Przedsiębiorca w Unii - uczmy się na błędach

Przeczytaj także: Fundusze unijne dla polskiego przedsiębiorcy

Inną kwestią jest rozbieżność w postrzeganiu i ocenie projektu z jednej strony przez przedsiębiorcę, a z drugiej przez urzędnika przyznającego dotację. Przy czym, o ile inwestor skupia się głównie na osiągnięciu założonego celu ekonomicznego, to urzędnik co do zasady bada poziom realizacji określonych celów społeczno-gospodarczych, m.in. wpływ inwestycji na zmniejszenie bezrobocia, czy podniesienie jej poziomu technologicznego.

Należy pamiętać również o wspomnianej już konieczności zapewnienia trwałości projektu na wielu płaszczyznach, co oznacza m.in. obowiązek zachowania własności środków trwałych, czy stanu zatrudnienia w przedsiębiorstwie jeszcze przez 5 lat po zakończeniu inwestycji. Jest to bowiem okres, w którym możemy spodziewać się kontroli naszego projektu przez tzw. Instytucję Wdrażającą dany instrument wsparcia. W sytuacji, gdy w czasie kontroli jednej z uprawnionych instytucji okazałoby się, że przykładowo maszyny zakupione w ramach projektu zostały sprzedane i nie zostały zastąpione przez środki trwałe o takim samym zastosowaniu, a poziom zatrudnienia to nie zakładane 30 osób tylko 25, wtedy będziemy zmuszeni do zwrotu wypłaconej dotacji wraz z odsetkami.

Kiedy i jak planować strukturę finansowania

Zgodnie z naszymi obserwacjami, najczęstszym błędem popełnianym przez inwestorów przy rozpoczęciu starań o pozyskanie bezzwrotnego finansowania, jest brak opracowania całościowej koncepcji finansowania projektu, z odpowiednim montażem w takiej strukturze środków publicznych. Praktyka pokazuje tymczasem, że przygotowanie kompleksowego planu finansowania inwestycji już na etapie wstępnych analiz technologii i rynku, i przy zastosowaniu metodologii przyjętej w sektorze zarządzania ryzykiem, ułatwia pozyskanie dotacji oraz pozwala na zoptymalizowanie wykorzystania środków. Co więcej, tym sposobem można uniknąć dostosowywania inwestycji do wymogów poszczególnych dotacji, a w konsekwencji do zmiany parametrów planowanej inwestycji tylko i wyłącznie w celu spełnienia kryteriów wybranego instrumentu wsparcia.

W przeciwnym razie, gdy nasze finansowanie będzie montowane ad hoc, nawet jeżeli inwestycja uzyska wsparcie, problemy wnioskodawcy rozpoczną się w momencie realizacji i rozliczania projektu, gdyż zostanie on zmuszony spełnić te założenia i wskaźniki, do których zobowiązał się w dokumentacji aplikacyjnej. Stąd też dodatkowym zadaniem jest rzetelne przygotowanie dokumentacji aplikacyjnej, tak aby rozliczenie uzyskanego wsparcia nie było drogą przez mękę - gdy np. założymy trudne do osiągnięcia wskaźniki - a jedynie czystą formalnością.

Istotną rolę w prawidłowym przeprowadzeniu projektu inwestycyjnego, od momentu fazy koncepcyjnej do momentu rozliczenia dotacji, ma do odegrania doradca posiadający doświadczenie i wiedzę nie tylko w „pisaniu wniosków”, ale również i w zakresie kompleksowej obsługi inwestycji, w tym również odnośnie zarządzania ryzykiem. Na koniec dodajmy, że dotację należy traktować jako bonus za dobre opracowanie projektu, a nie jako podstawowe źródło finansowania rozwoju przedsiębiorstwa, bez którego nie będziemy w stanie zrealizować inwestycji. Bowiem tylko prawidłowo i realistycznie zaprojektowana struktura finansowania inwestycji nie załamie się i pozwoli na realizację projektu nawet w przypadku nieotrzymania wsparcia.

Magdalena Michalska, Monika Kwiatek
JSW Consulting Polska