Niewystarczający dostęp do informacji publicznej

Przeczytaj także: Aurox - bezpłatny BIP

Spośród zbadanych jednostek tylko 34,4% urzędów gminnych i 17,2% badanych urzędów powiatowych odpowiedziało na pisemny wniosek o udostęnienie informacji publicznej wysłany za pośrednictwem poczty elektronicznej. Nieco lepiej wyglądało telefoniczne udostępnianie informacji - odsetek braku odpowiedzi w zależności od treści pytania wahał się od 5% do 35%. Istnieje pozytywny związek między wielkością urzędu, zamożnością regionu, frekwencją wyborczą, a jakością i poziomem dostępu do informacji.

Badanie Biuletynów Informacji Publicznej oraz komunikacji telefonicznej i elektronicznej z urzędami samorządowymi wykazuje, iż im większa miejscowość, w której znajduje się urząd, tym jego ogólna ocena dostępu do informacji i jakości informacji jest wyższa. W Rankingu najlepiej wypadły duże miasta (od 100 do 500 tys. mieszkańców), ale nie największe aglomeracje. Jako pozytywny należy uznać fakt, że od czasu wejścia w życie Ustawy o dostępie do informacji publicznej prawie 100% urzędów prowadzi Biuletyny Informacji Publicznej (BIP-y).

Badanie było częścią projektu „Wdrażanie Ustawy o dostępie do informacji publicznej. Monitoring i promocja” prowadzonego w okresie I 2006 – XII 2006 przez Transparency International Polska. Celem badania była ocena realizacji prawa dostępu do informacji publicznej w Polsce.

Badanie zrealizowano w okresie październik – grudzień 2006 na reprezentatywnej próbie urzędów powiatowych i gminnych. Jest to pierwsze badanie tego typu w Polsce, testujące dostęp do informacji publicznej w urzędach administracji publicznej i obejmujące w tak dużej skali administrację samorządową.

Prawo do informacji to jedno z podstawowych praw człowieka, bez którego niemożliwie staje się korzystanie z innych praw. Stanowi ono jeden z filarów funkcjonowania współczesnych demokracji i jest warunkiem przejrzystego, podlegającego kontroli obywateli państwa. Dostęp do informacji publicznej jest szczególnie istotny na poziomie samorządowym.

Analiza BIP urzędów powiatowych wykazała, że administracja publiczna na zachodzie Polski jest skuteczniejsza w udostępnianiu informacji publicznej. Jednak na poziomie gmin trend ten nie jest tak jednoznaczny. Co prawda, najwyższe noty uzyskały gminy znajdujące się na terenie trzech województw, które w jakimś zakresie odpowiadają terytorium dawnego zaboru pruskiego (województwa: wielkopolskie, zachodniopomorskie i pomorskie) to jednak wysokie oceny uzyskały gminy znajdujące się w obrębie województw dawnego zaboru rosyjskiego i austriackiego twierdzi dr Marcin Sińczuch – socjolog z UW i autor raportu z badań ilościowych.