Nowe przedsiębiorstwa w Polsce

Przeczytaj także: Mikroprzedsiębiorstwa polskie w 2005 r.

W przedsiębiorstwach, które zaistniały na rynku w 2001 r. i nadal są aktywne po pięciu latach, liczba pracujących w porównaniu do pierwszego roku prowadzenia działalności zwiększyła się o 71%, w największym stopniu w obsłudze nieruchomości i firm, w najmniejszym – w hotelach i restauracjach.

Przedsiębiorstwa powstałe w 2005 r.

W ostatnich latach, co roku tworzonych jest w Polsce około 200 tys. nowych przedsiębiorstw. Wśród nich dominują małe jednostki, o liczbie pracujących nie przekraczającej 49 osób. W 2005 r. powstało 211 tys. nowych podmiotów, z czego 99% stanowiły tzw. mikro-przedsiębiorstwa, o liczbie pracujących do 9 osób. W ¾ były to firmy, w których nie zatrudniano pracowników najemnych. W większości nowych podmiotów znajdują zatem pracę wyłącznie osoby je tworzące i ewentualnie członkowie rodzin właścicieli. Wchodzące na rynek przedsiębiorstwa tworzone są głównie przez osoby fizyczne: w zbiorowości podmiotów powstałych w 2005 r. osoby prawne stanowiły niespełna 6%.

Decydując się na utworzenie nowej firmy, przedsiębiorcy podejmują najczęściej działalność nie wymagającą dużych nakładów finansowych na jej rozpoczęcie i taką, z której prowadzenia spodziewają się osiągnąć w krótkim czasie jak najwyższe zyski. O ograniczonych możliwościach finansowych nowych przedsiębiorców i podejmowaniu przez nich działalności na niewielką tylko skalę świadczy m.in. to, że źródłem finansowania nowej działalności dla przeszło 80% firm są środki własne. Nieznaczny tylko odsetek przedsiębiorców uzyskuje kredyt bankowy. W efekcie, najczęściej podejmowana jest działalność handlowa (w 2005 r. 37% nowych firm), na drugim miejscu – związana z obsługą nieruchomości i firm (18%), a dopiero na dwóch następnych – budowlana i przemysłowa (odpowiednio – 11% i 10%). Na podkreślenie zasługuje fakt znacznego wzrostu w 2005 r. liczby nowych jednostek budowlanych (o około 40% w stosunku do 2004 r.) i z obszaru ochrony zdrowia (ponad 20% w stosunku do 2004 r.).

Wśród nowych przedsiębiorców przeważają mężczyźni. W 2005 r. utworzyli oni 57% nowych mikro-przedsiębiorstw. W największym stopniu przewagę aktywności gospodarczej mężczyzn obserwuje się w budownictwie (88% nowych firm), transporcie (76%) i przemyśle (74%). Aktywność ekonomiczna kobiet była większa niż mężczyzn głównie w edukacji i ochronie zdrowia (62-63% nowych jednostek) oraz w pozostałej działalności usługowej (76%). Osoby podejmujące działalność to przede wszystkim osoby młode, poniżej 30 lat. Przedsiębiorcy w przedziale wiekowym od 30 do 39 lat mają największy udział w tworzeniu nowych firm w przemyśle, pośrednictwie finansowym oraz ochronie zdrowia. Nowi przedsiębiorcy legitymują się najczęściej wykształceniem średnim. Wyższe wykształcenie cechuje w największym stopniu osoby podejmujące działalność z zakresu edukacji, ochrony zdrowia, pośrednictwa finansowego, obsługi nieruchomości i firm.

Spośród nowo tworzonych przedsiębiorstw, część nie jest w stanie utrzymać się na rynku w dłuższym horyzoncie czasowym. W pierwszym roku przeciętnie ⅓ firm jest zmuszona zaprzestać działalności. Należy podkreślić, że obserwowana od 2005 r. stopniowa poprawa sytuacji ekonomicznej w Polsce wpłynęła korzystnie na stopień przeżywalności firm po pierwszym roku prowadzonej działalności (68% przy średniej z ostatnich 4 lat wynoszącej 63%). W poszczególnych działach gospodarki, najwyższy wskaźnik przeżycia charakteryzował jednostki, które podejmowały działalność z zakresu ochrony zdrowia i edukacji (81% podmiotów kontynuowało działalność rok po wejściu na rynek), najniższy – hotele i restauracje (62%).