Infrastruktura krytyczna coraz częściej celem cyberataków

Przeczytaj także: 4 wyzwania dla cyberbezpieczeństwa w 2025 roku

Jak wynika z danych z raportu IBM X-Force Threat Intelligence Index w 2023 roku Europa była celem 32% globalnych cyberataków. Najczęściej atakowane były: Wielka Brytania (27%), Niemcy (15%), Dania (14%), Portugalia (11%), Włochy (8%) i Francja (8%). W Europie odnotowano także największą liczbę ataków ransomware na świecie (26%). Sytuacja w 2024 r. była jeszcze bardziej niepokojąca. W Europie odnotowano około 500 podejrzanych incydentów, z których co piąty był powiązany z rosyjskimi atakami hybrydowymi lub działaniami szpiegowskimi. Warto zwrócić także uwagę na sytuację w Polsce. Według raportu ESET za drugie półrocze 2024 roku, nasz kraj znalazł się na 7. miejscu na świecie pod względem liczby ataków ransomware, co stanowi wzrost o 37% w porównaniu z pierwszym półroczem.

Skuteczna ochrona w praktyce

W obliczu wzmożonej skali ataków warto wiedzieć, o co zadbać, by móc z nimi skutecznie walczyć. Działania prewencyjne oraz prawidłowa reakcja na incydenty wymagają dobrze przemyślanej strategii. Skuteczna ochrona infrastruktury krytycznej to jedno z największych wyzwań współczesności, wymaga, więc kompleksowego podejścia, które łączy nowoczesne technologie, odpowiednie procedury oraz współpracę na wielu poziomach.

Cyberzagrożenia często wykraczają poza granice państw, dlatego istotna jest współpraca międzynarodowa i międzysektorowa – obejmująca rządy, sektor prywatny i organizacje międzynarodowe. Jednym ze strategicznych elementów zagrożeń „czyhających” na infrastrukturę krytyczną są ataki na dostawców, które mogą prowadzić do zakłócenia łańcuchów dostaw. Dlatego tak ważne jest monitorowanie i weryfikowanie bezpieczeństwa podmiotów zewnętrznych.

Niebagatelną rolę odgrywają też regulacje i zgodność z przepisami. Przestrzeganie norm i standardów cyberbezpieczeństwa – zarówno regulacji krajowych, jak i międzynarodowych – pozwala minimalizować ryzyko i usprawnia reagowanie na zagrożenia. Wprowadzenie unijnych rozporządzeń, takich jak NIS2, zmierzających do podniesienia poziomu zabezpieczeń, to dobry kierunek, ale organizacje powinny również wdrożyć rekomendacje zawarte w dokumencie NIST 800-82r3.

Ważną rolę odgrywa również prewencja, dlatego organizacje powinny prowadzić regularne testy penetracyjne i audyty – przeprowadzanie symulacji cyberataków pozwala wykrywać słabe punkty systemu i odpowiednio je zabezpieczać. Wreszcie równie ważne są inwestycje w nowe technologie. Infrastruktura krytyczna musi być stale modernizowana, aby nadążać za zmieniającymi się zagrożeniami, m.in. poprzez wykorzystanie sztucznej inteligencji czy blockchain.

Wspólna odpowiedzialność

Istotnym warunkiem bezpieczeństwa staje się także odporność społeczna, czyli zdolność do reagowania: zapobiegania zagrożeniom, stawiania im oporu i powrotu do funkcjonowania po zakłóceniach w działaniu kluczowych systemów. Opiera się ona na kilku aspektach, z czego kluczowa jest świadomość zagrożeń. Społeczeństwo powinno być dobrze poinformowane o możliwych zagrożeniach (np. cyberatakach czy awariach technicznych) i sposobach radzenia sobie z nimi.

Ogromne znaczenie ma również zaufanie do instytucji. Stabilność społeczna zależy między innymi od wiary obywateli w skuteczność działań rządu, służb ratunkowych i operatorów infrastruktury krytycznej. Brak zaufania może prowadzić do paniki i chaosu w sytuacjach kryzysowych. Aby ich uniknąć, należy pamiętać o tym, jak ważne są systemy wczesnego ostrzegania. Społeczeństwo powinno mieć dostęp do rzetelnych i szybko przekazywanych informacji na temat zagrożeń i procedur bezpieczeństwa.

Istotną rolę odgrywa tutaj oczywiście aktywność obywatelska, której fundamentem powinna być edukacja. Regularne ćwiczenia, kampanie informacyjne i szkolenia przygotowujące ludzi do reagowania w przypadku awarii lub zagrożeń są kluczowe dla zwiększenia odporności społecznej.

Warto zatem pamiętać, że każdy z nas odgrywa istotną rolę w systemie bezpieczeństwa – już sama świadomość istnienia nowych rodzajów przestępstw i dzielenie się nimi z tymi, którzy być może jeszcze o nich nie wiedzą (np. osobami starszymi), pozwala znacznie ograniczyć liczbę udanych cyberataków. Pomoc w zrozumieniu, jak działają codzienne urządzenia podłączone do Internetu, jakie dane udostępniają i jak sprawdzić ustawienia zabezpieczeń, np. inteligentnych zegarków czy opasek fitness, to jedna z pierwszych aktywności, która pozwoli nam pozytywnie wpłynąć na bezpieczeństwo.