Tydzień 7/2007 (12-18.02.2007)

Przeczytaj także: Tydzień 6/2007 (05-11.02.2007)

• Według Eurostatu w 2006 roku wzrost gospodarczy w krajach strefy euro według Eurostatu wyniósł 2,7 % (to największy poziom od sześciu lat), chociaż w IV kw. wzrost ten wyniósł 3,3 % r/r. Warte podkreślenia są wyniki wzrostu gospodarczego ostatniego kwartału 2006 roku: Włochy-2,9%, Niemcy-3,7%, Hiszpania-4%. Cała Unia 25 krajów miała wzrost gospodarczy na poziomie 2,9% r/r, a w IV kwartale wyniósł on 3,4% r/r.
• Europa pilnuje niskiej inflacji. Polska w grudniu 2006 roku mała ją na poziomie 1,4% r/r, podobnie jak Niemcy i Szwecja. Niższą inflację miała Malta-0,8%, Finlandia-1,2%. Największa inflacja jest na Łotwie i Węgrzech. W krajach "25" wyniosła 2,1%, a w strefie euro -1,9%.
• Komisja Europejska zamierza zlikwidować ostatnie bariery narodowe utrudniające swobodny przepływ towarów między państwami UE. Przygotowywane są nowe akty prawne.
• W 2006 r. inflacja na Ukrainie wyniosła do 11,6% (w 2005 roku była na poziomie 10,3%). W tym roku w planach ukraińskiego rządu jest obniżenie jej poziomu do 7,5%. Ma on nadzieję w ciągu najbliższych 2-3 lat obniżyć ją do 2-3%.
• W 2006 roku MOL sprzedał niemieckiemu E.ON swoje firmy magazynujące i handlujące (hurt) gazem na Węgrzech, a następnie E.ON sprzedał Gazpromowi niemal połowy udziałów w tych spółkach w zamian za udziały w rosyjskich złożach gazu. Teraz węgierska firma SEPCO (po połowie udziałów mają w niej Rosjanie i Węgrzy) projektuje nowy gazociąg (omijający Ukrainę) i nowe magazyny gazu na Węgrzech.
• Trwa dyskusja wokół gazociągu po dnie Bałtyku. Latem 2005 r. zostało przyjęte przez UE wstępne porozumienia w sprawie Gazociągu Północnego. Następnie podczas posiedzenia Rady Ministrów UE zdecydowano o wpisaniu gazociągu na listę tzw. transeuropejskich połączeń energetycznych. Wyznaczono też linię gazociągu prowadzącą przez Bałtyk, którą zatwierdzono i zaaprobowano bez słowa sprzeciwu ze strony szwedzkiej. Także w szwedzkim parlamencie posunięcia te nie wzbudziły sprzeciwu. Dziś pole manewru Szwecji jest bardzo ograniczone. Ma ona nadal prawo zbadania wpływu inwestycji na środowisko, lecz nie zmienia jednak faktu, że formalnie jest ona zobowiązana popierać realizację Gazociągu Północnego.
• Gazprom chce podnieść ceny gazu dla Słowacji o 10%. Obecny kontrakt na dostawy rosyjskiego gazu dla SPP jest ważny do końca 2008 r. Słowacja negocjuje nowy kontrakt na następne lata. W firmie słowackiej SSP-dysponencie rurociągów Słowacja ma 51%, resztę udziałów ma konsorcjum niemieckiego koncernu E.ON Ruhrgas i francuskiego Gaz de France.
• Potwierdzają się informacje, że odgałęzienie rurociągu "Przyjaźń" na Litwę (Możejki) nie będzie remontowane i w przyspieszonym tempie realizowane są prace nad budową drugiej nitki rurociągu do Primorska, w Zatoce Fińskiej, gdzie w porcie będzie główny terminal dla tankowców. Ten ropociąg (BTS) omijający Białoruś ma być ukończony w ciągu 1,5 roku. Obecnie przepustowość terminala w Primorsku wynosi 75 mln ton /r, a docelowo planuje jej zwiększenie do 150 mln ton. Koszty budowy BTS-II są szacowane na 2,5 mld USD.
• Litwa proponuje Ukrainie i Białorusi alternatywny system dostarczania ropy naftowej. Polegałby on na zakupie ropy na giełdzie w Rotterdamie i jej przywozie do portu w Kłajpedzie, a dalej koleją lub rurociągami byłaby ona transportowana na Białoruś i Ukrainę
• Długi jeszcze niedawno dużego koncernu naftowego Jukos wobec 68 wierzycieli wynoszą ok. 20.67 mld euro, z czego 2/3 to zadłużenie wobec fiskusa.
• Rosjanie planują budowę elektrowni atomowej w okolicach Kaliningradu.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

