Korupcja w sądownictwie na świecie

Przeczytaj także: Korupcja w Polsce 2007

Negatywne skutki skorumpowanego sądownictwa są niezliczone: niszczy ono zdolność wspólnot międzynarodowych do zajmowania się przestępstwami i terroryzmem na skalę międzynarodową; zmniejsza handel, wzrost gospodarczy oraz rozwój ludzki oraz, co najważniejsze, uniemożliwia bezstronne rozstrzyganie sporów z sąsiadami oraz władzami. W ostatnim z wymienionych przypadków skorumpowany system sądownictwa przyczynia się do podziałów społecznych poprzez podtrzymywanie poczucia krzywdy spowodowanego niesprawiedliwym traktowaniem i niesprawiedliwą mediacją. System sądowniczy zżerany przez korupcję nadszarpuje zaufanie do rządzących poprzez sprzyjanie szerzenia się korupcji we wszystkich sektorach rządu, nie omijając przy tym samych sterów władzy. Tego typu działania są bezpośrednim sygnałem dla społeczeństwa: w tym kraju toleruje się korupcję.

Definicja korupcji w sądownictwie

TI definiuje korupcję jako „nadużycie powierzonej władzy dla własnych korzyści”. Oznacza to korzyści zarówno materialne jak i niematerialne, np. realizowanie ambicji politycznych i zawodowych. Do korupcji w sądownictwie zalicza się każde niepożądane wywieranie przez kogokolwiek wpływu na bezstronność procesu sądowego.

Sędzia może na przykład uznać dowód lub go odrzucić, aby uzasadnić uniewinnienie oskarżonego o wysokiej pozycji społecznej lub politycznej, który w rzeczywistości jest winny. Sędziowie bądź urzędnicy sądowi mogą manipulować terminami rozpraw na korzyść jednej ze stron. Kraje, w których dokładny protokół nie jest wymagany, sędziowie mogą niewłaściwie podsumować postępowanie sądowe lub zmienić sens zeznań świadków przed ogłoszeniem wyroku, za który zapłaciła jedna ze stron procesu. Pracownicy sądowi o niższej randze mogą za odpowiednią opłatą „zgubić” pewne akta.

Na korupcję w sądownictwie mogą mieć wpływ inne wydziały systemu sprawiedliwości. W sprawach karnych korupcja może pojawić się już zanim trafią one do sądu. Stanie się tak, jeżeli policja sfałszuje materiał dowodowy dla aktu oskarżenia lub, gdy prokurator nie zastosuje standardowych kryteriów dotyczących składania zeznać stworzonych przez policję. W krajach, w których jedynie prokurator ma prawo wnieść oskarżenie, skorumpowani prokuratorzy mogą skutecznie blokować dokonanie się zadośćuczynienia prawnego.

Do korupcji w sądzie zalicza się niewłaściwe wykorzystanie nielicznych funduszy państwowych, które większość rządów chce przydzielić sądom, choć z punktu widzenia działań politycznych nie są one wcale najważniejsze. Sędziowie mogą na przykład obsadzić stanowiska w sądzie lub biurach członkami swoich rodzin i manipulować umowami dotyczącymi wyposażenia sądów i ich budynków. Korupcja w sądzie obejmuje szeroki zakres działań – od czynności przedprocesowych, przez procesowe aż po ostateczne regulacje w kwestii wykonania decyzji egzekutora sądowego.

Postępowanie apelacyjne pozornie stanowi istotną drogę do zadośćuczynienia w przypadku błędnego wyroku, jednak w rzeczywistości jest kolejną okazją do korupcji w sądzie. W sytuacji, gdy panujące siły polityczne kontrolują mianowanie starszych sędziów, odwoływanie się do mniej stronniczej instancji jest jedynie złudzeniem. Nawet, gdy mianowano właściwych sędziów, skuteczność postępowania apelacyjnego jest znacznie mniejsza, jeśli weryfikacja wniosków o przesłuchanie nie podlega przejrzystym regułom lub, jeśli natłok spraw skutkuje latami oczekiwań na przesłuchanie. Sądy apelacyjne mają w zwyczaju faworyzować strony o grubszym portfelu. Oznacza to, że stronie dysponującej ograniczonymi środkami, jednak walczącej w słusznej sprawie, może nie udać się doprowadzenie sprawy przed sąd pierwszej instancji.