Budżet domowy polskiej rodziny

Przeczytaj także: Sytuacja gospodarstw domowych w 2005 r.

W gospodarstwach domowych składających się z co najmniej dwóch dorosłych osób decyzje o codziennych zakupach i wydatkach podejmowane są w połowie przypadków (51%) wspólnie (przez głowę gospodarstwa domowego i współmałżonka lub inną osobę dorosłą), natomiast w przypadku poważniejszych wydatków decyzje te podejmowane są wspólnie niemal powszechnie (88%). Oznacza to, że postanowienia o wydatkowaniu czy to mniejszych, czy większych kwot (przede wszystkim jednak kwot większych) przeważnie nie są podejmowane autorytatywnie przez któregoś z członków gospodarstwa domowego, ale następują w wyniku wspólnych ustaleń przynajmniej dwóch członków gospodarstwa.

W niewielu gospodarstwach domowych przed podjęciem decyzji finansowej korzysta się z jakichś porad, czy serwisów informacyjnych dotyczących planowanej inwestycji – nigdy nie robi tego 72% pytanych, a rzadko – 21%. Zaledwie 6% pytanych zadeklarowało, że zawsze lub często korzystają z tego rodzaju pomocy. Warto w tym miejscu zauważyć, że posiadanie aktualnych planów finansowych przez gospodarstwo domowe w niewielkim stopniu różnicuje te opinie (wśród gospodarstw nieposiadających takich planów korzystanie z porad zadeklarowało 5%, podczas gdy wśród takie plany posiadających – 8%). W nieco większym stopniu zróżnicowania widoczne są w zależności od tego czy gospodarstwo dysponuje jakimiś oszczędnościami czy też nie (wśród gospodarstw nieposiadających żadnych oszczędności korzystanie przez gospodarstwo domowe z porad, serwisów dotyczących planowanej inwestycji zadeklarowało 3% badanych, natomiast wśród gospodarstw posiadających jakąś formę oszczędności – był to odsetek trzykrotnie wyższy - 9%). Znacznie bardziej różnicującym czynnikiem jest tu jednak wykształcenie (w przypadku gdy głową gospodarstwa domowego jest osoba z wykształceniem wyższym korzystanie z porad, serwisów dotyczących planowanej inwestycji deklaruje 16%).

Niewielki zakres korzystania z porad i serwisów informacyjnych dotyczących planowanej inwestycji znajduje swoje odzwierciedlenie w innym pytaniu o to, czyja opinia jest dla głowy gospodarstwa domowego najbardziej wiarygodna przy podejmowaniu ważnych decyzji finansowych. Ponad połowa badanych odpowiadając na to wskazała współmałżonka lub inną osobę w gospodarstwie domowym (53%), trzech na dziesięciu – kogoś innego z rodziny (29%), a co ósmy – kogoś spośród znajomych (12%). Wśród innych stosunkowo najczęściej wymienianych „autorytetów finansowych” znalazły się: przedstawiciel instytucji finansowej (banku, biura maklerskiego, funduszu inwestycyjnego itd. – 16%), fora internetowe i serwisy z opiniami internautów (10%) i informacje w mediach ogólnopolskich (7%). Na ostatnich miejscach ulokowały się informacje z serwisów branżowych oraz niezależni doradcy finansowi (po 4%). Wynik taki każe sugerować, że korzystanie z profesjonalnych usług doradczych (przedstawicieli instytucji finansowych, ale przede wszystkim niezależnych ekspertów) nie są zjawiskiem powszechnym – większe znacznie ma opinia „zwykłych ludzi” (przede wszystkim członka gospodarstwa, innej osoby z rodziny, kogoś ze znajomych, czy osób, które swoje doświadczenia i opinie przedstawiają w internecie i na forach internetowych).

Jak wynika z badania, w gospodarstwach domowych spontaniczne decyzje dotyczące wydatkowania większych kwot pojawiają się rzadko, ale też regularne planowanie wydatków, czy domowych budżetów nie jest powszechnie praktykowane. Tymczasem, z innych źródeł wiadomo, że planowanie budżetowe – przychodów i wydatków, przy kontrolowaniu poziomu realizacji przyjętych założeń powinno ułatwiać gospodarowanie budżetem – także domowym. Czy tak jest rzeczywiście? Opinie badanych głów gospodarstw domowych w tej sprawie były silnie podzielone: 50% pytanych stwierdziło, że planowanie przyszłych wydatków w skali miesiąca ułatwiłoby im gospodarowanie domowym budżetem; przeciwnego zdania było 46% pytanych. Jednocześnie też 48% pytanych oceniło, że planowanie przyszłych wydatków w skali roku ułatwiłoby im gospodarowanie domowym budżetem, ale dokładnie tyle samo osób było przeciwnego zdania.

Informacje o badaniu
Badanie TNS OBOP „Planowanie budżetów domowych oraz podejmowanie ważnych decyzji finansowych” zostało przeprowadzone w październiku 2006 r. metodą CATI na celowej próbie składającej się z 1000 osób - głów gospodarstw domowych liczących przynajmniej dwie osoby. Celem badania była identyfikacja postaw, opinii i zachowań Polaków w zakresie planowania budżetów domowych i podejmowania ważnych decyzji finansowych.



Do pobrania: