Wyniki TFI i funduszy inwestycyjnych I-VI 2008

Przeczytaj także: Wyniki TFI i funduszy inwestycyjnych 2007

Taka alokacja środków miała bardzo negatywny wpływ na wartość jednostek uczestnictwa w agresywnych i mieszanych funduszach, gdy jesienią ub. roku, po wycofaniu się z polskiego rynku kapitałowego zagranicznych inwestorów portfelowych, załamał się trend wzrostowy na rynku akcji. Początkowo traktowano to zjawisko jako przejściowe, jednak klienci wstrzymywali się z dalszym angażowaniem kapitału w fundusze inwestycyjne, oczekując na wyjaśnienie sytuacji. Znaczne zmniejszenie strumienia kapitału, silnie ograniczające aktywność inwestycyjną funduszy, negatywnie wpłynęło na wolumen obrotów i kursy papierów wartościowych, pogłębiając spadek notowań akcji na wtórnym rynku.

Wywołało to popłoch wśród uczestników funduszy, a w konsekwencji masowe wycofywanie środków nie tylko z funduszy akcyjnych i mieszanych, ale także – stabilnego wzrostu. Niewielka część tych zasobów finansowych trafiła do funduszy dłużnych i rynku pieniężnego, klienci preferowali bowiem coraz bardziej atrakcyjne oferty bankowe i bancassurance, różnego typu produkty strukturyzowane, wzrosło także zaangażowanie inwestorów instytucjonalnych w operacje derywatami. W tych warunkach, mimo powracających od czasu do czasu okresów nieznacznej poprawy notowań akcji, nadzieje na powrót wzrostowej tendencji indeksów okazywały się złudne. Bessa w segmencie kasowym GPW trwała, pogarszając standing finansowy wszystkich podmiotów rynku kapitałowego, w tym także funduszy inwestycyjnych i zarządzających ich aktywami towarzystw.

W wyniku przekształceń rynku funduszy inwestycyjnych, na koniec czerwca bieżącego roku funkcjonowały 274 fundusze (o 24 mniej niż przed rokiem). W ciągu minionych dwunastu miesięcy likwidacji uległo 49 zwykłych funduszy inwestycyjnych otwartych i 44 specjalistyczne fundusze otwarte, natomiast zwiększyła się o 69 podmiotów liczba funduszy zamkniętych. Wzrosła także ze 110 do 196 liczba subfunduszy.

Na koniec czerwca 2008 roku aktywa ogółem funduszy inwestycyjnych wyceniono na 104 908 mln zł, tj. kwotę o 28,7% niższą niż przed rokiem; w stosunku do stanu na 31 grudnia ub. roku wartość aktywów spadła o 35 584 mln zł, tj. o 25,3%. W strukturze aktywów główną pozycję (69,4%, tj. o 4,4 pkt mniej niż przed rokiem) stanowiły składniki lokat notowane na aktywnym rynku. Ich wartość obniżyła się do ok. 72 833 mln zł, przy czym w ciągu sześciu miesięcy bieżącego roku spadek ten wyniósł aż 32 315 mln zł, tj. o 30,7% mniej, podczas gdy w skali całego roku był wyższy zaledwie o ok. 3,6 mln zł. Składniki nienotowane na aktywnym rynku miały również wartość niższą niż pół roku wcześniej – 23 318 mln zł wobec 25 263 mln zł – lecz w skali roku wzrosły o 3 136 mln zł.

Znacznie zmniejszyła się kwota środków pieniężnych i ich ekwiwalentów, lecz nie miało to istotnego wpływu na spadek aktywów ogółem, ponieważ udział tej pozycji jest stosunkowo mały (2,8% w końcu czerwca br., przed rokiem 4,3%). Należności wyniosły 3 462 mln zł, a ich stan był wyższy niż pół roku temu (o 37,8%), ale niższy (o 16,4%) w porównaniu z końcem czerwca ub. roku. Na wartość tej pozycji aktywów największy wpływ miały należności z tytułu sprzedanych jednostek uczestnictwa i wydanych certyfikatów inwestycyjnych, które były wyższe niż przed rokiem; bardzo spadły dywidendy.

Zobowiązania funduszy inwestycyjnych osiągnęły 6 537 mln zł i były wyższe w porównaniu ze stanem na koniec 2007 r. o 722 mln zł (o 12,4%), lecz niższe w relacji do stanu sprzed roku o 1 354 mln zł (o 17,2%). W bieżącym roku zobowiązania powstawały głównie z tytułu odkupionych jednostek uczestnictwa i wykupionych certyfikatów inwestycyjnych, których kwota podwoiła się, podczas gdy przed rokiem najwyższy udział w zobowiązaniach miały nabyte lokaty.

Aktywa netto funduszy inwestycyjnych ukształtowały się na poziomie 98 371 zł, tj. o 29,4% niższym w relacji do ich stanu przed rokiem, ale zbliżonym do stanu w bilansie zamknięcia 2007 r.

Kapitał funduszy inwestycyjnych spadł w porównaniu ze stanem na 31 grudnia 2007 r. o ok. 20 000 mln zł, bo chociaż wpłaty wzrosły do 397 104 mln zł (o 40,7%), to jeszcze bardziej wzrosły wypłaty – do 307 785 mln zł (o 69,3%). W relacji do analogicznego okresu minionego roku różnice kwotowe i dynamiki wpłat i wypłat były podobne do stanu w bilansie zamknięcia (wpłaty wzrosły o 36,8%, wypłaty o 70,0%).