Tydzień 51/2006 (18-24.12.2006)

Przeczytaj także: Tydzień 50/2006 (11-17.12.2006)

• Rada Polityki Pieniężnej nie zmieniła dotychczasowych stóp procentowych. W tym roku RPP zmieniała stopy procentowe tylko dwa razy i w sumie obniżyła je o 50 punktów bazowych w przypadku głównej stopy referencyjnej, która obecnie jest na poziomie 4%.
• W pierwszych trzech kwartałach 2006 roku dług publiczny wzrósł o 36,9 mld zł, czyli o 8,4%. Zadłużenie krajowe po dziesięciu miesiącach roku sięgnęło ok. 350 mld zł, a zadłużenie zagraniczne wyniosło 126,6 mld zł.
• Od dłuższego już czasu obowiązuje embargo na eksport polskiego mięsa na Ukrainę. Przed Świętami z tego zakazu wyłączono dostawy z jednego polskiego zakładu.... Rosyjskie embargo na mięso oraz inne produkty spożywcze obowiązuje w dalszym ciągu.
• Rząd zaakceptował projekt Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013, który ma przyczynić się do zwiększenia efektywności transferu nowoczesnych technologii do gospodarki. Ma też pomóc ośrodkom n-b i b-r tworzyć atrakcyjne oferty, odpowiadające potrzebom firm. Na jego realizację ma być przeznaczone 9,7 mld euro (w tym ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego będzie pochodziło 8,3 mld euro).
• Według GUS stopa bezrobocia wyniosła w listopadzie 2006 roku 14,8% wobec (w październiku 2006 była na poziomie 14,9% , a w listopadzie 2005 stopa ta wyniosła 17,3%).
• Trwa spór polsko-rosyjski w zarządzie spółki EuRoPol Gaz (eksploatuje on rurociąg jamalski). Nowym obszarem sporu jest ustalenie wysokości opłat za przesyłanie rosyjskiego gazu. Dotychczasowa stawka to 2,2 - 2,4 USD za 1000 m³ (na odcinku 100 km). Firma jest zadłużona na 3,2 mld zł.
• Ukraińska spółka ZPD STEEL, kontrolowana przez Związek Przemysłowy Donbasu, złożyła ofertę na zakup większości akcji Stoczni Gdynia. W stoczni głównym udziałowcem jest skarb państwa (33% akcji). Innymi liczącymi się udziałowcami stoczni są: izraelski armator Ray Car Carriers Ltd. (16,6%), Korporacja Polskie Stocznie (10,1%), Agencja Rozwoju Przemysłu (9,9%), Stoczniowy Fundusz Inwestycyjny (7,4%). Kupnem większościowego pakietu akcji Stoczni jest też zainteresowana firma Ray Car Carries, dla której Stocznia Gdynia od 1999 r. buduje samochodowce. ZPD działa na Ukrainie w hutnictwa żelaza, przemyśle maszynowym i wyrobów stalowych, zatrudnia ponad 50 tys. osób, a w Polsce kupił już Hutę Częstochowa.
• Obecnie roczne wydatki na badania i rozwój są na poziomie 0,5%PKB. Według rządowych planów do 2010 roku wskaźnik ten ma wzrosnąć do 1,5%, a po tym okresie ma wzrastać dalej, docelowo do 2%PKB.
• Według GUS deficyt w handlu zagranicznym w pierwszych 10 miesiącach 2006 roku wyniósł 8,9 mld euro (w 2005 roku wyniósł 7,7 mld euro). Eksport wzrósł o 23,2% r/r (71,9 mld euro), a import wzrósł o 22,4% r/r (80,8 mld euro).
• Kolejny swój raport ogłosił Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOiR), a dotyczy on gospodarek krajów postkomunistycznych. Raport dobrze ocenia obecne tempo wzrostu gospodarczego w Polsce, jednak zwraca uwagę na konieczność dalszego reformowania kraju. Szczególną uwagę zwraca na konieczność przyspieszenia prywatyzacji, zatrzymanie rosnącego interwencjonizmu państwowego oraz zmniejszanie barier administracyjnych. Zdaniem ekspertów tej organizacji ważna jest także walka z korupcją i skuteczne wydawanie unijnych funduszy. Do podstawowych zadań w Polsce urasta dziś konieczność dbałości o utrzymanie wysokiego wzrostu gospodarczego i dyscyplinę budżetową. Bank zaleca promowanie reform fiskalnych oraz konieczność utrzymania niezależności banku centralnego i nadzoru finansowego.
• Coraz więcej wiemy o planach budowy gazoportu. Będzie on uruchomiony na przełomie 2010-11 i będzie miał zdolność do odbioru 7,5 mld m³ gazu rocznie. Od początku 2007 roku hurtowe ceny gazu z Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa wzrosną o 9,9%.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

