Czy Polacy nadal oczekują podwyżki wynagrodzeń?

Przeczytaj także: Podwyżki wynagrodzeń już się skończyły?

Poziom wynagrodzeń Polaków

Z badania wynika, że 43,3 proc. Polaków otrzymało podwyżkę pensji w II kwartale tego roku, o 5,7 p.p. mniej niż dwa lata temu. Jednocześnie 45,8 proc. wskazało, że nie uległo ono zmianie (wzrost o 3,8 p.p.). Na obniżkę wskazało 11 proc. respondentów (mniej o 2 p.p.).
W tym roku kobiety i mężczyźni w równym stopniu deklarowali wzrost lub spadek wynagrodzeń w poprzednim kwartale. Dwa lata temu na utrzymanie się pensji na tym samym poziomie wskazywały częściej kobiety (44 proc. vs 40 proc. - mężczyźni), podczas gdy mężczyźni częściej deklarowali ich wzrost (52 proc. vs 45 proc. - kobiety). Z badania wynika też, że odsetek odnotowujących zwiększenie przychodów maleje wraz ze wiekiem (59,2 proc. najmłodsi, 34,7 proc. najstarsi), natomiast rośnie wraz z wykształceniem. Na wzrost pensji w II kwartale br. częściej wskazywali też badani, których dochód przekracza 5 000 zł netto miesięcznie (52,9 proc.), najrzadziej zarabiający do 2 000 zł (30,4 proc.). Podwyżka wynagrodzenia objęła przede wszystkim mieszkańców regionu wschodniego.

Warto zwrócić uwagę na wyraźny spadek dynamiki wzrostu przeciętnego wynagrodzenia. W sierpniu tego roku wyniosło ono 8 190 zł brutto i było o 11 proc. wyższe niż rok wcześniej. W kolejnych miesiącach dynamika ta osiągnie najprawdopodobniej jednocyfrowy wynik – komentuje Agnieszka Zielińska, dyrektor Polskiego Forum HR.

Pensje w górę czy w dół?

Presja w obszarze wynagrodzeń jest widoczna. Jest to zrozumiałe ze względu na rosnące ceny produktów i usług, a wraz z nimi kosztów utrzymania. Zatrudnieni chcą, by wartość zakupowa ich pensji nie malała. Nie tylko chcą. Pracują więcej niż średnia europejska – według danych Eurostatu poświęcają jej średnio 40,4 godz. tygodniowo. Są jednocześnie zapobiegliwi, co potwierdzają też wyniki naszego tegorocznego badania „Jak dorabiają Polacy”. Wynika z niego, że aż 45 proc. z nich podejmuje się zleceń poza głównym etatem, a prawie 60 proc. chce kontynuować lub podjąć dodatkową pracę w ciągu najbliższych miesięcy – komentuje Marcos Segador Arrebola, dyrektor zarządzający Gi Group Holding.

Z badania wynika, że blisko połowa (48,8%) Polaków spodziewa się utrzymania pensji na dotychczasowym poziomie w najbliższych miesiącach. Z większym optymizmem na przyszłość spogląda nieco mniejszy odsetek – wzrostu wynagrodzenia oczekuje 42,4 proc. pracowników. Natomiast 9 proc. zatrudnionych obawia się jego spadku.
Na podwyżki liczy nieco więcej mężczyzn (44 proc.) niż kobiet (41 proc). Oczekiwania maleją przy tym wraz z wiekiem. Wzrostu wynagrodzenia spodziewa się 32 proc. osób o po 50-tce, w przypadku pracowników, którzy nie przekroczyli 24 roku życia jest to blisko 61 proc. Różnica między pokoleniami jest więc niemal dwukrotna. Mniejszy wpływ na oczekiwania ma poziom wykształcenia - podwyżek spodziewa się 45,1 proc. osób, które ukończyły zasadniczą szkołę zawodową i 41,6 proc. pracowników z dyplomami uczelni wyższych.
Wyższych zarobków spodziewają się mieszkańcy największych miast (46,1%) i pracujący w regionie północnym oraz województwie mazowieckim – na zwiększenie wynagrodzenia liczy blisko 48 proc. badanych. Dużo rzadziej podwyżek spodziewają się pracujący w regionie południowym (33,1 proc.).

Oczekiwania pracowników dotyczące wzrostu wynagrodzeń będą utrzymywały się, a nawet rosły w niektórych branżach. Wiąże się to z wysokimi kosztami utrzymania, znaczącym wzrostem cen dóbr i usług oraz obciążeniami gospodarstw domowych. Chociaż wysokość płacy minimalnej była podwyższana w ostatnim czasie, to nie zawsze przekładało się to na sukcesywny wzrost pozostałych wynagrodzeń wypłacanych pracownikom o wyższych kwalifikacjach czy dłuższym stażu pracy. W efekcie obserwuje się spłaszczanie struktury płac, co negatywnie oddziałuje na motywację zatrudnionych – wyjaśnia prof. Grażyna Spytek-Bandurska, ekspert Federacji Przedsiębiorców Polskich.

Zmiana oczekiwań? 2024 vs 2022

Podczas gdy w tym roku kobiety i mężczyźni w równym stopniu spodziewają się wzrostu lub spadku wynagrodzeń, dwa lata temu widoczne były znaczne różnice. W 2022 roku na utrzymanie pensji na tym samym poziomie wskazywały przede wszystkim kobiety (58 proc. vs 44 proc.), mężczyźni częściej liczyli natomiast na ich wzrost (47 proc. vs 36 proc.). Rozbieżności są również widoczne w przypadku wieku respondentów – im starsi, tym mniejszy odsetek liczących na podwyżkę pensji. Na uwagę zwraca jednak zmiana nastawienia najmłodszego pokolenia. Dwa lata temu podwyżki spodziewało się 51 proc. respondentów do 24 roku życia, obecnie stanowią oni już 60,6 proc. Z porównania z badaniem sprzed dwóch lat wynika również, że nie ma znaczących różnic dotyczących oczekiwanych zmian w obszarze płac w zależności od poziomu wykształcenia.

Firmy nadal z dużą ostrożnością podchodzą do zmian w obszarze rekrutacji czy uposażeń, dostosowując działania do bieżącej sytuacji rynkowej. Wpływ na ich nastawienie mają tegoroczne podwyżki wynagrodzenia minimalnego. Objęły one znaczną grupę, nie tylko najmniej zarabiających - część firm zwiększyła pensje, by uniknąć wypłaszczenia płac, a tym samym niezadowolenia pracowników lub rotacji. Kolejna podwyżka jest planowana na 2025 rok. Sprawi to, że także pozostałe wynagrodzenia będą musiały wzrosnąć – w szczególności specjalistów o rzadkich kompetencjach oraz osób z dużym doświadczeniem, które trudno byłoby zastąpić w organizacji. Utrzymanie efektywnej polityki płacowej będzie wyzwaniem zważywszy na rosnące koszty działalności i walkę o rentowność – komentuje Marcos Segador Arrebola, dyrektor zarządzający Gi Group Holding.

O badaniu
Badanie zostało zrealizowane przez SW Research metodą CAWI na panelu internetowym SW Panel. W ramach badania przeprowadzono 1169 ankiet z udziałem reprezentatywnej ze względu na płeć wiek i miejsce zamieszkania grupy respondentów, w tym 837 ankiet z osobami pracującymi. Grupę respondentów stanowiły Polki i Polacy powyżej 18 roku życia, zgodnie z rozkładem płci, wieku i wielkość miejscowości. Badanie zostało przeprowadzone w dniach 1.08 – 8.08 2024 roku.