Tydzień 34/2008 (18-24.08.2008)

Przeczytaj także: Tydzień 33/2008 (11-17.08.2008)

• Według MF zadłużenie Skarbu Państwa wzrosło na koniec czerwca 2008 roku do 507,29 mld zł (to ok. 151,2 mld euro lub ok. 239,4 mld USD). Krajowe zadłużenie wyniosło na koniec czerwca 388,22 mld zł, a zadłużenie zagraniczne wyniosło 119.07 mld zł. Zadłużenie Skarbu Państwa z tytułu bonów skarbowych (wg kryterium miejsca emisji) wynosiło w tym okresie ok. 30,2mld zł, a z tytułu krajowych obligacji skarbowych wyniosło 350,75 mld zł.
• MF podtrzymuje prognozę wzrostu gospodarczego w 2008 roku na poziomie 5,5% r/r.
• Według GUS produkcja przemysłowa wzrosła w lipcu w Polsce o 5,6% r/r (w czerwcu 7,2% r/r). W okresie styczeń-lipiec tego roku wzrost produkcji przemysłowej wyniósł 8,0 %.
• Według NBP inflacja bazowa (po wyłączeniu cen żywności i energii) w lipcu wyniosła 2,2% (wobec 2,2% w czerwcu). W ujęciu rocznym ceny w lipcu, po wyłączeniu cen o największej zmienności i cen paliw, spadły do 4,5% wobec 4,7% w czerwcu. Lipcowa inflacja bazowa rok do roku, po wyłączeniu cen kontrolowanych, wyniosła 4,4% (wobec 4,3% przed miesiącem). Inflacja rok do roku, po wyłączeniu cen o największej zmienności, wyniosła 4,7 % (wobec 4,8% w czerwcu). Inflacja liczona metodą 15-proc. wyniosła w ujęciu rocznym 4,8% (wobec 4,9% w czerwcu). Indeks cen towarów i usług liczonych przez GUS (CPI) rok do roku wyniósł w lipcu 4,8%.
• W stosunku do lipca 2007 roku wzrost produkcji sprzedanej odnotowano w 19 (na 29) działach przemysłu m.in. w produkcji sprzętu i urządzeń radiowych, telewizyjnych i telekomunikacyjnych - o 18,4%, pozostałego sprzętu transportowego - o 17,7%, w górnictwie węgla kamiennego i brunatnego; wydobywaniu torfu - o 16,6%, w produkcji pojazdów samochodowych, przyczep i naczep - o 15,9%, metali - o 14,8%, maszyn i urządzeń - o 14,3%.
• Samorządy od 1 stycznia 2009 roku będą mogły podnieść stawki podatków i opłat lokalnych o 4,2%.
• Od 1 września niektóre firmy będą mogły zrezygnować z prowadzenia ksiąg rachunkowych i przywrócić księgę przychodów i rozchodów. Zmiana ta dotyczy spółek, których przychody netto w 2007 roku nie przekroczyły 4,533 mln złotych (1,2 mln euro).
• GPW zmieniła swój statut i wprowadza akcje nieme. Ich posiadacze nie będą mieli prawa głosu na walnym, natomiast zostaną uprzywilejowani pod względem dywidendy. Zgodnie z planami Ministerstwa Skarbu akcje nieme będą oferowane w ramach oferty publicznej akcji GPW. Do inwestorów trafić ma 25-35% akcji giełdy. Oznacza to, że skarb państwa obnizy swoje udziały w giełdzie poniżej 50%, ale utrzyma większość głosów na WZA.
• Przyjęta przez Sejm w 1999 reforma emerytalna przewiiduje, że wcześniejsze emerytury będą obowiązywać tylko do końca 2008 r. Proponowane przez rząd rozwiązania przewidują przyznanie emerytur pomostowych ponad 300 tys. osób, jednak zwiazkowcy nie wyrażaja na to zgody.
• Polskie elektrownie starzeja się, bo prawie 40% polskich bloków energetycznych pracuje już ponad 30 lat, a 70% ma ponad 20 lat. W budowie są tylko trzy nowe bloki energetyczne - w Bełchatowie, Łagiszy i świeżo oddany w Pątnowie. W sumie mają moc ok. 2000 MW, natomiast rosnące potrzeby będą wymagać oddawania co roku 1000 MW (jeden blok buduje się kilka lat).
• Ze względu na napięcia polityczne (Gruzja, tarcza antyrakietowa) rozmowy na temat warunków dostaw gazu z Rosji będą bardzo trudne. Niestety podstawą cen gazu jest cena ropy sprzed 9 miesięcy (taką umowę kiedyś wynegocjował wicepr. Goryszewski).
• Trwają intensywne dyskusje na temat rozpoczęcia eksploatacji największych w Europie złóż węgla brunatnego szacowanych na 35 mld ton (w Bełchatowie, gdzie jest największa elektrownia opalana tym węglem, którego złoża są szacowane na tylko 2 mld ton), a zlokalizowanych na Dolnym Śląsku (rejon Lubina i Gubina).
• Chińska firma Lenovo to już dziś światowy gigant produkujący komputery. W grudniu otworzy fabrykę pod Legnicą i zanajdzie tam pracę 1200 pracowników. Trzy lata temu Chińczycy za 1,25 mld USD przejęło dział komputerów osobistych IBM. To już dziś trzecia siła w świecie w tej dziedzinie po amerykańskich koncernach HP i Dell.
• Według Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) sprzedaż laptopów z oprogramowaniem Microsoft może ograniczać konkurencję. Podejrzewa on, że pomiędzy Microsoftem i producentami laptopów mogło dojść do zawarcia niedozwolonego porozumienia w tej sprawie. Dlatego Urząd przekazał sprawę do Komisji Europejskiej (KE).

