Tydzień 27/2008 (30.06-06.07.2008)

Przeczytaj także: Tydzień 26/2008 (23-29.06.2008)

• Francja przejęła prezydencję w Unii. To bardzo trudny okres, szczególnie ze względu na irlandzkie "nie" w referendum i ze względu na wzrastającą inflację i spadek tempa wzrostu gospodarczego oraz pojawiające się niekorzystne zjawiska w gospodarce unijnych krajów (Hiszpania, Wielka Brytania).
• Według Eurostat-u inflacja w strefie euro wyniosła w czerwcu 2008 r. w ujęciu rok do roku do 4% (wobec 3,7% w maju). To najwyższy poziom inflacji od momentu wprowadzenia wspólnej waluty.
• Według Wiedeńskiego Instytutu Międzynarodowych Porównań Gospodarczych WIIW inwestorów zagranicznych coraz bardziej interesuje Rosja i Ukraina. W ubiegłym roku w unijnej "10" zainwestowano 44 mld euro (mniej o 6% niż w 2006 roku). W tym samym czasie do Rosji napłynęły inwestycje za ponad 38 mld euro (wzrost o 48% r/r), a na Ukrainę – 7 mld euro (wzrost o 62% r/r). W 2007 roku do Polski napłynęło inwestycji za 13 mld euro (w poprzednim roku 15 mld euro), do Rumunii – 7 mld euro (poprzednio 9 mld euro), do Czech –7 mld euro (wzrost o 2 mld euro).
• Oczekiwany jest wspólnotowy Small Business Act, który poszerza pole manewru w zakresie pomocy publicznej dla drobnej przedsiębiorczości, inwestującej w innowacje, energooszczędne technologie i ochronę środowiska.
• Niemiecki Deutsche Bank ma w Rosji 20 tys. oddziałów. Na spotkaniu premiera Rosji Putina z prezesem niemieckiego banku Josefem Ackermannem uzgodniono, że bank ten ma odegrać centralną rolę w rozwoju stosunków gospodarczych pomiędzy Rosją a Niemcami.
• Inflacja w Szwajcarii jest najwyższa od października 1993 r. Ceny konsumpcyjne wzrosły w czerwcu o 2,9% r/r.
• Według duńskiego urzędu statystycznego już drugi kwartał z rzędu PKB Danii spada. W I kw. spadek ten wyniósł 0,6% kw/kw, oraz 0,7% r/r. Według ekspertów Bank Handelsbanken, w tym roku wzrost gospodarczy wyniesie 0,6%, ale już w przyszłym duńska gospodarka skurczy się o 0,25%.
• W I kw. 2008 roku gospodarka Irlandii skurczyła się o 1,5% w porównaniu z pierwszym kwartałem 2007 roku. Irlandzki Instytut Badań nad Gospodarką i Społeczeństwem (ESRI) przewiduje, że gospodarka Irlandii popadnie w tym roku w recesję, a bezrobocie wzrośnie z 5,4% obecnie do ponad 7%.
• Komisja Europejska (KE) zablokowała 10% przeznaczonych dla Bułgarii środków finansowych (z programu SAPARD zamrożono dotychczas 213 mln euro, a z programu PHARE - 88 mln euro na rozwój infrastruktury drogowej). Łączna wielkość zamrożonych w 2008 roku przez KE środków z powodu korupcji i innych nieprawidłowości w ich wykorzystywaniu w Bułgarii wynosi ok. 500 mln euro. Do 2013 roku Bułgaria powinna otrzymać 11,1 mld euro, w tym 6,8 mld z funduszy strukturalnych.
• Już w I kw. 2008 roku wzrost gospodarczy Estonii zwolnił 0,1% (rok wcześniej był na poziomie 10%). W maju produkcja przemysłowa w Estonii spadła aż o 6,7% w stosunku do maja 2007 r. a sprzedaż detaliczna w skali roku spadła w maju o 3%. Zdaniem ekonomistów Estonia jest na prostej drodze do recesji. Majowa inflacja była na poziomie 11,3%. Wzrasta też deficyt na rachunku obrotów bieżących.
• W UE tylko 24% gospodarstw UE używa telefonów komórkowych. W nowych krajach członkowskich wynosi on 39%, podczas gdy w państwach tzw. starej Unii 20%. Wyjątkiem jest Finlandia (61%) i Portugalia (48%). Rozwija się telefonia internetowa z której korzysta 22% europejskich gospodarstw posiadających internet. Są one najbardziej popularne na Łotwie (58%), Litwie (51%), w Czechach (50%) oraz Polsce (49%) i Bułgarii (46%).
• Kolejny sukces francuskiej technologii atomowej. Francja zbuduje drugi blok z reaktorem typu EPR należącym do tzw. III generacji reaktorów jądrowych. Pierwszy blok z reaktorem tego typu francuski koncern Areva stawia w Finlandii. Drugi budowany jest we Flamanville w Normandii. Francja czerpie 87% energii elektrycznej z siłowni jądrowych.
• Rosja kontynuuje prace przy budowie ropociągu do terminalu morskiego Ust-Ługa koło Sankt Petersburga. Rurą popłynie 50 do 75 mln ton ropy rocznie. Po zakończeniu inwestycji Rosja będzie mogła ograniczyć tranzyt swojego surowca rurociągiem Przyjaźń przez Białoruś i Polskę do Niemiec i Ukrainy, zwiększając jednocześnie eksport surowca tankowcami przez Bałtyk.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

