Tydzień 41/2007 (07-14.10.2007)

Przeczytaj także: Tydzień 40/2007 (01-07.10.2007)

• L. Balcerowicz skrytykował projekt budżetu na 2008 rok. Zarzuca mu rozdmuchanie wydatków, rosnące koszty na administrację i brak gospodarności w dystrybucji środków dla najbiedniejszych.
• W opinii zagranicznych ekspertów tempo wzrostu gospodarczego w roku przyszłym będzie mniejsze o 1 punkt procentowy niż w roku bieżącym i wyniesie ok. 5,5%. Obecny okres wzrostu gospodarczego wywołał duży wzrost zatrudnienia, w ciągu dwóch lat powstało ponad 1,2 mln nowych miejsc pracy.
• Polska przestaje być atrakcyjna kosztowo dla zagranicznych inwestorów. Realne koszty zatrudnienia wzrosły o 12%. Wzrost ten jest dużo szybszy niż w Czechach, czy na Słowacji.
• Do końca 2005 r. spółki kapitałowe miały podwyższyć kapitał zakładowy do wymaganego prawem minimum, czyli w przypadku spółek z oo do min. 50 tys. zł i dla spółek akcyjnych do minimum 500 tys. zł. Jak dotąd w obu grupach warunku tego nie spełniło ok. 10% firm.
• Według danych MF po pierwszych dziewięciu miesiącach 2007 roku budżet zanotował około 160 mln zł nadwyżki, wobec planowanego na ten okres deficytu w wysokości 18,55 mld zł. Tak dobry wynik to skutek przede wszystkim niewydatkowanych środków i ta kwota pogłębia się. MF podtrzymuje dotychczasowa deklarację, całoroczne wykonanie budżetu zamknie się deficytem w wysokości 23 mld zł (wobec 30 mld zł zapisanych w ustawie budżetowej).
• Obecnie finansowanie przez Europejski Bank Inwestycyjny projektów poza Unią takich jak Nord Stream wymaga jednomyślnej zgody wszystkich państw unijnych. Projekt nowego traktatu UE przewiduje, że na finansowanie przez EBI takich inwestycji już nie będzie potrzeba jednomyślności, lecz większości głosów. Wtedy EBI mogłoby przyznać kredyty na ten cel, mimo sprzeciwu Polski i państw nadbałtyckich. Polska protestuje przeciw tym zmianom.
• Wobec nieporozumień dotyczących wielkości mocy przydzielanej poszczególnym krajom, podpisanie porozumienia w sprawie budowy elektrowni atomowej w litewskim Ignalinie przesunięto na listopad. Także na późniejszy termin przesunięto rozstrzygnięcie w sprawie terminu budowy mostu energetycznego między Polska i Litwą. Przyczyną jest stanowisko Polski, która chce uzależnić budowę mostu energetycznego do uzyskanej w przyszłości ilości energii elektrycznej z elektrowni w Ignalinie.
• Jak wiadomo w planie jest budowa w Świnoujściu gazoportu zdolnego do odbioru 2,5-3 mld m³, za ok. 440 mln euro. Jest to wysoka cena w porównaniu z kontraktem francuskiego Suezu, który zbuduje gazoport o dwa razy większej zdolności za 356 mln euro.
• Asseco Czech Republic to spółka, w której 75% akcji ma Asseco Poland. Zapowiedziano jej debiut na warszawskiej giełdzie. Czeska spółka byłaby czwartą z grupy Asseco na GPW, zapowiedziała też otwarcie nowej spółki w Austrii. Na giełdzie są już Asseco Slovakia i Asseco Business Solutions oraz Asseco Poland, które realizuje fuzje z Prokom Software.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

