Tydzień 26/2007 (25.06-01.07.2007)

Przeczytaj także: Tydzień 25/2007 (18-24.06.2007)

• Chiny stoją teraz przed poważnym problemem sposobu gospodarowania swoją nadwyżką handlową (400 mld USD) i rezerwami dewizowymi (1,2 bln USD). W tym celu w marcu powołały rządową agencję inwestycyjną, która będzie operowała poważnymi środkami finansowymi na światowych rynkach. Mówi się, że będzie ona współpracowała w tym zakresie z podobnymi firmami na Bliskim Wschodzie (w ten sposób działają już na tym rynku rządy Kuwejtu i Emiratów Arabskich, a w Europie rządy Norwegii i Rosji). Mówi się, że pierwszy pakiet środków będzie miał wartość ponad 200 mld USD. Ta zmiana polityki bardzo niepokoi USA. Dotąd Chiny lokowały te sumy głównie w amerykańskie bony skarbowe wypełniając lukę deficytową, a co było mało opłacalne dla Chin.
• W opinii MFW globalny wzrost gospodarczy jest silniejszy, niż to jego specjaliści oceniali w kwietniu. W 2006 roku był on na poziomie 5,4% r/r, a obecna prognoza mówi o 4.9% w 2007 roku. Zdaniem ekspertów Funduszu obserwuje się wyższy wzrost gospodarczy w Europie i w krajach wschodzących, co przynajmniej częściowo zmniejsza skutki niskiego poziomu tempa wzrostu w USA (w I kw. wyniosło ono 0,6% r/r).
• W ostatnich latach wydatki USA na zbrojenia, na wojny w Iraku i Afganistanie oraz pomoc wojskową dla wybranych sojuszników przekroczyły ponad 10-krotnie amerykańską pomoc rozwojową. Powstała sytuacja, gdzie amerykańska pomoc dla Filipin ( to była kolonia amerykańska) była ponad czterokrotnie mniejsza niż chińska, a pomoc USA dla Ukrainy (USA chcą ją wciągnąć do NATO) jest kilkakrotnie mniejsza od rosyjskich subsydiów do surowców energetycznych. Podobnie jest w Afryce, a nawet w Ameryce Południowej (gdzie w pomocy innym przoduje Wenezuela).
• Amerykański Fed po raz kolejny (już ósmy z rzędu) pozostawił stopy procentowe na dotychczasowym poziomie (5,25%). Główne niebezpieczeństwo widzi on w zagrożeniu inflacyjnym.
• Rodrigo de Rato, dotychczasowy dyrektor generalny MFW ustąpił ze stanowiska. Jego następca przejmie kierownictwo w październiku, po walnym zgromadzeniu Banku Światowego i MFW. Tradycyjnie stanowisko szefa MFW przypada Europejczykowi, a kierownictwo BŚ-przedstawicielowi USA (tak też stało się po ustąpieniu Wolfowitza).
• PricewaterhouseCoopers odwołał wyniki dziewięciu rocznych audytów w upadłym koncernie naftowym Jukos. Jak wiadomo rosyjskie służby skarbowe wytoczyły audytorowi proces o machinacje finansowe związane z Jukosem. PwC zarzucono zmowę z władzami upadłego koncernu i przygotowywanie podwójnych sprawozdań. Sąd orzekł winę PwC, a audytor się odwołał.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

WORLD TRADE ORGANISATION (WTO)

Układ Ogólny w Sprawie Taryf Celnych i Handlu (General Agreement on Tariffs and Trade, GATT) został podpisany w Genewie 20.10. 1947 roku i wszedł w życie na początku 1948 roku. Miał być tymczasowym układem poprzedzającym powstanie ITO (Międzynarodowej Organizacji Handlowej). W światowych planach miały istnieć trzy organizacje: Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Bank Światowy oraz Międzynarodowa Organizacja Handlowa, które miały czuwać nad światową gospodarką i nad regułami w niej działającymi. Jednak do tego nie doszło i GATT przetrwał do końca 1994 roku. Głównym zadaniem GATT była liberalizacja światowego handlu. Zasady, które były u podstaw GATT to: zasada niedyskryminacji i równego traktowania, stosowanie tzw. klauzuli największego uprzywilejowania i klauzuli narodowej, zasada wzajemności, zasada możliwości interwencji handlowej. Niepodważalnym sukcesem w okresie istnienia GATT było 10-krotne obniżenie przeciętnego poziomu ceł.

Światowa Organizacja Handlu (World Trade Organization (WTO) została kontynuatorem działań GATT. Powołano ją w 1944 w Marakeszu (Maroko), a rozpoczęła ona działalność w 1995 roku. Polska jest jednym z państw założycielskich WTO. Głównym jej zadaniem jest liberalizacja międzynarodowego handlu towarami i usługami, prowadzenie polityki inwestycyjnej wspierającej handel, rozstrzyganie sporów dotyczących wymiany handlowej oraz przestrzegania praw własności intelektualnej. Obecnie 150 krajów należy do WTO. Warunkiem dla przystępujących do niej jest dostosowanie swojego ustawodawstwa do norm obowiązujących w WTO.

Wniosek o przyjęcie do WTO złożyła Rosja w 2001 roku. Spełniła podstawowe wymagania i ustaliła harmonogram zobowiązań przewidzianych do realizacji już po przyjęciu do WTO. Przed poprzednim szczytem G8 w Sankt Petersburgu wiele wskazywało na to, że przy obecności przedstawicieli UE i prezydenta USA zostanie ogłoszony ostateczny termin przystąpienia Rosji do WTO. Tak się nie stało, a zdecydowały o tym względy polityczne. Eksperci prezentują pogląd, że wejście Rosji w skład WTO byłoby korzystne dla rozwijającego się świata. Stąd zastanawiające jest, dlaczego Unia nie sprzyja takiemu rozwojowi sytuacji, bo przyspieszyłoby to przemiany gospodarcze w Rosji i sprzyjałoby rozwojowi wzajemnych stosunków gospodarczych. Także OECD w ubiegłorocznym raporcie wyraziła niepokój z powodu niewystarczającego zainteresowania Rosji rynkowymi reformami i wstąpieniem do WTO. Na pewno Rosja przestrzegająca zasad WTO byłaby wartościowym partnerem, którego obowiązywałyby różne mechanizmy i procedury kontrolne, w tym coroczne przeglądy i progress reports.

Przeszkody w przystąpieniu Rosji do WTO wynikają także z powodu oporu władz Gruzji (zerwane kontakty gospodarcze i polityczne), ale też z oficjalnie prezentowanych zastrzeżeń Polski (konflikt o eksport polskiego mięsa) i Litwy (przerwa w dostawach ropy). Wszystko jednak zależy dziś od stanowiska Białego Domu. Ostatnio lista wątpliwości w stosunku do kandydatury Rosji wzrosła. Wskazuje się na politykę energetyczną Rosji w tym: na monopolizację eksportu gazu przez Gazprom, sposoby odbierania koncesji wydobywczych (przypadki Royal Dutch Shell oraz BP TNK), a ostatnio na oskarżenie amerykańskiego funduszu inwestycyjnego Hermitage Capital (kapitał w Rosji 3 mld USD) o sprawy oszustw podatkowych.