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

CO DALEJ Z POLSKĄ ENERGETYKĄ?

Z eksperckich analiz wynika, że w niedalekiej przyszłości grozi nam realny brak energii elektrycznej. Z jednej strony należy liczyć się z systematycznym wzrostem zapotrzebowania na energię, z drugiej stare elektrownie są w coraz większym stopniu wyeksploatowane i będą wycofywane z eksploatacji. Optymistyczne prognozy mówią, że do 2030 r. do 15% prądu w Polsce będą produkowały elektrownie jądrowe. Jednak równocześnie coraz głośniej mówi się o konieczności dużych inwestycji w wydobycie węgla kamiennego i w rozpoczęcie eksploatacji wielkich złóż węgla brunatnego pod Legnicą.

Wkrótce problemem naszej energetyki będzie także spełnienie wymagań wynikających z unijnej strategii ograniczenia emisji dwutlenku węgla, według której do 2020 r. emisja w całej UE ma spaść o 20%. Równocześnie Komisja Europejska chce, aby elektrownie od 2013 r. nie dostawały praw do emisji CO2 za darmo, lecz kupowały je na aukcjach. Konsekwencją tego będzie wzrost cen prądu, nawet o 90%...

Dotychczas fundamentem naszej energetyki był węgiel kamienny. Wszystko wskazuje na to, że jeszcze długo taki stan będzie trwał. Jednak dotychczas odkryte i eksploatowane złoża wyczerpują się. By do wydobycia przygotować nowe pokłady niezbędne są inwestycje rzędu nawet 15 mld zł z terminem realizacji do 2015 roku!

Nadzieje polskiej energetyki wiązane są dziś także z węglem brunatnym. Obecnie dwa centra wydobywczo-energetyczne bazujące na tym węglu zapewniają nam 35% energii elektrycznej, ale zasoby te mogą nam wystarczyć tylko do 2025 roku. Coraz częściej powtarzane jest pytanie: co dalej?

Od wielu już lat wiadomo, że na Dolnym Śląsku są największe w Europie złoża węgla brunatnego szacowane na 35 mld ton (w Bełchatowie, gdzie jest obecnie największa elektrownia opalana tym węglem, są złoża szacowane tylko na 2 mld ton). Ponieważ węgiel brunatny wydobywa się metoda odkrywkową, więc już teraz na tych terenach nie powinno się rozwijać budownictwa, ani nawet podstawowej infrastruktury, a dla mieszkańców na tym terenie powinno się przygotować warunki dla zmiany miejsca zamieszkania. Niestety nic w tym zakresie nie robi się. Błąd popełniono już w latach 70-80, bo nie podjęto decyzji perspektywicznych.

Uruchomienie eksploatacji to bardzo ważny, ale i złożony problem. Z jednej strony jest to problem strategiczny, ważny dla całego kraju, lecz z drugiej strony są także ważne sprawy mieszkańców tamtych okolic. Jeśli spojrzeć na ten problem z punktu widzenia całej gospodarki to można zauważyć, że rezygnacja z eksploatacji tych złóż grozi zachwianiem bilansu energetycznego (a z tym wiąże się także wzrost cen i ograniczenia w jego dostawach). Z drugiej strony należy także liczyć się przewidywanym w latach 2020-30 zmniejszaniem produkcji KGHM, bo wyczerpują się złoża, a konsekwencją tego będzie także redukcja zatrudnienia. Uruchomienie wydobycia węgla brunatnego i elektrowni w tym dziś jeszcze miedziowym zagłębiu dawałaby w przyszłości szansę na rozwiązanie problemu zatrudnienia....