W ŚWIĄTECZNYM FELIETONIE ANI SŁOWA O GOSPODARCE

Dziś chcę zaproponować moim Czytelnikom spojrzenie dużego dystansu na kończący się rok i zastanowienie się nad tym, który z mechanizmów współczesnego świata w największym stopniu wpływa na nasze życie społeczne. Mam pełną świadomość, że moja opinia w tym zakresie jest subiektywna, ale nie mogę się oprzeć wrażeniu, że tą siłą, która w coraz większym stopniu wpływa na to co i jak myślimy oraz jak postępujemy, są właśnie współczesne media. Chcemy tego czy też nie, wszyscy żyjemy dziś w świecie mediów. Spotykamy się z nimi prawie na każdym kroku, przez całe życie i prawdę mówiąc niełatwo sobie teraz wyobrazić dalsze nasze życie bez nich. Zupełnie bez ryzyka można stwierdzić, że obecnie nie istnieje liczący się obszar ludzkiej działalności, który nie jest w jakimś stopniu od mediów uzależniony lub chociaż z nimi silnie związany. Ale nie wolno zapominać, że media kreują w naszej świadomości świat medialny, w dużym stopniu różny od rzeczywistego.

Obecnie zrozumienie świata mediów jest niezbędne, by sprawnie poruszać się w świecie informacji, a jest to jeden z podstawowych warunków skutecznego działania nie tylko w biznesie, ale także w szeroko rozumianym życiu społecznym i gospodarczym. Uważam, że jest to jeden z tych tematów, które wymagają od każdego z nas przemyślenia i zrozumienia. Chcę więc Was skłonić do do pogłębionej refleksji na temat mediów i chcę, byście zastanowili się nad współczesnymi medialnymi technologiami, nad społeczną rolą współczesnych mediów (oraz ich ludzi), byście zwrócili uwagę na tkwiące w mediach możliwości i szanse, ale też byście nie lekceważyli zagrożeń i niebezpieczeństw związanych z ich działalnością. Oto kilka wybranych (bardzo subiektywnie) spostrzeżeń do samodzielnego przemyślenia.

1. Media są dziś jednym z najistotniejszych „narządów” organizmu światowego. Bez nich trudno też wyobrazić sobie funkcjonowanie i dalszy rozwój nie tylko współczesnej gospodarki, ale także całego współczesnego świata. Można też powiedzieć, że nie tylko biznes, ale każdy z nas jest uzależniony od tego głównego kanału globalnej komunikacji. Ich obecną wyjątkowość widzę w tym, że współczesne media dysponują:

• autentyczną władzą w sferze kontroli różnych obszarów życia społecznego, zdolnością skutecznego pobudzania różnego typu potrzeb oraz inicjatyw w dużej skali,
• kadrą wysokiej klasy specjalistów – posiadając to, co nazywamy zaawansowanym potencjałem intelektualnym,
• iezwykle obszernym i ciągle aktualizowanym kapitałem informacyjnym oraz
• dużymi możliwościami finansowo – inwestycyjnymi, same zaś są organizmami gospodarczymi nierzadko o bardzo dużym potencjale, liczącym się na światowym rynku finansowym.

