Tydzień 45/2008 (03-09.11.2008)

Przeczytaj także: Tydzień 44/2008 (27.10-02.11.2008)

• Według Komisji Europejskiej w przyszłym roku wzrost gospodarczy w Unii obniży się do 0,2%. Ożywienie ma nastąpić w roku 2010 i według KE w 2010 r. wzrost unijnego PKB wyniesie ok. 1,1%, zaś wzrost gospodarczy w strefie euro ok. 0,9%.
• Zamówienia w niemieckim przemyśle spadły we wrześniu aż o 8% m/m.To największy miesięczny spadek od 17 lat.
• W trakcie przygotowań do obrad liderów G20 (15 listopada w Waszyngtonie) przewodnicząca Unii Francja zaproponowała koncepcję "skoordynowanej w skali międzynarodowej odpowiedzi na przyszłe wyzwania makroekonomiczne", w tym propozycje w sprawie zreformowania światowego rynku finansowego. Koncepcji tej sprzeciwiły się Niemcy. Uzasadniają to tym, że francuskie prpopozycje zagrażają niezależności Europejskiego Banku Centralnego.
• W Nicei 14 listopada odbędzie się szczyt UE-Rosja.
• Produkcja przemysłowa w Niemczech spadła we wrześniu o 3,6 m/m, po wzroście miesiąc wcześniej o 3,2%. Liczona rok do roku produkcja spadła we wrześniu o 2,1%, po wzroście o 1,6% w poprzednim miesiącu. Niemcy przeznaczyły 12 mld euro na pobudzenie koniunktury i walkę ze skutkami globalnego kryzysu. Eksperci uważają, że tu mało, ich zdaniem aby stymulować gospodarkę, potrzeba co najmniej 50 mld euro.
• Bank Anglii obniżył stopy procentowe. Główna stopa procentowa w Wielkiej Brytanii została obniżona z 4,5% do 3%. Zdaniem "Financial Times" do kwietnia Bank Anglii obniży stopę procentową do 2%, a więc do poziomu z lat II wojny światowej.
• Rząd Szwajcarii zamierza podwyższyć gwarancje depozytów bankowych z 30 tysięcy franków szwajcarskich obecnie do 100 tysięcy franków (jest to ponad 66 tys. euro). W Unii przyjęto, że minimalny gwarantowany depozyt bankowy wynosi 50 tys. euro. Szwajcaria zapowiedziała zwiększenie bankowego funduszu gwarancyjnego z 4mld franków do 6 mld franków.
• Rosja i Włochy podpisały w Moskwie pakiet porozumień, w tym o wspólnych przedsięwzięciach w produkcji samochodów, a także w dziedzinie przemysłu naftowego, energetyki i lotnictwa. Włochy pragną stać się pierwszym partnerem dla Rosji w dziedzinie importu i eksportu. Łukoil podpisał też umowę o zakupie 49% udziałów prywatnej włoskiej firmy ERG, do której należy wielka rafineria na Sycylii (wartość transakcji 1,35 mld euro).
• Ekonomiści oceniają, że hiszpańska gospodarka hamuje i już na początku przyszłego roku wzrost gospodarczy Hiszpanii będzie ujemny. To skutek zawirowań na rynkach międzynarodowych i poważnych kłopotach sektora budowlanego, który przez ostatnie pięć lat był motorem napędowym gospodarki Hiszpanii. Zadłużenie hiszpańskich rodzin wynosi dziś ponad 900 mld euro (to ok. 85% PKB Hiszpanii).
• Zadłużenie Węgier sięga niemal 100 mld euro. Od połowy lat 90-tych węgierskie rządy prowadziły bowiem politykę opartą na finansowaniu rozwoju rosnacym długiem zagranicznym.
• MFW zatwierdził przyznanie Kijowowi 16,4 mld USD kredytu (na 2 lata z oprocentowaniem wynoszącym 4%). Pierwsza transza wyniesie 4,5 mld USD.
• W 2009 roku w Austrii ruszy gazowa giełda, rosyjsko-austriacka firma Central European Gas Hub, tworzona przez Gazprom i austriacki koncern OMV. Rosyjski koncern będzie miał większość udziałów firmy, która ma zdominować rynek Europy Środkowej. Będzie ona zarządzać handlem gazem, dostarczanym z Rosji do terminalu w Baumgarten pod Wiedniem - jednym z największych terminali gazowych w Europie. W firmie 50% będzie miał Gazprom (30%Gazprom Germania, 20% Centrex Europe Energy & Gas), 30%-OMV, a 20% wykupi wiedeńska giełda.
• Estończycy wycofują się z udziału w realizacji koncepcji budowy nowej siłowni na Litwie.
• Obecnie inflacja na Ukrainie wynosi 26%.
• Coraz gorzej dzieje się też na motoryzacyjnych rynkach Europy. W październiku sprzedaż aut w Niemczech spadła o 8%, we Francji o 7%, we Włoszech o 19%, a w Hiszpanii nawet o 40%.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

