Zarządzanie kapitałem obrotowym przedsiębiorstwa

Przeczytaj także: Analiza finansowa przedsiębiorstwa

Strategia konserwatywna aktywów polega na operowaniu strukturą aktywów bieżących przy ustabilizowanej strukturze pasywów bieżących. W zakresie majątku obrotowego wyraża się ona przede wszystkim chęcią utrzymania w firmie wysokiej kwoty najbardziej płynnych aktywów, a więc gotówki i krótkoterminowych papierów wartościowych (więcej niż 50% wartości całych aktywów). Nadwyżka płynności służy do likwidacji zobowiązań spontanicznych w terminie ich wymagalności na wypadek, gdyby brakowało wpływów operacyjnych. Utrzymanie nadwyżki płynności odbija się na niższym potencjalnym zysku. Mogą również wystąpić dodatkowe koszty związane z nadmiernymi zapasami, które mają służyć zaspokojeniu niespodziewanemu popytowi. Większy udział kapitału w finansowanie działalności firmy powoduje, że w tym przypadku wskaźnik zwrotu z kapitału jest niski.

Strategia agresywna aktywów jest postępowaniem przeciwnym do strategii konserwatywnej. Zaleca się więc w tej strategii ograniczanie płynnych aktywów (gotówki i krótkoterminowych papierów wartościowych) poniżej poziomu 50% wartości całych aktywów. Podstawą efektywności tych działań jest wysoka rentowność aktywów trwałych, których wykorzystaniu nie sprzyjałoby duże zamrożenie środków obrotowych. Niski udział gotówki w aktywach stwarza korzystną przesłankę do uzyskania wyższego poziomu zwrotu z kapitału.

Konserwatywna strategia pasywów wyraża się w dążeniu do minimalizacji udziału krótkoterminowego zadłużenia w strukturze źródeł finansowania majątku firmy (poniżej 50% wartości całych pasywów). W praktyce sprowadza się ona do minimalizacji kredytu krótkoterminowego lub do całkowitej rezygnacji z kredytu długoterminowego i zastąpienia go środkami własnymi. Zmniejsza to zdecydowania groźbę braku wypłacalności, ale wymaga w zamian wysokiej stopy zwrotu, które zrekompensowałaby straty z tytułu zaangażowania droższych funduszy własnych.

Agresywna strategia pasywów, w przeciwieństwie do konserwatywnej strategii pasywów, polega na maksymalizacji funduszy okresowych kosztem kapitału stałego (powyżej poziomu 50% wartości całych pasywów). Oznacza to, że udział krótkoterminowego zadłużenia w kapitałach ogółem jest powiększony. Oprócz zwiększonego ryzyka utraty płynności finansowej, stosowanie tej strategii powoduje podrożenie kapitału obcego z uwagi na wzrost krańcowego kosztu kapitału wynikający z konieczności zrekompensowania tego ryzyka odpowiednią stopą zwrotu kapitału.

Wybór strategii zarządzania kapitałem obrotowym zależy głównie od preferowanej przez firmę stopy zwrotu z kapitału oraz odpowiadającego jej ryzyka. W praktyce zwykle wybiera się strategię „umiarkowany zysk i ryzyko”, która zapewnia przeciętny poziom ryzyka i przeciętne zyski. Jednak co lepsi zarządzający, bardziej obeznani z rynkiem, dostawcami i klientami, mogą zdecydować się na strategię „duży zysk i ryzyko”. Firmy dopiero co startujące lub przeżywające trudności finansowe powinny wdrażać (przynajmniej przez jakiś czas) strategię „mały zysk i ryzyko”.





Artykuł jest fragmentem książki „Zarządzanie płynnością finansową w przedsiębiorstwie” Marii Sierpińskiej i Dariusza Wędzkiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007). Książka przybliża ważne finansowe zagadnienia takie jak kapitał obrotowy, zapasy, należności, polityka kredytowa, środki pieniężne oraz krótkoterminowe finansowe źródła zasilania firmy. Wszelkie skróty i uzupełnienia za zgodą Wydawcy.