Finansowy cykl życia firmy: jak się przygotować?

Przeczytaj także: Strategia błękitnego oceanu

Słowo „cykl” pochodzi z języka greckiego („kyklos”) i oznacza „koło”. Można to zinterpretować jako szereg czynności, procesów lub zjawisk tworzących zamkniętą całość, która powtarza się okresowo. Klasyczna definicja autorstwa (A. Burns i W. Mitchell) stanowi, że cykle koniunkturalne są rodzajem wahań występujących w agregatach przedstawiających działalność gospodarczą narodów, organizujących swoją produkcję przeważnie w przedsiębiorstwach; cykle składają się z okresów ekspansji, występujących w tym samym czasie w wielu działaniach gospodarczych, następujących po nich równie generalnych kryzysach, zastojach oraz ożywieniach, które łączą się z fazą ekspansji cyklu następnego (za: „Finansowe sygnały ostrzegawcze” Rafała Siedleckiego, C.H. Beck, 2007).

Jak wynika z przytoczonej definicji, A. Burns i W. Mitchell są zwolennikami podziału cyklu na cztery fazy:

• recesja (kryzys) — charakteryzuje się znacznym spadkiem produkcji przy jednoczesnym wzroście bezrobocia,
• depresja — zmniejszenie tempa spadku produkcji przy jednoczesnym wzroście zatrudnienia,
• ożywienie — wzrost produkcji i zatrudnienia,
• ekspansja (rozkwit) — wysoki poziom produkcji i niskie bezrobocie.

Spośród różnych cykli rozwoju przedsiębiorstwa, na szczególną uwagę zasługuje cykl finansowy życia firmy. Można go zaobserwować analizując sprawozdania finansowe przedsiębiorstw, które są obrazem podejmowanych działań strategicznych, organizacyjnych marketingowych czy kadrowych jak również sytuacji w branży czy gospodarce.

Wiadomo, że w początkowym okresie istnienia firmy (okres dziecięcy) bardzo trudno jest określić kondycję finansową firmy, ponieważ nie ma ona historii i wyniki finansowe są zazwyczaj niekorzystne, co jest spowodowane dużymi inwestycjami i małym udziałem w rynku. Początek firmy to okres pomysłów i budowania wizji firmy. Do ich zrealizowania potrzebne są pieniądze, które najlepiej pozyskać znajdując inwestorów z kapitałami lub, co na początku jest niezwykle trudne, otrzymując kredyt inwestycyjny. Kredyt taki jest udzielany zazwyczaj na kilka do kilkunastu lat z przeznaczeniem na realizację konkretnego przedsięwzięcia. Aby go uzyskać, należy przedstawić biznesplan oraz posiadać odpowiednie zabezpieczenia majątkowe, co często bywa barierą nie do przełamania.

Jakie powinno się podejmować działania?

• pozyskanie kapitału założycielskiego,
• ocena efektywności planowanej działalności firmy,
• pozyskanie kredytu inwestycyjnego,
• konserwatywna polityka finansowania aktywów.

Wraz z rozwojem firmy powinny dynamicznie rosnąć poszczególne wielkości finansowe takie jak przychody, zyski, aktywa trwałe i obrotowe, które pozwalają firmie dalej się rozwijać. Firma wchodzi w okres młodzieńczy. W tym okresie znacznej poprawy wyników finansowych najczęściej pojawia się czynnik mogący zahamować dalszy rozwój firmy czyli konkurencja. Pojawienie się bezpośredniej konkurencji wywołuje nowe potrzeby finansowe na prowadzenie walki konkurencyjnej. W tym przypadku firma musi posiłkować się kapitałem obcym, co zwiększa koszty i ryzyko działalności firmy. Bardzo łatwo jest bowiem wpaść w pułapkę myślenia „pokonanie konkurencji oznacza sukces na rynku”. Sukces na rynku na etapie rozwoju firmy, tak jak w okresie początkowym, wynika z transakcji dokonywanych przez klientów.