aby środki te zostały w pełni uwzględnione w którymkolwiek ze scenariuszy większościowych, ponieważ interesy krajowe będą nadal przeważać.

Wreszcie, okaże się, czy bardziej holistyczne podejście UE do migracji i azylu rozwiąże stojące przed nami wyzwania. Po latach negocjacji (ustępujący) Parlament Europejski formalnie przyjął politykę migracyjną i azylową UE w kwietniu 2024 roku. Stanowi ona skoordynowane podejście do zarządzania migracją poprzez podejmowanie wyzwań poprzez kontrolę graniczną, procedury azylowe i współpracę z państwami trzecimi w zrównoważony sposób. Wspólny europejski system azylowy został zreformowany w celu ustanowienia bardziej wydajnego procesu, w tym nowych procedur kontroli i biometrycznej bazy danych dla osób ubiegających się o azyl na zewnętrznych granicach UE.

Państwa członkowskie zwiększyły solidarność w przyjmowaniu i przetwarzaniu osób ubiegających się o azyl, poprawiając warunki dla uchodźców. W międzyczasie współpraca z państwami trzecimi miała na celu zajęcie się podstawowymi przyczynami migracji i ułatwienie powrotów nielegalnych migrantów, a partnerstwa z krajami pochodzenia i tranzytu zostały wzmocnione - umowy z Tunezją, Egiptem i Mauretanią mają na celu zapobieganie nielegalnej imigracji przed dotarciem do granicy UE.

Mimo to Europa pozostaje najstarszym kontynentem na świecie z medianą wieku powyżej 44 lat i stanowi jedynie około 5% światowej populacji. Aby zaradzić niedoborom siły roboczej i przyciągnąć wykwalifikowanych pracowników, UE zaproponowała dobrowolną pulę talentów UE w 2023 r., aby dopasować osoby poszukujące pracy i wolne miejsca pracy na różnych poziomach umiejętności. Ponadto Komisja zasugerowała uznawanie kwalifikacji obywateli państw trzecich w celu wspierania ich integracji na rynku pracy i uproszczenia międzynarodowych procesów rekrutacji w celu zwiększenia przejrzystości w zakresie uznawania kwalifikacji.

Rozszerzenie UE mogłoby potencjalnie rozwiązać niektóre z problemów demograficznych UE, ale postęp w tym zakresie jest niewielki. UE przyznała "status kandydata do UE" dziewięciu krajom (Albania, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Macedonia Północna, Serbia, Gruzja, Mołdawia, Turcja, Ukraina) i rozpoczęła negocjacje z sześcioma z nich.

Teoretycznie sztuczna inteligencja powinna pozwolić na wzrost produktywności o 6% w ciągu najbliższych dziesięciu lat, co przy pełnym wdrożeniu mogłoby zaradzić brakowi 12 mln pracujących Europejczyków w 2030 r. . Jednak najbardziej zrównoważonym rozwiązaniem dla UE byłoby połączenie przyjęcia sztucznej inteligencji z przemyśleniem strategii imigracyjnej, a także reformami rynku pracy w celu zwiększenia wskaźników uczestnictwa oraz zwiększenia produktywności i konkurencyjności.

Ana Boata, Kierownik działu badań ekonomicznych
Jasmin Gröschl, Starszy ekonomista na Europę
Markus Zimmer, Starszy ekonomista, ESG