Pozyskiwanie funduszy i dotacji unijnych - rady dla przedsiębiorstw

Przeczytaj także: Fundusze UE: pytania i odpowiedzi

Nowa pula środków z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej już za parę miesięcy będzie dostępna. Być może w czwartym kwartale tego roku ruszą pierwsze rundy aplikacyjne.

Bardzo prawdopodobne, że przeciętny przedsiębiorca – laik w tematyce funduszy, po zapoznaniu się z listą programów operacyjnych i całym zestawem zadań, które mogą uzyskać dofinansowanie, wpadnie w optymistyczny nastrój. Może nawet zacznie snuć wizje, ile pieniędzy może otrzymać i jak dzięki temu rozwinie się jego firma. Pozytywne nastawienie jest jak najbardziej wskazane. Jednakże na fundusze unijne trzeba spojrzeć krytycznie. Zwykle po pierwszym oszołomieniu wysokością przyznanych Polsce środków finansowych pojawia się rozczarowanie. Przykładowo okazuje się, że lwią część środków już przyznano projektom uznanym za kluczowe dla rozwoju kraju lub regionu, albo że pomoc będzie przyznawana wybranym instytucjom (tzw. projekty systemowe), które odpowiedzialne będą za rozdystrybuowanie środków (bezpośrednie aplikowanie przewidziane jest bowiem w procedurze konkursowej).

Poznaj dobrze programy

Pierwszy kontakt z programami operacyjnymi może być bolesny i zniechęcający, ponieważ lektura dokumentów programowych demaskuje niewiedzę czytelnika. Warto zapoznać się z dołączonym do każdego programu operacyjnego słowniczkiem lub dostępnymi publikacjami typu „przewodnik po funduszach” na stronach internetowych ministerstw, instytucji lub firm konsultingowych. Rozpoczęcie od zapoznania się z podstawowymi dokumentami regulującymi zarządzanie i wdrażanie funduszy w kraju jest dobrą praktyką. Pozwala bowiem poznać zasady funkcjonowania programów pomocowych i główne cele, jakie im przyświecają.

W zgłębianiu funduszy obowiązuje zasada „od ogółu do szczegółu”. Najpierw poznajemy ogólne zasady, a potem stopniowo wchodzimy na niższe poziomy – od programu operacyjnego, poprzez priorytety, działania, aż do poddziałań. Ten najniższy poziom jest zarazem najważniejszy dla wnioskodawcy, ponieważ właśnie dla konkretnego działania (lub poddziałania, jeśli występuje w danym programie) będzie przygotowywał dokumenty aplikacyjne (biznesplan lub studium wykonalności, wniosek o dofinansowanie). Na tym etapie warto wziąć udział w szkoleniach lub spotkaniach informacyjnych prezentujących wszystkie dostępne fundusze lub – co jest bardziej celowe – programy dla branży, do której dany przedsiębiorca należy, oraz wskazujących drogę potencjalnego wnioskodawcy od pomysłu na projekt, poprzez opracowanie dokumentacji i wypełnienie wniosku, aż do złożenia kompletnej dokumentacji. Takie szkolenie pozwoli uporządkować wiedzę i ukierunkuje działania firmy, która planuje pozyskać dotację.

Podstawowy błąd w myśleniu o funduszach unijnych to traktowanie ich jako nieograniczonej, bezzwrotnej pomocy, która należy się słabym firmom i pozwoli im na „odbicie się od dna’’. Owszem, środki z funduszy stanowią bezzwrotną pomoc, ale ich przyznanie uwarunkowane jest spełnianiem przez przedsiębiorcę kryteriów określonych przez darczyńców. Kryteria te nie są, wbrew powszechnej opinii, wymysłem naszych urzędników, lecz wynikają z motywów udzielania pomocy „sponsora”, czyli Unii Europejskiej.