UNIJNA ENERGETYKA

W cieniu kryzysu energetycznego, który coraz bardziej jest widoczny w Europie Komisja Europejska przygotowała dokument w którym są interesujące nasz kraj priorytety Strategicznego Przeglądu Energetycznego. Są tam takie elementy programowe, które dotyczą unijnej polityki energetycznej, a opierają się na tezach także polskiego rządu, a więc: jeden głos w zewnętrznej polityce energetycznej, większa solidarność między krajami UE i znalezienie dostawców gazu poza Rosją.

Patrząc z dystansu można powiedzieć, że unijna polityka energetyczna jest oparta na zasadach konkurencyjności, zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa dostaw. Pierwszy filar jest oczywisty, drugi ma mieć oparcie w unijnym pakiecie klimatyczno-energetycznym, który jest w trakcie dopracowywania. Można jednak zauważyć, że ten ostatni filar nie miał dotąd oparcia w konkretnych inicjatywach politycznych i legislacyjnych. Teraz zgodnie z zapisami Strategicznego Przeglądu Energetycznego ten dotychczasowy brak ma być usunięty, a zaproponowany plan działania do 2015 roku i wytyczne do 2050 roku mają to ukonkretnić i mają być zatwierdzone na szczycie w marcu przyszłego roku. Jeśli tak się stanie, KE przedstawi odpowiednie propozycje legislacyjne.

Jednym z priorytetów ma być wzmocnienie solidarności między krajami członkowskimi w przypadku przerwania dostaw surowców energetycznych. Ważnym dokumentem w tym zakresie ma być znowelizowana dyrektywa o bezpieczeństwie dostaw gazu. Obowiązujące przepisy zobowiązują do reakcji, jeśli zagrożone jest 20% dostaw gazu dla całej UE przez co najmniej osiem tygodni. Polska zaproponowała, by klauzula solidarnościowa działała w przypadku zagrożenia 50% dostaw dla jednego kraju członkowskiego przez cztery tygodnie zimą.

W trakcie prac nad tym dokumentem Polska naciskała, aby UE w sposób skoordynowany dywersyfikowała nie tylko drogi transportu ale i źródła. W dokumencie KE kładzie nacisk na dostawy gazociągiem Nabucco, by zapewnić dostawy z regionu kaukaskiego (Azerbejdżan, Turcja, Turkmenistan) i Afryki Północnej.

W trakcie prac nad końcową koncepcją dokumentu mają być rozważone połączenia energetyczne krajów w regionie Morza Bałtyckiego. Nie jest tajemnicą, że Nord Streem nie obejmuje dostaw do krajów nadbałtyckich w tym i Polski. Mają więc być rozważone koncepcje budowy tzw. mostów energetycznych, czyli całej infrastruktury, która zapewni wzajemne połączenie krajowych systemów przesyłowych. Ma to znaleźć odbicie już w budżecie unijnym planowanym na lata 2014-2020.

W dokumencie jest też propozycja, by doprowadzić do koordynacji planów dotyczących inwestycji energetycznych, ale też, aby kraje unijne w sprawach energetycznych mówiły „jednym głosem”.

Dokument ten jednak nie będzie miał zastosowania do gazociągu Nord Streem, bo KE w dalszym ciągu uważa, że zwiększa on bezpieczeństwo energetyczne Unii.