Rozwój demograficzny Polski IX 2007

Przeczytaj także: W 2050 r. seniorzy liczniejsi niż dzieci

Począwszy od 2003 r. obserwuje się wzrost liczby nowozawartych małżeństw - co pozwala przewidywać utrzymanie pozytywnego trendu, jakim jest rosnąca liczba urodzeń.

Częstość zawierania małżeństw jest nieznacznie niższa w miastach. Niezmiennie wśród nowozawartych związków ok. 86% stanowią małżeństwa pierwsze, tj. panien z kawalerami. Małżeństwa wyznaniowe, tj. zawarte w kościołach i jednocześnie zarejestrowane w urzędach stanu cywilnego, stanowią około 70% zawieranych prawnie związków.

Na przestrzeni ostatnich 15 lat zdecydowanie zwiększył się wiek osób zawierających małżeństwo. Średni wiek kobiet zawierających związek małżeński (mediana wieku) wynosił w 2006 r. 25 lat, wobec niepełna 23 lat na początku lat 90-tych, z kolei wśród mężczyzn wzrósł o około 1,5 roku - do 27 lat. Nowożeńcy w miastach są o ok. 1,5 roku starsi od mieszkających na wsi.

Rozwody i separacje

W 2007 roku (I-III kw.) liczba rozwodów zmniejszyła się o 9 tys. w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku, rozwiodło się prawie 40 tys. par małżeńskich, współczynnik zmniejszył się o 0,3 pkt i wyniósł 1,4‰.
W latach 2004-2006 odnotowywano stosunkowo gwałtowny wzrost liczby rozwodów. W 2006 r. rozwiodło się ok. 72 tys. par małżeńskich, podczas gdy w latach 1995-2002 orzekano ich ok. 40-45 tys. rocznie (w 2005 r. - prawie 68 tys.). W 2006 r. współczynnik rozwodów wyniósł 1,9‰; przeciętnie - na 1000 istniejących małżeństw 8 zostało rozwiązanych na drodze sądowej, podczas gdy na początku lat 90-tych niespełna 5. W miastach intensywność rozwodów jest prawie trzykrotnie wyższa niż na wsi.

W ponad 2/3 przypadków powództwo o rozwód wnosi kobieta. Natomiast orzeczenie rozwodu z winy żony następuje w niespełna 3% przypadków, ale najczęściej – w ponad 70% przypadków - wina nie jest orzekana. Najczęstsze przyczyny rozwodów to alkoholizm (męża), zdrada lub trwały związek uczuciowy z inną osobą, brak zainteresowania rodziną oraz znęcanie się fizyczne. Rozwiedzeni małżonkowie przeżywają ze sobą – średnio – 13 lat.

Procedura prawnego orzekania o separacji została wprowadzona w Polsce w końcu 1999 roku. Liczba orzekanych sądownie separacji wzrastała bardzo szybko (od ok. 1,3 tys. w 2000 r. do 11,6 tys. w 2005 r.); w 2006 r. orzeczono ich ok. 8 tys., natomiast w 2007 roku (okresie 3 kwartałów) ponownie odnotowano spadek liczby separacji, tj. orzeczono ich ok. 3,5 tys. w stosunku do prawie 6 tys. w analogicznym okresie 2006 roku.

Umieralność

Od stycznia do września 2007 roku zmarło prawie 279 tys. osób, tj. o niespełna 1,5 tys. więcej niż przed rokiem; współczynnik zgonów pozostał bez zmian na poziomie 9,7‰. W 2006 r. zmarło prawie 370 tys. osób; zarówno liczba zgonów, jak i współczynnik, który wyniósł 9,7‰ - pozostały na poziomie z 2005 roku. W ogólnej liczbie osób zmarłych ok. 47% stanowią kobiety.