CO NOWEGO W KRAJACH UNIJNYCH?

1. Wzrasta aktywność Brukseli nakierowana na rozwiązywanie problemów strategicznych, w tym energetyki. Ostatnio odbyło się w tej sprawie posiedzenie ministrów krajów unijnych. Omawiano problemy polityki energetycznej, a jej bardzo ważnym elementem miało być zwiększenie stopnia wykorzystania energii odnawialnej (słońce, wiatr, woda), przy czym celem miało być zmierzanie do tego, by 20% energii pochodziło z tych źródeł. Polska nie widziała możliwości spełnienia tych ostrych warunków i w gronie kilku innych krajów była przeciw takiej decyzji. Omawiano też sprawę propozycji rozdzielenia własnościowego producentów energii od operatorów sieci przesyłowych. Ale i te propozycje nie zostały zaakceptowane. Przyjęto, że powiązania własnościowe są możliwe, o ile „niezależność operatorów sieci jest zagwarantowana, mają oni równy dostęp do infrastruktury i mogą swobodnie decydować o własnych inwestycjach”.

2. W tle powyższej dyskusji ukazała się informacja z Wielkiej Brytanii, że po uruchomieniu w Szkocji 36 nowoczesnych turbin wiatrowych kraj ten należy obecnie do grona największych producentów energii w ten sposób uzyskiwanej. Wielka Brytania jest obecnie siódma w świecie w rankingu krajów-producentów energii wiatrowej, a sumaryczna moc wynosi 2000 MW. Wielka Brytania ze źródeł odnawialnych zaspokaja 5% swojego zapotrzebowania na energię elektryczną, a do 2010 roku zamierza ten wskaźnik zwiększyć do 10%. Wśród krajów, które są na czele znajdują się Indie, Stany Zjednoczone i Hiszpania. Europejskim liderem w produkcji elektryczności pochodzącej z wiatru są Niemcy. Moc ich elektrowni przekracza 20.000 MW.

Wielka Brytania realizuje program zwiększenia swojego bezpieczeństwa energetycznego przez rozwój energetyki opartej na źródłach energii odnawialnej z wiatru, wody, słońca i biomasy. Rok temu Brytyjczycy zdecydowali o rozpoczęciu realizacji programu budowy elektrowni atomowych nowej generacji. Program ten realizują opierając się na doświadczeniach energetyki atomowej Francji, która jest europejskim liderem.

3. Wzrasta inflacja w krajach bałtyckich, obecnie jest ona w tych krajach najwyższa w Unii Europejskiej. Styczniowa inflacja liczona r/r w Estonii wyniosła 5,1%, na Litwie 4,5%, a na Łotwie 7,1%. To powoduje, że prognozowane wcześniej terminy wejścia tych krajów do strefy euro przesuwają się poza 2010 rok. Analitycy zwracają uwagę na to, że dla polityków tych krajów najważniejsze jest jednak tempo wzrostu gospodarczego, które np. w Estonii wynosi ponad 11%. Jednak politycy nie zwracają one uwagi na przestrogi Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego, przed przegrzaniem gospodarek, a mechanizm jest tu prosty: przy niskim bezrobociu (rzędu kilku procent) szybko wzrastają płace i przy szybko rosnącej wartości udzielanych kredytów napędzana jest spirala konsumpcji. To jest głównym bodźcem wzrostu gospodarczego. Firmy jednak nie nadążają z produkcją i nie są w stanie pokryć szybko rosnącego popytu, więc rosną ceny i rośnie import. Szybki wzrost prawie zawsze pociąga za sobą wzrost inflacji.