Stan BHP w polskich przedsiębiorstwach w 2006 r.

Przeczytaj także: Warunki pracy w 2006 roku

Stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach zatrudniających pracowników jest niezadowalający. Liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy w 2006 r. wyniosła 95,5 tys. osób (w 2005 r. – 84,4 tys.). Ciężkim wypadkom przy pracy uległo 987 osób (w 2005 r. – 960). Odnotowano ponadto wzrost liczby śmiertelnych wypadków przy pracy – w 2006 r. śmierć poniosły 493 osoby, czyli o 4,9 proc. więcej niż w 2005 r.

Do 2006 r. systematycznie zmniejszała się liczba osób pracujących w warunkach zagrożenia czynnikami związanymi ze środowiskiem pracy, jej uciążliwością i maszynami szczególnie niebezpiecznymi. Jednak w 2006 r. nastąpił jej wzrost. W sektorze prywatnym i państwowym w wymienionych warunkach zatrudnionych było już 590,5 tys. osób, podczas gdy w 2005 ich liczba wynosiła 576,5 tys.

Spadek odnotowano jedynie w zakresie zapadalności na choroby zawodowe, w tym przypadku zmniejszenie w stosunku do poprzedniego roku wynosiło 3,7 proc.

Bezpośredni wpływ na niezadowalający stan warunków pracy w przedsiębiorstwach miała przede wszystkim kondycja ekonomiczna pracodawców. Ograniczali oni koszty prowadzonej działalności, w tym nakłady na poprawę stanu bezpieczeństwa pracy zatrudnionych. Według danych GUS, udział kosztów zaliczonych w ciężar wydatków związanych z BHP wyniósł tylko 1 proc. i zmniejszył się w stosunku do 2005 r. o 0,4 pkt procentowego.

Kolejnym czynnikiem była niewystarczająca znajomość przepisów prawa i wynikających z tego obowiązków. Przedsiębiorcy, szczególnie dotyczy to małych i bardzo małych firm, nie mają wiedzy na temat zagrożeń występujących podczas prowadzonej przez nich działalności i konieczności podejmowania skutecznych działań zapobiegawczych. Nie wszyscy pracodawcy w Polsce są ponadto świadomi skutków wywołanych przez niebezpieczne i uciążliwe warunki pracy. Poza stratami bezpośrednimi (zniszczone urządzenia, przestoje w pracy), chodzi tu także o wysokie koszty leczenia i rehabilitacji osób poszkodowanych.

Niewątpliwie do złej sytuacji w dziedzinie BHP przyczynił się w 2006 r. poziom bezrobocia oraz wynikające z niego konsekwencje – pracownicy godzili się często na zatrudnienie w warunkach zagrażających zdrowiu, a nawet życiu. Dotyczyło to zwłaszcza tych regionów, w których stopa bezrobocia była najwyższa.

W celu poprawy warunków pracy konieczne jest prowadzenie intensywnej działalności kontrolnej przez właściwe jednostki nadzoru. Powinna być ona połączona z doradztwem w dziedzinie zapewnienia bezpiecznych warunków pracy, zwłaszcza w małych firmach.

Intensywne prace dotyczące zatrudnienia i spraw społecznych, w tym szczególnie odnoszące się BHP, prowadzone są obecnie przez Unię Europejską. Przyjęta strategia zakłada, że do roku 2012 wskaźnik wypadków przy pracy w przeliczeniu na 100 tys. pracowników powinien zmniejszyć się o 25 proc. Kraje członkowskie, w tym Polska, powinny aktywnie włączyć się w ten nurt, wdrażając najnowsze przepisy Parlamentu Europejskiego i Rady.