Jak relacje wpływają na wellbeing pracownika?

Przeczytaj także: Jak zadbać o dobrostan pracowników?

Relacje z innymi ludźmi mają ogromny wpływ na nasz dobrostan. Dzięki trwałym i wysokiej jakości relacjom jesteśmy szczęśliwsi, możemy cieszyć się zdrowiem i dłuższym życiem. Od kilku lat coraz więcej mówi się jednak o deficycie relacji – samotność staje się poważnym wyzwaniem współczesnego świata. Jak wynika z badań przeprowadzonych na zlecenie Komisji Europejskiej, już dziś 13% obywateli EU przez większość czasu czuje się samotna. A jak to wygląda w naszym kraju? Według Eurostatu, już co czwarte polskie gospodarstwo domowe składa się tylko z jednej osoby. Na kontakty z rodziną i najbliższymi Polacy poświęcają tylko 5 godzin w tygodniu - o godzinę mniej niż wynosi średnia dla krajów OECD.

Coraz częściej zmieniamy pracę i miejsce zamieszkania, przez co osłabieniu ulegają nasze więzi z bliskimi i znajomymi, a kolejne trudniej jest nam budować. Rosnąca liczba obowiązków, dłuższe lub elastyczne godzinny pracy, presja wyników w wielu obszarach życia równocześnie sprawiają, że w nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktów możemy włożyć coraz mniej czasu i energii – wyjaśnia Magdalena Pancewicz-Griffith, współzałożycielka Well.hr.

Samotność wpływa negatywnie na naszą kondycję psychiczną. Brak poczucia więzi z innymi nasila niepokój, obniża nastrój i może być przyczyną problemów ze zdrowiem psychicznym. Ma też wpływ na naszą kondycję fizyczną – osłabia układ odpornościowy, zwiększa ryzyko chorób serca, udaru i demencji.

Samotność w pracy?

Osoby pracujące – w porównaniu np. z bezrobotnymi – uważane są za mniej zagrożone samotnością. W końcu praca i realizowane w niej zadania są okazją do nawiązywania relacji. A jednak aktywność zawodowa nie zawsze chroni nas przed samotnością. Badania Instytutu Gallupa dowodzą, że 1 na 5 pracowników jest samotny w pracy. Wbrew powszechnym przekonaniom, problem nie dotyczy głównie pracowników zdalnych. Z przeprowadzonego przez Well.hr badania Wellbeing@Work Index wynika, że najgorzej swoje relacje w pracy postrzegają pracownicy stacjonarni, a najlepiej hybrydowi.

Duża liczba kontaktów twarzą w twarz nie przekłada się automatycznie na wysokiej jakości relacje, dlatego problemu samotności w pracy nie załatwi się ściągając ludzi do biura – mówi Joanna Kotzian, współautorka metodologii Wellbeing@Work Index. – Szczepionką na samotność nie jest także praca w zespole - jeśli ze strony współpracowników nie nadchodzi wsparcie, którego oczekujemy, czujemy się jeszcze bardziej samotni niż gdybyśmy byli zdani na siebie. Tymczasem wyniki Wellbeing@Work Index pokazują, że tylko 65% Polaków wierzy, że w trudnej sytuacji uzyska pomoc kolegów i koleżanek z pracy.

Samotność jest często postrzegana jako osobisty problem pracownika – jej źródeł szuka się słabościach lub deficytach konkretnej osoby, ignorując wpływ środowiska pracy. A jednak te same osoby są samotne w jednej pracy, a nie są w innej, zatem miejsce zatrudnienia i panujący w nim klimat wpływa na możliwość budowania wartościowych relacji.

Po co nam relacje w pracy?

Jak wynika z Wellbeing@Work Index, 66% aktywnych zawodowo Polaków chciałoby utrzymywać bliskie relacje w pracy.