EUROPEJSKIE PROBLEMY – ENERGETYKA

Do sytuacji w europejskiej energetyce pasuje jak ulał sławne polskie powiedzenie: każdy sobie rzepkę skrobie. Wszyscy w Unii zgodnie mówią o energetyce, jako o najważniejszym dziś problemie, jednak każdy na własną rękę próbuje ten problem rozwiązać. W rezultacie ceny ropy i gazu szaleńczo rosną powiększając chaos w gospodarce wywołany w ubiegłym roku kryzysem na amerykańskim rynku kredytów finansowych. Europie nie udało się dotąd zdywersyfikować źródeł i nośników energii, ale też nie udało się zintegrować europejskiego rynku energetycznego i osiągnąć solidarności wobec dostawców zewnętrznych.

Gdyby europejski rynek był rzeczywiście systemem naczyń połączonych, to byłaby szansa na zbliżenie partnerów i prowadzenie wspólnej polityki. Jednak tak nie jest i w obecnej sytuacji europejskie kraje są coraz bardziej wrażliwe na naciski, a nawet na energetyczny szantaż.

Dziś kraje europejskie na własną rękę poszukują sposobów zapewnienia sobie realizacji zapotrzebowania na dostawy energii elektrycznej i gwarancji dostaw surowców energetycznych. Francja kontynuuje rozwój energetyki w oparciu o elektrownie atomowe, gaz kupuje z Północnej Afryki, a także jest zainteresowana gazem z Rosji. Wielka Brytania zdecydowała się powrócić do rozwoju energetyki jądrowej we współpracy z Francuzami i stara się zapewnić sobie dostawy gazu z Norwegii. Włosi liczą na dostawy gazu z Libii i z Rosji (Eni jest udziałowcem South Streem). W realizacji tej rosyjsko-włoskiej koncepcji zainteresowane są także Bułgaria, Serbia i Węgry (mimo, że jej realizacja odbiera szanse europejskiej koncepcji Nabucco). Co prawda Austriacki OMV w dalszym ciągu deklaruje wsparcie dla Nabucco, jednak w styczniu 2008 roku odstąpił Gazpromowi połowę udziałów największym centrum dystrybucji gazu dla Europy Środkowo-Wschodniej. Niemcy we współpracy z Holendrami (koncern Gasunie) realizują koncepcję gazociągu po dnie Bałtyku z rosyjskim Gazpromem (Nord Streem). Gaz tym rurociągiem popłynie nie tylko do Niemiec, ale także do Czech, do Holandii i nawet do Wielkiej Brytanii...

W tym samym czasie Gazprom umacnia swoją pozycję. Zapewnił sobie lojalność Kazachstanu i Turkmenistanu, czyli krajów o znaczących zasobach gazu. Ostatnio rozpoczął rozmowy z Azerbejdżanem. Inwestuje też w złoża w Afryce...

Nie doszła też do skutku planowana regulacja (znana jako „unbundling”) wobec różnych sposobów interpretacji tego kompromisu. Francuska i niemiecka interpretacja akcentuje możliwość utrzymania własności sieci przesyłowych przez koncerny energetyczne, pod warunkiem przekazania zarządu do tzw. niezależnych operatorów (independent transport operator).

Coraz trudniejsza sytuacja na rynku energetycznym sprzyja wątpliwościom co do pierwszorzędnej pilności unijnych programów w sprawach ekologicznych, które są bardzo kosztowne dla europejskiego przemysłu i tym samym zagrażają jego konkurencyjności na globalnym rynku. Pojawiają się też wątpliwości co do programu rozwoju produkcji biopaliw, których rozwój ma swój udział w obecnym wzroście cen żywności...