2. Media stoją obecnie na niezwykle mocnym i trwałym fundamencie, w rezultacie równoczesnego zadziałania kilku czynników:

• uzyskały one dostęp do nowej generacji wysoko zaawansowanych technologii i technicznych środków przekazu o praktycznie nieograniczonym zasięgu, które gwarantują przekaz medialny do odbiorcy z minimalnym opóźnieniem w stosunku do momentu zaistnienia rzeczywistych faktów, czy też wydarzeń,
• środki komunikacji stały się dla medialnych odbiorców powszechnie dostępne,
• technologia medialnego oddziaływania na społeczeństwo została doprowadzona wręcz do perfekcji,
• mamy też do czynienia z ciągłym i narastającym zainteresowaniem społeczeństwa tak korzystaniem ze środków masowej komunikacji, jak i odbiorem różnorodnych przekazów medialnych, co można niekiedy nawet uznać za swego rodzaju patologiczne uzależnienie.

3. Media to realizacja idei powszechnej komunikacji ludzi między sobą z pominięciem tradycyjnych granic. Do tej komunikacji o ogólnoświatowym zakresie wszyscy jesteśmy już przyzwyczajeni i nie potrafimy się bez niej obejść. To dzięki niej stała się realna globalizacja znacznie szerzej rozumiana, niż to tylko widać jeszcze teraz z pozycji menedżera, a świat skurczył się do wymiarów globalnej wioski.

Podstawowym produktem współczesnych mediów jest przede wszystkim odpowiedź na jedną z podstawowych, masowych potrzeb ludzkich. Jest to potrzeba bieżącej świadomości otaczającego nas świata, rozumienia go i uczestniczenia w jego przemianach. Można też rzec, że media pełnią obecnie dla masowego odbiorcy rolę swoistej intelektualnej pępowiny, która zapewnia mu kontakt z codziennym życiem społecznym, ale i z dorobkiem pokoleń.

Współczesne media wpływając a nawet ingerując w naszą świadomość nie tylko odpowiadają na istniejące już potrzeby, one coraz częściej zmieniają dotychczasową ich hierarchię, windują na wyższy poziom potrzeby dotąd uznawane za drugorzędne, lub też obniżają dotychczasowe znaczenie innych potrzeb. Produkty medialne coraz częściej zamieniają się w potrzeby nowego typu lub też stają się atrakcyjnym substytutem dotychczasowych form zaspokajania istniejących potrzeb.

4. Zaufanie społeczne to najważniejszy atut mediów i zarazem warunek ich działania, istnienia i rozwoju. Właśnie to posiadane przez media zaufanie umożliwia im aktywne uczestnictwo w wielu przedsięwzięciach na dużą skalę, a skuteczność tych działań jest bezpośrednio zależna od jego poziomu. Bywają też sytuacje, że to zaufanie i utrzymanie go na jak najwyższym poziomie staje się niestety także największym ich problemem. Musimy być świadomi tego, że obok prawdziwych i wiernie przekazywanych informacji media upowszechniają w identycznej zresztą formie opinie, oceny, domysły, przypuszczenia i prognozy autorstwa konkretnych osób. A te z natury swojej mogą być nawet bardzo subiektywne i przez to dochodzące do świadomości odbiorcy informacje mogą być obarczone sporym błędem. Liczne przykłady znane z przeszłości nie pozwalają wykluczać i tego, że przekazywane informacje mogą również zawierać też sporą ilość złej woli ich autorów. To czyni, że niezależnie od wysokiej oceny ich roli, generalnie darząc media zaufaniem, patrząc na nie z respektem, zawsze zachowuj w stosunku do nich dystans i dużą ostrożność!