Relacje są dla pracowników źródłem wsparcia, budują poczucie przynależności do zespołu i organizacji, wpływają na samoocenę, poziom empatii i współpracę. Dla wielu z nas są ważniejsze niż wysokie wynagrodzenie, możliwości rozwoju czy oferowane przez firmę benefity – wyjaśnia Magdalena Pancewicz-Griffith.

Także z perspektywy pracodawcy, pozytywne i silne relacje między pracownikami przekładają się na mierzalne korzyści. Oznaczają większą efektywność, innowacyjność i elastyczność zespołów, wyższe satysfakcję, zaangażowanie i retencję oraz niższą absencję z przyczyn zdrowotnych. Sprzyjają wymianie wiedzy i poprawiają przepływ informacji. Z badania Polskiej Akademii Nauk wynika, że osoby, które mają w pracy przyjaciela, są bardziej skłonne do rekomendowania swojego pracodawcy innym i rzadziej myślą o zmianie pracy. Jednym zdaniem, relacje międzyludzkie w pracy napędzają wszystko, co ma wartość dla organizacji: przychody, innowacje, wydajność i pozycję marki.

Firmy stawiają na budowanie relacji i zaufania

Z analizy ekspertów Well.hr wynika, że rośnie w firmach świadomość znaczenia relacji, a podejmowane przez pracodawców działania wykraczają daleko poza tradycyjne spotkania integracyjne.

Coraz więcej pracodawców już na etapie rekrutacji i wdrożenia pracownika stara się budować jego więź z zespołem. Firmy przywiązują coraz większą wagę do transparentnej komunikacji marki pracodawcy i swojej oferty. Kandydaci otrzymują szansę wcześniejszego poznania zespołu, pracodawcy inwestują w tzw. culture booki, z których dowiadują się jak wygląda kultura organizacyjna firmy. Firmy tworzą specjalne strony dla nowych pracowników (np. Netflix czy PwC), zapraszają ich jeszcze przed podjęciem pracy na spotkanie z zespołem, wysyłają im pocztówki i filmy powitalne. Nowi pracownicy mogą liczyć na pakiety startowe i welcome booki (oferują je np. DHL Express czy Nest Bank), a w procesie wdrożenia wspiera ich tzw. buddy, który nie tylko przedstawia im koleżanki i kolegów z zespołu, ale także przybliża firmowe zwyczaje.

W procesie rozwoju, coraz chętniej stosowany jest mentoring. W wielu organizacjach wewnętrzni mentorzy nie tylko wspierają koleżanki i kolegów w rozwoju zawodowym, ale także w radzeniu sobie z trudnymi sytuacjami, co zmniejsza ich poczucie osamotnienia.

W firmowej integracji kładzie się akcent na relacje pomiędzy pracownikami różnych działów. Firmy organizują np. tzw. kawową lub lunchową ruletkę – losowo wybrani pracownicy spotykają się na kawie lub siadają ze sobą podczas posiłku, by lepiej się poznać. Inwestują w tradycyjne imprezy i wyjazdy integracyjne oraz w tzw. workation – wspólne wyjazdy, podczas których zespół łączy pracę z odpoczynkiem. Przy budowaniu relacji chętnie wykorzystywane są aktywności sportowe i well-beingowe. Pracodawcy poświęcają też dużo uwagi budowaniu włączającej kultury organizacyjnej i docenianiu pracowników.

Niektóre organizacje idą jednak znacznie dalej, np. PwC postrzega dobre relacje jako atut, który pomaga odpowiadać na złożone problemy biznesowe klientów i uwzględnia je w swoich strategiach biznesowych. Firma dba o relacje m.in. poprzez rozwój kompetencji menedżerskich w kierunku zaufanego przywództwa, które bazuje na otwartej komunikacji, różnorodności oraz włączaniu każdego pracownika w procesy decyzyjne, niezależnie od jego pochodzenia, doświadczenia czy perspektywy. Duży nacisk kładzie na rozwój u liderów takich cech, jak otwartość, relacje, empatia i aktywne słuchanie.

