Czym jest marnotrawstwo w produkcji? Praktyczne podejście i przykłady

1. Dlaczego kwestie redukcji marnotrawstwa i lean manufacturing są tak ważne?
2. Nadmierne przetwarzanie, nadmierne zapasy i inne rodzaje marnotrawstwa w produkcji
3. Ciągłe doskonalenie, czyli lean management
4. Jak wykorzystać niewykorzystany potencjał ludzki?
5. Automatyzacja procesów sposobem na marnotrawstwo
6. Mapowanie strumienia wartości metodą na identyfikowanie błędów w zarządzaniu

Marnotrawstwo w przedsiębiorstwie intensywnie wpływa na jakość towarów, zadowolenie klienta, a także koszty produkcji. Dlatego z punktu widzenia każdego przedsiębiorcy tak ważne jest, aby wiedzieć, czym jest marnotrawstwo w produkcji i jak najskuteczniej mu przeciwdziałać. Zidentyfikowanie rodzajów marnotrawstwa pozwala wdrożyć strategie bardzo skuteczne przy jego eliminacji. Wykorzystuje się tu narzędzia lean manufacturing.

Dlaczego kwestie redukcji marnotrawstwa i lean manufacturing są tak ważne?

Poprawa efektywności i obniżenie kosztów produkcji to zawsze oczko w głowie każdego przedsiębiorcy. Dlatego tak istotne jest skuteczne redukowanie marnotrawstwa, co przejawia się w filozofii lean manufacturing. Jest to po prostu idea ciągłego doskonalenia, w której należy się skoncentrować na wyeliminowaniu czynności zbędnych, a także optymalizacji przepływu materiałów oraz informacji. Jeśli chodzi o zjawiska takie jak marnotrawstwo, wdrażanie zasad tej filozofii jest kluczowe z kilku powodów. Pozwala na:

• zmniejszenie kosztów związanych z magazynowaniem
• ograniczenie niespodziewanych przestojów
• redukcję kosztów związanych z utrzymaniem parku maszynowego

Efektem takiego działania są korzyści długofalowe, ale także te widoczne w codziennej pracy. Jeżeli więc analizujemy, czym jest marnotrawstwo w produkcji, to przede wszystkim należy sobie uświadomić kluczową zasadę. Mówi ona, że działania, które nie skutkują wartością dodaną w finalnym produkcie, generują straty w zakresie zasobów. A w efekcie skutkuje to także niezadowoleniem klienta.

Nadmierne przetwarzanie, nadmierne zapasy i inne rodzaje marnotrawstwa w produkcji

Analizując to, czym jest marnotrawstwo w produkcji, musimy wskazać na główne rodzaje strat. Wyróżniamy w tym kontekście:

• Nadprodukcję, czyli produkowanie artykułów w liczbie, która przekracza bieżące zapotrzebowanie. To skutkuje zbędnym transportem wewnętrznym, ale pogarsza także kontrolę jakości.
• Nadmierne zapasy, jeśli chodzi o surowce, ale także produkty gotowe. W efekcie koszty magazynowania rosną i występuje większe prawdopodobieństwo uszkodzenia materiałów.
• Nadmierne przetwarzanie, przez co rozumiemy procesy przekraczające wymagania klienta. Działania takie nie skutkują dodatkową wartością.
• Zbędny transport oznaczający transportowanie materiałów pomiędzy stanowiskami pracy. Zjawisko to wpływa na wydłużanie się kolejek produkcyjnych, a także wywołuje niepotrzebną stratę czasu.
• Oczekiwanie - bezczynność maszyn i pracowników, czego przyczyną jest brak synchronizacji procesów.

Wskazane typy marnotrawstwa wespół z ludzkimi błędami, a także zbędnym ruchem skutkują stratami w zakresie kosztów produkcji. W konsekwencji efektywność całego “production system” ogranicza się. Z tego powodu, jeśli chodzi o doskonalenie procesów, eliminacja tych rodzajów marnotrawstwa jest kluczowa.