WYBORY TUŻ, TUŻ, A WIĘC ZAJMIJMY SIĘ TYLKO FAKTAMI GOSPODARCZYMI

1. W sporze polskiego rządu z Eureko o PZU S.A. zbliżamy się do końca. Przegraliśmy już międzynarodowy arbitraż w Londynie. Próbując zablokować końcowy etap pracy trybunału arbitrażowego skierowaliśmy do brukselskiego sądu dwa pozwy i je również przegraliśmy. W najbliższych tygodniach dowiemy się jakie stanowisko w tej sprawie zajmie sad apelacyjny. Chodzi tu o ocenę słuszności polskiej tezy, że jeden z sędziów Trybunału Arbitrażowego-Stephen M.Schwebl nie był bezstronny. Jednak nasza słabością w rozprawie apelacyjnej jest to, że wniosek o wykluczenie Schwebla za brak bezstronności z trzyosobowego składu Trybunału Arbitrażowego został złożony po upływie przewidzianego prawem terminu. Gdy i tu przegramy, sprawa może trafić do Sądu Kasacyjnego. W drugim pozwie apelacyjnym w najbliższych dniach odbędzie się rozprawa apelacyjna dotycząca wyroku z pierwszej instancji, w którym sąd belgijski oddalił w całości polskie powództwo w sprawie unieważnienia wyroku Trybunału Arbitrażowego. Oznacza to, że nie udało się przekonać sądu, że Trybunał Arbitrażowy w ogóle nie powinien zajmować się naszym sporem z Eureko.

Dopóki trwa postępowanie przed belgijskimi sądami Trybunał Arbitrażowy nie może zakończyć swojej pracy, a swoją decyzją może zasądzić wielomiliardowe odszkodowanie. Stawką tej rozgrywki jest jest przejęcie kontroli nad PZU przez Eureko i odszkodowanie w wysokości co najmniej kilku miliardów złotych. W 2005 roku Eureko wyceniło swoje straty na 6 mld zł i oszacowało, że kwota ta rośnie co najmniej o 1 mld zł rocznie.

Obecnie Eureko ma 33% minus jedna akcji PZU, a spór o dokończenie prywatyzacji rozpoczętej w 1999 r. trwa dalej. Eureko domaga się odsprzedaży obiecanych 21% akcji PZU oraz wprowadzenie PZU na giełdę. Podstawą żądań Eureko jest zobowiązanie podpisane przez rząd J. Buzka, oraz międzynarodowa umowa o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji pomiędzy Królestwem Holandii i Rzeczpospolitą Polską, zawarta w 1992 r.

2. Sprawa realizacji projektu budowy ropociągu Odessa – Brody – Gdańsk, a być może i do Litwy jest dyskutowana od wielu już lat. To nie tylko problem biznesowy, ale i polityczny. Ma go realizować spółka Sarmatia, którą ponad dwa lata temu założyły firmy: ukraińska - UkrTransNafta i polska - PERN Przyjaźń. Teraz do niej mają dołączyć firmy z Azerbejdżanu, Gruzji i Litwy. W Wilnie prezydenci tych pięciu krajów patronowali podpisaniu umowy, dyskutowali o bezpieczeństwie energetycznym, ale obserwatorzy zwracają uwagę na to, że jest to także próba utworzenia frontu energetycznego przeciwko Rosji. Na to spotkanie zaproszono też prezydentów Łotwy i Rumunii, oraz unijnego komisarza ds. energetyki Andris Piebalgs oraz zastępcę sekretarza ds. energetyki USA Clay Sellasa. Idea jest prosta. Azerska ropa ma przez Gruzję płynąć do portu nad Morzem Czarnym, stąd tankowcami do Odessy, następnie rurociągiem do Brodów i dalej do Gdańska. Po podpisaniu umowy Sarmatia przygotuje biznesplan i jeśli on uzasadni opłacalność przedsięwzięcia, zostanie podjęta decyzja o budowie odcinka rurociągu Brody – Adamowo, którego koszty szacuje się na ok. 400 mln USD. Wątpliwości związane są z brakiem zainteresowania Kazachstanu tą inwestycją, który jest związany współpracą z Rosją. Szczyt w Wilnie był także ważny dla stosunków polsko-litewskich. Polska domaga się większego udziału w dysponowaniu mocą przyszłej elektrowni atomowej w Ignalinie, a Litwa jest zainteresowana w utworzeniu polsko-litewskiej spółki, która będzie budować most energetyczny, czyli linię przesyłową Alitus (Olita) – Ełk. Na razie przesunięto decyzje w tym zakresie na późniejszy termin.