Styl zarządzania nastawiony na budowanie pozytywnej atmosfery i sprzyjający bezpieczeństwu psychologicznemu jest kluczem w budowaniu wysokiej jakości relacji. Bliskie i autentyczne relacje stanowią natomiast bazę dla współpracy, wzajemnego zrozumienia i zaufania – trzech filarów skuteczności biznesowej zespołów i organizacji – mówi Jolanta Chmielecka, People Experience & Transformation Leader w PwC Polska.

W budowaniu efektywnych relacji w pracy bardzo ważna jest otwarta komunikacja, której kluczowym elementem jest regularne udzielanie i otrzymywanie informacji zwrotnej. W firmie Orange Polska narzędziem wspierającym kulturę feedbacku jest comiesięczny pulsometr – krótka ankieta dającą każdemu pracownikowi możliwość wyrażenia własnej opinii na temat atmosfery w zespole, realizacji celów i odczuwania efektów zmian. Wyniki ankiety są punktem wyjścia do rozmów w zespole i tylko jego członkowie mają do nich dostęp.

Pulsometr wspiera nas w budowaniu nawyku dzielenia się informacją zwrotną i bezpośredniej, otwartej komunikacji, co sprzyja tworzeniu zdrowych relacji w pracy. – mówi Izabela Chocianowska, menedżerska ds. well-beingu pracowników w Orange Polska.

Jednocześnie Orange Polska od kilku lat rozwija inicjatywy na rzecz zdrowia i wspierających relacji w środowisku pracy, umacniając w pracownikach przekonanie, że w trudnych sytuacjach życiowych, takich jak choroba czy kryzys mentalny mogą liczyć na wsparcie pracodawcy oraz koleżanek i kolegów z zespołu.

Kraft Heinz bardzo mocno postawił na budowanie kultury dobrych relacji, z mocnym akcentem na poznawanie się i współpracę pracowników różnych działów, obszarów i lokalizacji.

Kierujemy do pracowników całe spektrum działań – aktywności, benefitów, programów rozwojowych i szkoleniowych oraz inicjatyw, zarówno globalnych, jak i lokalnych, które są okazją do integracji – mówi Aleksandra Czyżewska, Head of People & Performance Poland.

Firmową tradycją są np. śniadania z zespołami, podczas których - w mniej formalny sposób, przy wspólnej kawie i słodkościach, pracownicy poznają różne zespoły i ich rolę w organizacji. Chodzi nie tylko o przedstawienie danego obszaru biznesowego, ale również o pokazanie, czym zajmują się konkretne osoby. Kulturę dobrych relacji wspiera również wspólne jedzenie posiłków w firmowej kuchni. Kraft Heinz kultywuje takie tradycje, zapraszając pracowników. np. na tzw. Culinary Insight Sessions, czyli spotkania z szefami kuchni. To znakomita okazja, by rozbudzić w ludziach pasję do gotowania i zintegrować zespół. W firmie co roku organizowane są również wewnętrzne targi pracy online, podczas których można poznać działanie innych funkcji oraz posłuchać ciekawych wykładów. W Kraft Foods działa też wiele inicjatyw, które zachęcają ludzi do wychodzenia poza własnych obszar działania i współpracy przy projektach cross-funkcyjnych.
Budowanie relacji w zespole jest korzystne zarówno dla pracodawcy, jak i dla pracowników. Trzeba jednak pamiętać, że pracownicy potrzebują przestrzeni na nawiązywanie i zacieśnianie relacji.

Pracując stale na najwyższych obrotach, nie będziemy mieć czasu i energii na interakcje, które generują zaufanie, stymulują wymianę wiedzy oraz budują poczucie bliskości. To, co najważniejsze dzieje się często między ludźmi przy parzeniu porannej kawy i przed rozpoczęciem spotkania – dodaje Joanna Kotzian.

Partnerami raportu „Miło się poznać. Relacje a wellbeing pracowników” są firmy PwC, Orange Polska i Kraft Heinz.

Raport jest dostępny nieodpłatnie na stronie: