Tydzień 33/2008 (11-17.08.2008)

Przeczytaj także: Tydzień 32/2008 (04-10.08.2008)

• Według prognoz ekspertów z Europejskiego Banku Centralnego (EBC) inflacja w strefie euro wyniesie w tym roku 3,6%, a w roku 2009 będzie to 2,6% (poprzednie prognozy to odpowiednio 3% i 2,2%). Przewidują oni też, że w 2008 roku wzrost PKB w strefie euro wyniesie 1,6%, a w 2009 roku będzie na poziomie 1,3% (poprzednie prognozy to odpowiednio 1,6% tak w 2008, jak i 2009 roku).
• Według ekspertów EBC w strefie euro w 2008 roku bezrobocie ma wynieść 7,2% (poprzednio prognozowano wskaźnik na poziomie 7,1%), a w 2009 roku wzrośnie on do 7,4% (poprzednia prognoza to 7,1%).
• Według Federalnego Urzędu Statystycznego niemiecki PKB spadł w II kw. o 0,5% i jest to pierwszy spadek od blisko czterech lat (w I kw. wzrost gospodarczy wyniósł 1,3%). To skutek mniejszych wydatków gospodarstw domowych na konsumpcję, jak również spadek inwestycji, szczególnie w budownictwie. Eksperci przewidują, że wzrost gospodarczy w Niemczech w całym 2008 roku wyniesie 2%, podczas gdy w 2007 roku niemiecka gospodarka wzrosła o 2,5%.
• W 33 tygodniu kurs GBP/USD spadł do 1,8735 . Tym samym funt jest najtańszy wobec dolara od października 2006 roku. Z kwartalnego raportu Banku Anglii nt. inflacji wynika, że w lipcu br. nastąpił wzrost inflacji CPI w Wielkiej Brytanii do 4,4% w skali roku (jest to najwyższy poziom od kwietnia 1992 r). Głównym źródłem wzrostu inflacji są paliwa, które zdrożały o 25 r/r, oraz opłaty za gaz i elektryczność, które wzrosły o 12% r/r. Jest tam też prognoza, że w ciągu 2 lat inflacja spadnie poniżej celu inflacyjnego Banku Anglii (jest on na poziomie 2%). Stopa bezrobocie w Wielkiej Brytanii w czerwcu wzrosła do 5,4% (z 5,2% w poprzednim miesiącu).
• PKB Słowacji wzrósł w II kw. 2008 roku o 7,6% r/r (w I kw. było to o 8,7%).
• Produkt krajowy brutto Węgier wzrósł w II kw. 2008 roku o 2,2 % r/r (w I kw. 2008 roku wyniósł on 1,7%). Bank centralny Węgier zakłada na ten rok wzrost PKB o 2,2 % r/r.
• UBS, największy bank szwajcarski odpisał kolejne 5,1 mld USD z działalności na amerykańskim rynku nieruchomości mieszkaniowych i innych inwestycji kredytowych.
• Kontrola finansów (OLAF) unijnych wykazała nieprawidłowości (wyłudzenia) na kwotę 320 milionów euro.
• Szwajcarski bank UBS ma problemy w związku z zarzutami, iż pomagał swoim klientom unikać płacenia podatków w Stanach Zjednoczonych. Zgodził się już na odkupienie wartych 18,6 mld USD obligacji od indywidualnych osób i zapłacić 150 mln USD kary za to jakoby informował kupujących, że obligacje te były bezpieczną inwestycją. UBS na ten cel odłożył 900 mln USD.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

HISZPANIA W KRYZYSIE

Hiszpania przeżywa poważne kłopoty gospodarcze. Są one bolesne, bo nadeszły po blisko 20 latach szybkiego rozwoju gospodarczego. W ciągu ostatnich 15 lat Hiszpania rozwijała się w tempie powyżej 3,5% rocznie, a więc sporo większym, niż wynosiła średnia europejska, jeszcze w 2007 roku gospodarka hiszpańska rozwijała się w tempie 4%. Teraz tempo wzrostu gospodarczego spadło do zera, bezrobocie wzrosło do 13% i jest najwyższe w całej Unii, a inflacja też systematycznie wzrasta. Powrót na ścieżkę szybkiego wzrostu będzie trudny i w opinii ekspertów będzie wymagał istotnych zmian w dotychczasowym modelu rozwoju gospodarczego.

W okresie boomu gospodarczego tanie były kredyty inwestycyjne i konsumpcyjne, to nakręcało konsumpcję i rozwój na rynku inwestycyjnym. Popyt wewnętrzny rozwijał się także dzięki masowej imigracji (w ostatniej dekadzie Hiszpania przyjęła ponad 5 mln imigrantów, a więcej imigrantów przybyło tylko do USA). Wzrost konsumpcji wywołał wzrost importu, co spowodowało szybki wzrost deficytu handlowego, który wzrósł do ponad 10% PKB! Ten deficyt został też wywołany pogorszeniem się warunków dla eksportu hiszpańskich produktów

Dziś możliwości hiszpańskiej gospodarki ogranicza inflacja. Tradycyjnie była ona o ok. 1% wyższa niż w innych krajach strefy euro. Jednak po kilku latach skumulowany efekt spowodował spadek konkurencyjności hiszpańskiego eksportu.

Na obecną sytuację w hiszpańskiej gospodarce mają wpływ także dwa zjawiska zewnętrzne:

• kryzys na rynkach finansowych, który ograniczył dostępność do kredytów, co silnie uderzyło w małe i średnie firmy, które zatrudniają ok. 80% pracowników.
• wzrost cen paliw (ropy i gazu)

Rząd obniżył prognozę wzrostu w 2008 r. do 1,6%, jednak wiele wskazuje na to, że w czwartym kwartale wzrost ten spadnie do zera. Szacuje się, że kryzys potrwa przynajmniej do połowy 2009 r.

W ocenie ekspertów hiszpański kryzys ma charakter strukturalny. Jego skutki łagodzi polityka w ubiegłych latach, dzięki której znacznie zmniejszony został dług publiczny.

Przynależność do strefy euro nie pozwala na zastosowanie tradycyjnego zabiegu w postaci narzędzi monetarnych (dewaluacja waluty), aby zwiększyć konkurencyjność gospodarki. Pozostają więc tylko reformy strukturalne.

Póki co rząd przeznaczył 6 mld euro, czyli 2% PKB na pobudzenie popytu wewnętrznego (oddał każdemu po 400 euro podatku). Rozpoczęto także inwestycje w energie odnawialną. Trwają dyskusje o obniżce podatków.

Wydaje się, że Hiszpania będzie musiała zmienić model swojego rozwoju gospodarczego. Musi uniezależnić rozwój swojej gospodarki od nieruchomości i budownictwa, taniej siły roboczej, a bardziej od sektora wysokiej technologii (dziś udział wysokich technologii w hiszpańskim eksporcie wynosi ok. 9%, podczas gdy w Irlandii sięga 30%).