3. Trwają działania organizacyjne, by państwowa spółka Gaz System miała pełną kontrolę nad krajowym systemem gazowniczym. W wyniku ostatnich decyzji spółka jest już właścicielem połowy krajowego systemu gazowniczego. Stało się to za pośrednictwem ministra Skarbu Państwa, ponieważ MSP otrzymał formalnie 1 października od PGNiG dywidendę w tzw. postaci rzeczowej (głównie w postaci rurociągów) o wartości ok. 850 mln zł i kilka dni później MSP przekazało ją do Gaz Systemu. Dzięki tej operacji PGNiG, oddała kolejną część swojego majątku państwowej spółce Gaz System. Spółka ta od trzech lat przejmuje od Skarbu Państwa majątek, jaki w ramach dywidendy przekazuje mu PGNiG. W przyszłym roku będzie to ostatnia część i przypuszczalnie Gaz System odkupi od PGNiG resztę rurociągów. Jeśli ta transakcja dojdzie do skutku, firma ta zostanie w przyszłym roku właścicielem całej sieci krajowej, czyli 9,5 tys. km rurociągów. Warto tu dodać, że obecnie Gaz System nadzoruje cały system na podstawie umowy leasingowej z PGNiG. Uporządkowanie tych spraw jest niezbędne, bo istnieje pilna potrzeba rozbudowy rurociągów, budowy terminala LNG w Świnoujściu oraz dodatkowych inwestycji, których wartość sumarycznie ocenia się na ok. 6,5 mld zł.

4. Rankingi to może nie idealna, ale znacząca forma oceny jakiegoś kraju na tle innych, w określonej, ważnej dziedzinie. Ich waga zależy od prestiżu instytucji, która taki ranking przygotowuje. Jeden z takich rankingów opublikowała redakcja miesięcznika Reader's Digest. Autorzy rankingu poszukiwali idealnego połączenia dbałości o ekologię z dobrymi warunkami życia. Dokonali w tym zakresie oceny 141 krajów świata. Najwyżej oceniono Finlandię, a czołówkę oprócz tego kraju stanowią kraje skandynawskie Finlandia, Islandia, Norwegia i Szwecja. Austria zamyka w tym zakresie pierwszą piątkę. Polskę sklasyfikowano na 48 miejscu. Warto jednak zwrócić uwagę na to, jak na tle innych krajów oceniana jest Polska w poszczególnych obszarach. I tak:

• 17 miejsce pod względem zdrowia i niskiej umieralności niemowląt,
• 38 miejsce pod względem jakości powietrza (I miejsce - Finlandia),
• 79 miejsce pod względem jakości wody (I miejsce - Norwegia),
• 124 miejsce pod względem emisji gazów cieplarnianych (I miejsce Czad).

Warto tu także dodać, jakie dane były podstawą tej klasyfikacji. A więc wyniki rankingu oparto na:

• Wskaźniku Rozwoju Społecznego ONZ (HDI) z 2006 roku i Wskaźniku Zrównoważonego Rozwoju (ESI) z 2005 roku,
• pracach Światowego Forum Gospodarczego oraz naukowców z Uniwersytetów Yale i Columbia,
• dokumencie Millennium Cities Database, dotyczący ekologicznego transportu miejskiego (2001) (autorstwa naukowców z Murdoch University w Australii,
• szacunkach Banku Światowego.

5. Według Krajowej Izby Gospodarczej przez ostatnie 2 lata Sejm nie uchwalił żadnej ustawy, która znacząco poprawiłaby warunki prowadzenia działalności gospodarczej. Za najlepszą ustawę tej kadencji uznano nowelizację ustawy o VAT w budownictwie, pozwalająca na utrzymanie niższej 7%. stawki VAT po 2007 r i zmianę kodeksu pracy, dotyczącą telepracy. Za najgorszą uznano ustawę o wielkopowierzchniowych obiektach handlowych, w myśl której utworzenie sklepu o powierzchni powyżej 400 m kw wymaga zgody samorządu lokalnego.