Niewystarczający dostęp do informacji publicznej

Przeczytaj także: Aurox - bezpłatny BIP

Mierzona za pomocą wskaźnika wysoka jakość informacji udzielanych przez telefon w analizowanych zakresach tematycznych współwystępuje w badanych gminach z wyższym poziomem zamożności (wskazywanym przez niskie bezrobocie, wysokie dochody, liczbę mieszkańców, relatywnie niskie środki na głowę mieszkańca przeznaczane na pomoc społeczną) oraz większym zaangażowaniem obywatelskim (wskaźnikowanym przez frekwencję w ostatnich wyborach parlamentarnych).

Wyniki i wnioski z badania „Tajemniczy obywatel”

Część badania polegała na tym, iż do 25 urzędów, które uzyskały najlepsze i najgorsze wyniki wkroczyli tzw. „tajemniczy obywatele”. Przeszkoleni badacze podawali się za obywateli zainteresowanych funkcjonowaniem urzędu gminy i powiatu w przededniu wyborów samorządowych. Badacze oceniali realizowanie przez urząd prawa do informacji za pomocą rozbudowanego kwestionariusza ze szczególnym uwzględnieniem polityki informacyjnej urzędu i sposobu, w jaki udostępniania była informacja publiczna, analizowali także postawy pracowników urzędu, ich wiedzę, zaangażowanie i sposób traktowania klientów, sposób i charakter prezentacji informacji publicznych, obecność i zawartość tablicy informacyjnej oraz ogólną dostępność urzędu.

W 2/3 przypadków badanie jakościowe potwierdziło pozycję urzędu w rankingu stworzonym na podstawie analizy BIP. Pozwala to sformułować wniosek, iż urząd, który dobrze prezentuje się w przestrzeni wirtualnej zwykle funkcjonuje równie dobrze w rzeczywistości realnej.

Niemniej natrafiono również na ograniczenia w dostępie do informacji publicznej. Najwięcej z nich ujawniło się, gdy „tajemniczy obywatel” zadawał pytanie kontrowersyjne: o umorzenia podatkowe dla radnych i wynagrodzenia starostów. Po zadaniu tego pytania nawet w najbardziej pozytywnie nastawionych do interesanta urzędach zaczynał się kryzys na linii „tajemniczy obywatel” – urzędnik. „Nie udzielamy takich informacji”, „to jest chyba tajemnica”, „nikt o to nie pytał do tej pory”, „To są informacje tajne” – to przykłady niektórych odpowiedzi na prośbę o udzielenie informacji, która z mocy prawa jest jawna i powinna być dostępna każdemu.