Ciągłe doskonalenie, czyli lean management

W wyeliminowaniu marnotrawstwa w przedsiębiorstwie kluczowe jest podejście systematycznie. Taką taktykę gwarantuje lean management opierając się na metodach nieustannego doskonalenia czyli “kaizen”, ale ważna jest także analiza danych w czasie rzeczywistym. Istotne jest także wykorzystanie zaawansowanych technologii. Chodzi np. o systemy takie jak MES i IoT, dzięki którym można monitorować procesy produkcyjne oraz identyfikować zbędne czynności. Pozwala to także reagować natychmiast w przypadku nieplanowanych przestojów.

Takie podejście zapewnia optymalizację przepływu materiałów i zminimalizowanie kosztów związanych z utrzymaniem parku maszynowego. W efekcie poprawia się dostępność maszyn w halach produkcyjnych. Tego rodzaju doskonalenie w trybie ciągłym ma wymierne pozytywne efekty, jeśli chodzi o kontrolę jakości, nadprodukcję lub nadmierny transport. W lean management kluczowe jest to, że w działania te zaangażowani są pracownicy na każdym szczeblu organizacji.

Jak wykorzystać niewykorzystany potencjał ludzki?

Jednym z głównych problemów występujących przedsiębiorstwach jest niewykorzystywanie potencjału ludzkiego. Deficyty te skutkują stratą czasu i zasobów. A przecież pracownicy z dużymi zasobami wiedzy i umiejętnościami to zawsze wartościowe źródło innowacji. Ważne, aby zaangażować takie osoby w odpowiedni sposób w procesie doskonalenia.

Skutecznym remedium jest wdrożenie systemu feedbacku, cyklicznych kursów i szkoleń, a także warsztatów lean management. Zespół tych czynników to możliwość skuteczniejszego wykorzystywania talentu pracowników. Zespoły specjalistów, którzy skutecznie identyfikują zbędne procesy i proponują lepsze rozwiązania, to właśnie gwarancja redukcji marnotrawstwa i większa efektywność całego przedsiębiorstwa.

Automatyzacja procesów sposobem na marnotrawstwo

W zakresie eliminacji marnotrawstwa bardzo skutecznym narzędziem jest automatyzacja procesów produkcyjnych. Robotyka, systemy MES, czy też czujniki, które monitorują pracę maszyn, to właśnie zaawansowane technologie pozwalające na kompletowanie danych w czasie rzeczywistym i na natychmiastową analizę. To pozwala zidentyfikować wpływ konkretnych czynników na efektywność produkcji.

Bezdyskusyjnie ograniczenie błędów ludzkich i minimalizacja zbędnych czynności jest możliwa właśnie dzięki automatyzacji procesów. Systemy, które kontrolują przepływ materiałów i dbają o harmonogram pracy stanowisk, skracają czas oczekiwania, a także ograniczają zbędny wewnętrzny transport. To wszystko wpływa na redukcję marnotrawstwa w procesach produkcyjnych.

Mapowanie strumienia wartości metodą na identyfikowanie błędów w zarządzaniu

Niemniej ważne jest mapowanie strumienia wartości. Dzięki temu narzędziu możliwe jest wizualizowanie procesu produkcyjnego. Można więc zidentyfikować te wszystkie miejsca, gdzie wykonywane są zbędne czynności i gdzie w efekcie zauważane są straty czasu.

Za sprawą mapowania strumienia wartości można bardzo precyzyjnie przeanalizować przepływ materiałów oraz kolejki produkcyjne, a także nieplanowane przestoje. Zlokalizowanie newralgicznych obszarów, które wymagają wdrożenia szybkich usprawnień, a także wskazanie procesów, które dodają wartości oraz tych, które stanowią zbędny ruch, to właśnie metoda na skuteczną walkę z marnotrawstwem.