Fundusze indeksowe zdobywają rynek

Fundusze indeksowe to rodzaj funduszy pasywnych. Celem funduszy indeksowych jest jak najwierniejsze odwzorowanie stóp zwrotu konkretnego benchmarku bez względu na to, czy ten zyskuje, czy traci. Dzięki temu dają inwestorom możliwość ekspozycji na wybrany rynek. Takim benchmarkiem mogą być dowolnie wybrane indeksy. Najpopularniejsze to amerykański S&P 500 czy indeks światowy MSCI World. Są przeciwieństwem funduszy aktywnie zarządzanych, w których zarządzający dążą do pobicia benchmarku.

Fundusze indeksowe mogą mieć formę ETF-a (exchange traded funds), czyli funduszu notowanego na giełdzie, ale także tradycyjnego funduszu inwestycyjnego. Różnią się one konstrukcją prawną. ETF-y są dostępne na giełdzie i są notowane jak akcje – można je kupować i sprzedawać w dowolnym momencie podczas sesji giełdowej, co wiąże się z koniecznością posiadania rachunku maklerskiego. Z kolei tradycyjne fundusze indeksowe są wyceniane raz dziennie, a ich jednostki można nabyć bezpośrednio w towarzystwie funduszy inwestycyjnych lub u dystrybutora, którymi mogą być m.in. banki, domy maklerskie, czy niezależne firmy (np. KupFundusz.pl). Nie wymagają posiadania rachunku maklerskiego.

W przypadku subfunduszy indeksowych działających w formie parasola można przenosić środki między nimi bez konieczności płacenia podatku od zysków kapitałowych przy każdej zmianie, bez względu na ich liczbę. Ten płacimy dopiero po wyjściu z całego parasola. Tej korzyści podatkowej nie mają fundusze ETF.

W przeciwieństwie do tradycyjnych funduszy inwestowanie w ETF-y wiąże się z prowizjami maklerskimi, a także kosztami za prowadzenie rachunku oraz kosztami spreadu (to różnica między ceną kupna i sprzedaży ETF-a).

Żeby zainwestować w fundusze indeksowe, wystarczy zazwyczaj 100-200 zł.

Główną zaletą funduszy indeksowych jest ich prostota i łatwość inwestowania, niższe koszty zarządzania w porównaniu do funduszy aktywnie zarządzanych, a także przewidywalne wyniki zbliżone do wyników indeksu bazowego. Taki właśnie jest ich cel – zgromadzone aktywa inwestują tak, by jak najwierniej odwzorowywać stopy zwrotu danego benchmarku.

Wśród wad funduszy indeksowych wymienia się z kolei brak elastyczności, co oznacza, że taki fundusz nie jest w stanie ochronić się przed spadkami – jak odwzorowywany rynek traci, to fundusz też traci. Nie dają też szansy na znaczące przekroczenie wyników indeksu.

Obecnie klienci mają do wyboru 44 fundusze indeksowe dostępne w ofercie krajowych firm (towarzystw funduszy inwestycyjnych): 11 ETF-ów (z oferty BETA ETF) i 33 fundusze tradycyjne – z PKO TFI, Quercus TFI, Goldman Sachs TFI oraz inPZU. Wśród nich najpopularniejsze są te, które odwzorowują takie indeksy jak: S&P500, mWIG40TR, czy MSCI World Net TR.

Na koniec marca 2025 roku zgromadzone w nich było ponad 4 mld zł, w tym najwięcej w funduszach pasywnych inPZU – 1,46 mld zł, PKO TFI – 1,22 mld zł i BETA ETF, która jako jedyna polska instytucja oferuje (we współpracy z AgioFunds TFI) fundusze ETF – 0,88 mld zł.

Kilka nowości

Na początku kwietnia zaszło kilka zmian w ofercie. Fundusz inPZU Akcje CEEplus przestał podążać za indeksem CEEplus, odzwierciedlającym koniunkturę na giełdach Europy Środkowej i Wschodniej. Zaczął natomiast naśladować indeksy małych i średnich spółek z warszawskiej giełdy (w wersji dochodowej, czyli z dywidendami): mWIG40 TR i sWIG80 TR i zmienił nazwę na inPZU Akcje Polskie Małych i Średnich Spółek.

Benchmark i nazwę zmienił także inPZU Obligacje Inflacyjne, który został przekształcony w inPZU Obligacje Skarbowe Amerykańskie. Obecnie inwestuje w amerykańskie obligacje stałokuponowe, dążąc do osiągnięcia stopy zwrotu równej stopie zwrotu z indeksu MSCI U.S. Government Bond.

W najbliższych miesiącach czeka nas także kilka nowości od BETA ETF współpracującego z AgioFunds TFI. Spółka planuje cztery nowe ETF-y: dwa powiązane z indeksem mWIG40 (w wersji lewarowanej i short). Ponadto trwają prace nad pierwszym polskim ETF-em dywidendowym, wypłacającym dywidendy raz na kwartał oraz innym, powiązanym z kontraktami futures na bitcoina.