Wyniki biur i domów maklerskich I-VI 2008

Przeczytaj także: Wyniki biur i domów maklerskich 2007

W tych okolicznościach załamał się wzrostowy trend cen akcji i innych walorów na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, na co inwestorzy instytucjonalni zareagowali, ograniczając zaangażowanie kapitału w operacje kasowe, zwiększając natomiast kwoty kontraktów terminowych. Ta strategia pogłębiła spadek notowań instrumentów finansowych w obrocie kasowym, a w konsekwencji również indeksów giełdowych, zachęcając do kontynuowania transakcji w segmencie futures. W ten sposób chwilowa panika przeobraziła się w wielomiesięczną bessę, do czego przyczynili się także drobni gracze, pospiesznie wyzbywając się akcji i wycofując środki z funduszy inwestycyjnych.

W analizowanym okresie przedsiębiorstwa maklerskie napotkały więc w swej działalności dwojakiego rodzaju bariery ograniczające ich aktywa i rentowność. Po pierwsze, rozczarowani klienci przenieśli znaczną część swych zasobów z rynku kapitałowego do sektora bankowego, co znacznie zmniejszyło popyt na usługi maklerskie. Po drugie, zachowanie norm ostrożnościowych wymagało przeszacowania posiadanych walorów oraz podniesienia rezerw przedsiębiorstw maklerskich.

Suma bilansowa przedsiębiorstw maklerskich, mimo podjęcia działalności przez trzy nowe domy maklerskie i jedno biuro obniżyła się w ciągu dwunastu miesięcy z ok. 12 585 mln zł do 10 430 mln zł (o 17,1%), przy czym w ujęciu kwotowym spadek ten był większy w domach niż biurach maklerskich (odpowiednio o 1 531 mln zł i 624 mln zł), lecz relatywnie spadek ten był ponad dwukrotnie większy w biurach niż domach maklerskich (odpowiednio o 31,1% i 14,5%). Główną przyczyną tego stanu był głęboki odpływ środków pieniężnych, stanowiących główną pozycję aktywów; zasoby środków pieniężnych przedsiębiorstw maklerskich obniżyły się łącznie o 1 348 mln zł, w tym domów maklerskich o 951 mln zł. Z jeszcze większą negatywną siłą na wartość majątku przedsiębiorstw maklerskich działało obniżenie wartości krótkoterminowych należności o 1 540 mln zł; w domach maklerskich ich kwota zmalała o 1 382 mln zł (o 45,6%), zaś w biurach maklerskich o 158 mln zł (41,7%).

Konsekwencją zastoju na rynku kapitałowym był wzrost wartości instrumentów finansowych przeznaczonych do obrotu, spowodowany przede wszystkim zwiększeniem wartości akcji w tym portfelu o ponad 70% i 50-krotnym wzrostem wartości certyfikatów inwestycyjnych oferowanych przez domy maklerskie. Wartość instrumentów finansowych dostępnych do sprzedaży wzrosła w dwójnasób, o czym również zdecydowała bardzo wysoka (wzrost o 160,1%) dynamika akcji i udziałów. Kwota należności długoterminowych zwiększyła się trzykrotnie, na co wpłynął dwu i półkrotny wzrost tych należności w domach maklerskich i ponad dwunastokrotny w biurach maklerskich. Warto także odnotować fakt, że rozpoczęte podczas dobrej koniunktury inwestycje domów maklerskich przyniosły ok. piętnastokrotny wzrost wartości niematerialnych i prawnych i ok. 13% wzrost majątku trwałego, natomiast w biurach maklerskich w obu tych pozycjach odnotowano spadek (odpowiednio o 18,6% i 32,5%).

Po stronie pasywów, w analizowanym okresie najbardziej obniżyły się zobowiązania krótkoterminowe, zarówno w domach (z 8 251 mln zł do 5 308 mln zł) jak i biurach maklerskich (z 1 580 mln zł do 1 023 mln zł). Wystąpiły także ujemne dynamiki w pozostałych pozycjach zobowiązań, lecz nie miały one (ze względu na niskie udziały) istotnego wpływu na spadek sumy bilansowej. Powstanie nowych firm oraz dokapitalizowanie niektórych domów maklerskich złagodziło skutki spadku zobowiązań. Kapitały własne wzrosły do 3 557 mln zł (o 1 436 mln zł) gdyż podwoiła się wartość kapitału zakładowego domów maklerskich (z ok. 619 mln zł do 1 151 mln zł), a wygospodarowane w poprzednich okresach sprawozdawczych zyski wywarły dodatni wpływ na podwojenie kapitału zapasowego. Kapitały własne biur maklerskich zmniejszyły się w analizowanym okresie z 418 mln zł do 341 mln zł, na co wpłynęło m. in. obniżenie kapitału zakładowego o 35 mln zł.

Przychody z działalności maklerskiej, związane głównie z zarządzaniem portfelem klientów, spadły z 1 280 mln zł do 838 mln zł (o 34,6%); w domach maklerskich odnotowano spadek tej pozycji rachunku wyników z 1 098 mln zł do 730 mln zł (o 33,6%), w biurach maklerskich z ok. 182 mln zł do ok. 108 mln zł (o 40,5%). Większość przychodów – 66,4% w br. i 69,1% w ub. roku – pochodziła z prowizji, które zmniejszyły się w analizowanym okresie do 556 mln zł (o 329 mln zł, tj. o 37,2%). W ujęciu kwotowym wpływy z prowizji uzyskane przez domy maklerskie spadły bardziej niż wpływy z tego tytułu zrealizowane przez biura maklerskie, ale w ujęciu względnym spadek prowizji był głębszy (o 7,2 pkt proc.) w biurach.