5. Media są świadome tego, że ich najważniejszym kapitałem firmowym jest zaufanie i wiarygodność społeczna. Z coraz większą więc maestrią doskonalą metody, które z jednej strony umożliwiają im utrzymanie tego zaufania na wysokim poziomie, z drugiej strony pozwalają uczynić z tego atutu niezwykle atrakcyjny produkt. Posiada on dużą, niekiedy trudną do przecenienia rynkową wartość. Media nierzadko angażują go w różne przedsięwzięcia, sprzedają go za pieniądze, wpływy, władzę, a także inne rodzaje korzyści odnoszone przez firmy medialne i ludzi mediów.

Media przekazując jakiekolwiek informacje uczestniczą w procesie ich upowszechniania oraz budowania zaufania do nich. Angażując się w ten proces równocześnie w jakimś stopniu uwiarygodniają te informacje, bowiem w trakcie swojego udziału w tym procesie media przenoszą przynajmniej częściowo posiadaną własną wiarygodność u odbiorców na prezentowanych ludzi, fakty, towary, poglądy, zwyczaje, modę, czy nawet wiarę. I nie ma tu zasadniczego znaczenia powtarzane przez nie zastrzeżenie, że np. za treść przekazywanych informacji odpowiada ktoś inny, np. zleceniodawca lub autor opinii, a nie media.

6. Obecnie mało kto ma jeszcze dylemat, czy współczesne media już są kolejną władzą, czy też dopiero nią się stają. Prawie każdy kolejny dzień, każde nowe wydarzenie potwierdza tezę, że mają one w swoich rękach władzę rzeczywistą, niekiedy nawet w pewnych sprawach skuteczniejszą w działaniu, w porównaniu z tradycyjnymi rodzajami władzy w demokratycznych państwach. To prawda, że nikt im tej władzy nie podarował równocześnie zmniejszając swoją, ale też trudno sobie wyobrazić jakiś realny sposób na ograniczenie obecnego wpływu mediów. Bo to one same ją sobie wywalczyły budując latami, systematycznie, krok po kroku, swoją obecną pozycję. Same też stworzyły mechanizmy dla zagwarantowania sobie posiadanej autonomii. To one w trosce o nienaruszalność swoich obecnych pozycji utrwaliły w opinii społecznej tezy o tożsamości pomiędzy demokracją, a wolnością mediów, jak i ograniczaniem niezależności mediów, a zamachem na demokrację.

Przedstawiciele mediów rzadko przyznają się do realnego posiadania władzy, a jeżeli już to robią, to prawie zawsze kokieteryjnie dodają, że wykorzystują ją tylko w naszym - społecznym interesie, a nawet w indywidualnym interesie każdego z nas. Podejrzewam, że większość z nas już nieraz spotkała się z takimi sytuacjami, które potwierdzają słuszność oficjalnie głoszonej deklaracji o społecznej misji mediów, a także z takimi, które pozwalają poddać w wątpliwość tę głoszoną powszechnie przez nie deklarację lub przynajmniej skłaniają do tego, aby podchodzić do niej z ostrożnością.

7. Na koniec kilka bardzo subiektywnych ocen, a nawet przestróg:

Duża rola mediów we współczesnym życiu społecznym ściśle wiąże się z demokratycznym porządkiem społecznym. Lecz pamiętaj, że taki ustrój nie daje gwarancji, że sprawy ważne, prawdziwe i kompetentnie przedstawiane będą przebijały się w mediach bez oporów, w przeciwieństwie do wielu spraw drobnych, wątpliwych a nawet ewidentnych bzdur. Dlatego:

• z tego co ci pokazują, co piszą i mówią w mediach nigdy nie wyciągaj zbyt daleko idących wniosków. Z zasady nic nie jest takie, na jakie wygląda, a tym bardziej jak je inni prezentują.
• media są jak ogień. Racjonalnie użyte – dają niezbędną i na ogół pozytywną energię, w przeciwnym razie zostawiają po sobie tylko zgliszcza
• w mediach najłatwiej tworzyć atmosferę zagrożenia i strachu. Więc nie dziw się, że one idąc na łatwiznę bardzo często to robi