Rok 2006 rekordowy dla polskich firm

Przeczytaj także: Lewiatan: prognozy na 2007 rok

I tu, zdaniem PKPP Lewiatan, należy przyjrzeć się dwóm aspektom działalności przedsiębiorstw – kosztom i inwestycjom. W przypadku kosztów warto zwrócić uwagę na 3 sprawy.

Jak podkreśla Lewiatan, po pierwsze, trudno będzie utrzymać wzrost kosztów w odpowiedniej relacji do wzrostu przychodów, bowiem sytuacja na rynku pracy jest coraz trudniejsza. A to oznacza, że przedsiębiorstwa muszą się liczyć z koniecznością oferowania wyższego od planowanego, powiązanego ze wzrostem wydajności pracy, wzrostu wynagrodzeń. I liczą się, na co wskazują dane NBP, wg których 38,8% firm deklaruje wzrost wynagrodzeń mający zatrzymać pracowników i pozwalający pozyskać nowych ludzi do pracy. Problem ten dotyczy w chwili obecnej w największym stopniu budownictwa. Będzie się on w tym sektorze pogłębiał, bowiem bardzo duża część środków z funduszy unijnych na lata 2007-2013 przeznaczona jest na realizację projektów budowlanych. A to oznacza rosnące, a nie stabilne w kolejnych latach zapotrzebowanie na firmy budowlane i pracowników budowlanych.

Po drugie, trudno będzie wykorzystać szanse tkwiące w rosnącym popycie krajowym, gdy nie będzie pracowników. Mimo ciągle wysokiego poziomu bezrobocia rejestrowanego (ponad 2 mln osób), trudno jest wśród osób bezrobotnych znaleźć pracowników ze względu na brak lub niski poziom ich kwalifikacji. A nawet gdy osoby bezrobotne legitymują się kwalifikacjami – są one z reguły niedopasowane do potrzeb rynku pracy, które bardzo się zmieniły i w dalszym ciągu będą się zmieniały ze względu na rozwój gospodarki i wolny, ale jednak postępujący wzrost innowacyjności. W tym kontekście bardzo istotne jest również otwarcie rynków pracy w krajach unijnych, skutkujące zwiększonym zainteresowaniem ze strony polskich pracowników podjęciem pracy w krajach UE. Ten trend także potwierdzają badania NBP, z których wynika, że aż 56% przedsiębiorstw ma trudności nie tylko ze znalezieniem nowych pracowników, ale także z utrzymaniem pracowników dotychczasowych.

Po trzecie, mimo stabilizacji cen ropy na rynkach światowych i pozytywnych przewidywań co do ich kształtowania się w 2007 r., ryzyko ponownego wzrostu cen jest tu bardzo duże, co tym razem może mieć już wpływ na polską gospodarkę, bo amortyzacja ze strony kursu złotego do euro i dolara nie będzie już tak skuteczna.

Drugim aspektem działalności przedsiębiorstw, który według Lewiatana należy brać pod uwagę przy ocenie możliwości utrzymania pozytywnych tendencji we wzroście przedsiębiorstw, są inwestycje. Po pierwsze, dane GUS wskazują na bardzo wysoki stopień zużycia aparatu wytwórczego. Wynosi on przeciętnie w sektorze przedsiębiorstw 44%, przy czym największy jest w grupie „maszyny i urządzenia” – 60%. Oznacza to, że przedsiębiorstwa działające w Polsce nie dysponują nową i nowoczesną infrastrukturą techniczną, która jest przecież podstawą ich działalności. Znacznie mniejszym stopniem zużycia charakteryzują się budynki i budowle – wynosi on 30%. Jednocześnie w dotychczasowych inwestycjach realizowanych przez przedsiębiorstwa dominowały nakłady na budynki i budowle – 50%. Natomiast tylko 30% środków na inwestycje lokowana była w zakupie maszyn i urządzeń. Rok 2006 przyniósł tu na szczęście odwrócenie tendencji (dane po 3 kwartałach), ale „jedna jaskółka wiosny nie czyni”.

Po drugie, bardzo dynamicznie rośnie konsumpcja (5,2% w 2006 r. i podobne tempo przewidywane jest w 2007 r.). Przeciętny stopień wykorzystania aparatu wytwórczego w przedsiębiorstwach, jak wynika z badań NBP, kształtuje się na poziomie 81,7%, co w warunkach znacznie niższego tempa wzrostu konsumpcji generowałoby już ryzyko wystąpienia presji popytowej, która mogłaby prowadzić do wzrostu inflacji. Przede wszystkim jednak brak możliwości zwiększania produkcji i usług powoduje wypychanie przedsiębiorstw z rynku przez import.