Tydzień 9/2008 (25.02-02.03.2008)

Przeczytaj także: Tydzień 8/2008 (18-24.02.2008)

• W ocenach rządowych bezrobocie w lutym powinno być mniejsze niż 11,7% (według GUS stopa bezrobocia w styczniu 2008 wyniosła 11,7%, a w grudniu 2007 było na poziomie 11,4%).
• Według raportu Komisji Europejskiej, Polska lideruje w statystykach dotyczących ubóstwa w Unii Europejskiej. Według przedstawionych informacji raportu, w Polsce najwięcej dzieci (bo 26%) żyje w biedzie lub na jej skraju, a prawie 20%obywateli żyje poniżej progu ubóstwa. To najgorsze wyniki wśród wszystkich krajów UE.
• Inflacja konsumencka w styczniu wzrosła do 4,3 proc. r/r, a według prezesa NBP trwale obniży się do 2,5% (to cen inflacyjny NBP) dopiero na przełomie 2009/2010 roku. Oznacza to, że w całym 2008 roku będzie ona na wysokim poziomie. Będą ją forsować rosnące ceny żywności, paliw, energii, gazu.
• Według GUS saldo handlu zagranicznego z 2007 rok wyniosło 17,7 mld euro, wartość eksportu wyniosła 101,14mld euro (wzrost o 15% r/r), import wyniósł 118.77mld euro (wzrost o 17,8%)
• Rada Polityki Pieniężnej podniosła stopy procentowe o 25 pb, do 5,50% ( dotyczy to głównej stopy referencyjnej).
• Sprzedaż detaliczna w styczniu 2008 r. wzrosła o 20,9% r/r.
• Polskie zainwestowały na Ukrainie ok 640 mln USD. Atuty Ukrainy to niższe pensje, duży rynek wewnętrznym, a także łatwy dostęp do jeszcze większego rynku rosyjskiego. Według NBP Ukraina zainwestowała 124 mln USD (na koniec 2006 r.), a Ministerstwo Gospodarki szacuje te inwestycje na ok. 800 mln USD.
• Wartość kredytów hipotecznych udzielonych w okresie ostatnich 12 miesięcy wyniosła 43,7 mld zł i wzrosła do 121,8 mld zł.
• Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo (PGNiG) do 2016 roku wyda na inwestycje ok. 16 mld zł. Główne przedsięwzięcia w tym zakresie to: budowa terminalu LNG, realizacja projektu Skanled i budowy gazociągu Baltic Pipe (ma on umożliwić połączenie duńskiego systemu gazowego polskim wybrzeżem.
• PGNiG realizując umowę z libijskim koncernem NOC o wspólnym poszukiwaniu gazu w Libii, wyda na ten cel 118 mln USD. Podobne umowy z libijskimi firmami mają: Gazprom (musi wydać min. 120 mln USD, Shell-198 mln USD).

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

POLSKA GOSPODARKA czyli że ZACZYNAJĄ SIĘ SCHODY

Nie ulega wątpliwości, że dobre i stosunkowo łatwe dla naszej gospodarki ostatnie lata skończyły się i nadchodzi znacznie trudniejszy okres. Należy więc na nowo spojrzeć na nasze atuty i słabości, ocenić przyszłe warunki w światowej ekonomii i poczynić niezbędne korekty tak, by lepiej funkcjonować w coraz bardziej globalizującej się gospodarce.

Jesteśmy krajem na dorobku. Nic dziwnego, że chcielibyśmy tę barierę dzielącą nas od rozwiniętych krajów unijnych szybko pokonać, bo cytując znane powiedzenie któż nie chciałby być piękny i młody, a przy tym bogaty. W ostatnich kilkunastu latach pojawiały się różne koncepcje, które miały dać nam szansę na przyspieszenie procesu przemian i osiągnięcie tego celu. Prezentowano nam już różne „drogi na skróty”, które wywoływały zamęt w społeczeństwie i tworzyły złudzenia. Czas najwyższy, by zdać sobie sprawe z tego, że nie istnieją drogi na skróty, poza mądrą i systematyczną pracą ludzi na każdym szczeblu drabiny społecznej! Musimy mieć świadomość, że aby we współczesnym świecie osiągnąć sukces, by skutecznie gonić tych, którzy jeszcze są przed nami trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że żyjemy w dobie gospodarki opartej na wiedzy. Zatem to, co zdecyduje o realizacji naszych ogólnospołecznych marzeń to są przede wszystkim wysokie kwalifikacje ludzi tak w zakresie techniki, technologii i organizacji oraz sukcesy przedsiębiorstw udanie rywalizujących na globalnym rynku, ale to także konkurencyjne warunki dla działania firm w naszym kraju. A więc prawie wszystko zależy od nas i od tego, jak szybko wzrastać będzie: klasa naszego społeczeństwa, poziom jego organizacji, czy też sposób działania instytucji, a szczególnie zależy to od tego, czy zdobędziemy cechy społeczeństwa skrótowo nazwane dynamizmem innowacyjnym.

W ostatnich latach dominowały uproszczone sposoby widzenia świata, miejsca w nim naszego kraju. Naszą przewagę konkurencyjną postrzegano przede wszystkim w taniości siły roboczej, a szansę podniesienia naszej konkurencyjności na wyższy poziom widziano w upraszczaniu przepisów i obniżce podatków. Teraz coraz wyraźniej widać, że te sposoby nie wystarczą w najbliższej przyszłości, musimy nauczyć się konkurować przede wszystkim innowacyjnością i rozwojem kapitału intelektualnego. Pociesza mnie to, że aktualnie rządzący doceniają ten problem widząc w nim tak szanse, jak i zagrożenia.