A teraz zajmijmy się naszymi tradycyjnymi baranami...

1. Według GUS wynik finansowy netto przedsiębiorstw niefinansowych w pierwszej połowie 2008 roku wyniósł 44,3mld zł wobec 42,75 mld zł w analogicznym okresie 2007 roku. Pomimo poprawy wyników, obniżyły się podstawowe wskaźniki ekonomiczne w stosunku do notowanych przed rokiem. Przychody z całokształtu działalności rosły wolniej niż koszty ich uzyskania (odpowiednio 14,6% i 15,3%). Zysk netto wykazało 71,7% ogółu przedsiębiorstw (wobec 75,4% w 2007 roku), a uzyskane przez nie przychody stanowiły 83%. przychodów z całokształtu działalności badanych przedsiębiorstw (wobec 85,6 % w 2007 roku). Z grupy przedsiębiorstw objętych badaniem 48,2% wykazało w I półroczu br. sprzedaż na eksport wobec 48,8 % przed rokiem. Poziom sprzedaży eksportowej był o 9,6% wyższy niż przed rokiem, a jej udział w przychodach netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów ogółu badanych podmiotów zmniejszył się z 20,9% do 20,1%. Spośród jednostek eksportujących zysk netto wykazało 73,3% przedsiębiorstw, wobec 79,5% przed rokiem.

2. Długi i zadłużenie nie są polskim wynalazkiem. Według Krajowego Rejestru długów jesteśmy zadłużeni na ok. 60 mld zł, a mam tu na myśli zobowiązania konsumentów i przedsiębiorców z całego kraju m.in. wobec banków, spółdzielni mieszkaniowych, za mandaty, prąd, gaz oraz telefon. Największe zaległości mamy wobec banków (ponad 29,8 mld zł stanowią niespłacone w terminie raty wraz z odsetkami). Zaległości wobec skarbu państwa to ponad 19 mld zł. Zaległości podatkowe i opłaty lokalne stanowią kwotę ok. 8,5 mld zł. Niezapłacone czynsze to ok. 1,5 mld zł, a zaległe płatności za mandaty to ponad 200 mln zł. Wśród zadłużonych konsumentów dominują zdecydowanie mężczyźni, stanowiący aż 2/3 dłużników.

3. Na razie bez skutku prowadzone są rozmowy rządu ze związkami zawodowymi na temat systemu emerytalnego. Przyjęta przez Sejm w 1999 reforma emerytalna przewiduje, że wcześniejsze emerytury będą obowiązywać tylko do końca 2008 r. Proponowane przez rząd rozwiązania przewidują przyznanie emerytur pomostowych ponad 300 tys. osób, jednak związkowcy nie wyrażają na to zgody. Brak porozumienia to możliwe dwa krańcowe rozwiązania: rząd przeprowadza cięcia w emerytalnych przywilejach bez zgody związków (narażając się na protesty i masowe strajki), albo zrezygnuje z reformy (co jest bardzo poważnym zagrożeniem dla budżetu). Obecne propozycje rządowe idą w kierunku przyznawania prawa do emerytur pomostowych dla osób pracujących w rzeczywiście najtrudniejszych zawodach i to prawo winno pozwolić na kończenie pracy pięć lat przed ustawowym wiekiem emerytalnym. Związkowcy chcą, aby bezterminowe prawo do pomostówek mieli przedstawiciele ponad 100 zawodów, na co rząd nie wyraża zgody (jego propozycja to 52 zawody).

4. Zakończył się dwuletni proces przejmowania przez Pekao S.A. Banku BPH. Był on konsekwencją przejęcia przez włoski UniCredit (kontrolujący Pekao) niemieckiej grupy HVB (właściciela BPH). Jak wiadomo operacja ta w pierwszej kolejności natrafiła na silny opór ze strony ówczesnego polskiego rządu. Przyjęte przez UniCredit rządowe warunki w połączeniu z „oporem materii” spowodowały duże kłopoty organizacyjne i wywołały chaos w grupie dotychczasowych klientów BPH. Do tego dołączyły się także liczne niedociągnięcia organizacyjne, co razem nie wpłynęło korzystnie na wyniki finansowe Pekao S.A. , które okazały się być gorsze niż wcześniejsze oczekiwania (zsumowane zyski Pekao i BPH sprzed podziału są wyższe niż uzyskane obecnie, a na posiadacza każdej akcji powiększonego Pekao obecnie przypada mniej zysku niż rok temu). Analitycy proponują jednak poczekać na pełną ocenę skutków zrealizowanej fuzji.