Na przełomie kwietnia i maja ma być przedstawiony rządowy raport na ten temat. Będą w nim zawarte rekomendacje, jak ten kapitał ma być w naszym kraju budowany i jak rozwijany tak, by luka w tym zakresie nie powiększała się. Kraj nasz potrzebuje sensownych zmian w systemie edukacyjnym tak w zakresie wykształcenia podstawowego aż do wyższego włącznie, ale potrzebuje też uruchomienia działań w zakresie szkolnictwa ustawicznego, dla ludzi pracujących. Musimy dążyć do tego, by społeczeństwo nasze odczuwało potrzebę nieustannego podnoszenia swoich kwalifikacji, by zasłużyło sobie w świecie na opinię społeczeństwa skutecznie uczącego się.

Drugim torem musi pójść reformowanie reguł gospodarczych. Według wiceministra finansów Stanisława Gomułki problemami polskiej gospodarki są dziś: niski stopień aktywności zawodowej Polaków, niekorzystna struktura wydatków oraz wciąż za niski udział inwestycji w PKB. I tak jego zdaniem:

• w ostatnich latach udział inwestycji w dochodzie narodowym wynosił średnio 20% i generowało to tempo wzrostu gospodarczego rzędu ok. 4% rocznie. Wyższe tempo rozwoju wymagałoby udziału inwestycji w PKB rzędu ok. 30%, a jego zdaniem nie da się tego zrobić w ciągu najbliższych pięciu lat.
• aby wejść do strefy euro trzeba zmniejszyć deficyt budżetowy do 1% PKB. Droga do tego celu prowadzi przez zmniejszenie wydatków w PKB. Pozwoli to zmniejszyć obciążenie gospodarki podatkami.
• konieczne jest obniżenie udziału wydatków do PKB poniżej 40%, a w dalszej perspektywie - do 35-37% PKB, utrzymanie wzrostu gospodarczego na poziomie 5%, a następnie podnieść go do 6-7% tak, abyśmy mieli szansę szybszego dogonienia bardziej zaawansowanych krajów europejskich
• niezbędne jest wdrożenie reform - emerytalnej i zdrowotnej (by powstrzymać spiralę zadłużania się), a także uruchomienie programu zachęt do zatrudnienia osób po 50 roku życia. Niezbędna też jest zmiana w prawie dotyczącym przedwczesnych emerytur (ma dziś do nich prawo ok. 1 mln osób, z wydatkami ok. 20 mld rocznie) i wprowadzenie emerytur pomostowych, z których korzystałoby tylko 100-200 tys. osób.

A teraz na chwilę zajmijmy się kilkoma ważnymi problemami.

1. Rada Polityki Pieniężnej (RPP) podwyższyła w środę stopy procentowe o 25 pb. Od 28 lutego stopa referencyjna wyniesie 5,50%, natomiast stopa redyskonta weksli - 5,75%, stopa lombardowa - 7,0%, a stopa oprocentowania lokaty terminowej przyjmowanej przez NBP od banków – 4,0%. RPP podwyższała stopy procentowe o 25 pb w kwietniu, czerwcu, sierpniu i listopadzie 2007 roku oraz w styczniu br. Uzasadnieniem dla tej decyzji nie były chyba tylko bieżące dane makroekonomiczne, wskazujące na narastającą presję inflacyjną, ale również najnowsza projekcja inflacyjna. Jak wiadomo inflacja w styczniu wyniosła 4,3%, prognozy mówią, że w I kw. wyniesie ona prawdopodobnie około 4,5%, a w sierpniu wzrośnie nawet do ponad 5%. Cel Rady to 2,5% inflacji plus minus 1%...

2. Według GUS bezrobocie (liczone wg polskich reguł) na koniec stycznia 2008 roku wyniosło 11,7% (w grudniu 2007 – 11,4%). Najniższą stopę bezrobocia mają województwa: wielkopolskie 8,2%, małopolskie 9,1% i mazowieckie 9,3%. Najwyższe bezrobocie było w województwach: warmińsko-mazurskim 19,6%, zachodnio-pomorskim 17% i kujawsko-pomorskim 15,5%. Stopa bezrobocia wg BAEL wyniosła w IV kw. 2007 8,5% (wobec 9,0% w III kw. 2007 i 12,2% w IV kw. 2006 roku).

3. Świat dynamicznie rozwija energetykę wiatrową. Według raportu Światowego Stowarzyszenia Energii Wiatru (WWEA) w 2007 roku Turcja zwiększyła moc swych turbin wiatrowych o 220% r/r, Chiny o 127,5%, Czechy o 105,3%, Nowa Zelandia z 88,3%, a Polska o 80,4%. W światowym rankingu 74 Polska zajmuje miejsce 24 (nasze turbiny mają moc 276 MW), a największym producentem elektryczności wiatrowej są Niemcy, których turbiny mają moc 22247,4 MW. Według WWEA w 2007 r. zbudowano na świecie elektrownie wiatrowe o mocy 19,7 GW, co stanowi wzrost ich globalnej mocy o 26,6%. W ten sposób zaspakajane jest 1,3% światowego zużycia energii elektrycznej. W 2010 roku moc generatorów wiatrowych wyniesie 170 GW.