Tydzień 45/2008 (03-09.11.2008)

Przeczytaj także: Tydzień 44/2008 (27.10-02.11.2008)

• Według KE, tempo rozwoju polskiej gospodarki spadnie z 5,4% w bieżącym roku do 3,8% w 2009 r. W 2010 r. wzrost polskiego PKB na wynieść 4,2%. W opinii unijnych ekspertów polska gospodarka także odczuje jego skutki, ponieważ spadnie tempo wzrostu inwestycji i wydatków Polaków na konsumpcję, będzie gorszy dostęp do kapitału, a spadki na giełdach będą miały negatywne konsekwencje. Duży wpływ na wyniki gospodarcze będzie miał spadek popytu w krajach UE, które są głównym polskim partnerem handlowym, a to ograniczy eksport polskich towarów.
• Deficyt budżetu po 10 miesiacach roku wyniósł około 11,6-11,8 mld zł wobec 21,9 mld zł zakładanych w harmonogramie wykonania budżetu.
• Według Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła w październiku 8,8% (wobec 8,9% we wrześniu). W opinii ekspertów KE stopa bezrobocia (liczona według metodologii Eurostatu, która różni się od stosowanej przez GUS) utrzyma się w 2009 r. na poziomie 7,3%, natomiast w 2010 r. wzrośnie do 7,8%.
• Na koniec października przyszli emeryci, oszczędzający w Otwartych Funduszach Emerytalnych mieli na kontach 130,2 mld zł. W ciągu roku OFE straciły 32 mld zł. Stosunek przekazanych do OFE przez ZUS pieniędzy do środków jakimi dysponują przyszli emeryci jest najgorszy od 2002 roku.
• Według KE inflacja w Polsce spadnie w 2009 roku do 3,5%, zaś w 2010 r. do 2,6%, czyli tylko nieco powyżej celu inflacyjnego NBP, który wynosi 2,5%. W bieżącym, 2008 roku KE prognozuje inflację w Polsce w wysokości 4,3% i jest to wynikiem silnej presji na wzrost płac i wysokich cen energii.
• Według szwajcarskiego banku Credit Suisse (CS) na koniec 2008 roku kurs polskiej waluty wobec euro będzie wynosił 3,7 pln/euro, a na koniec 2009 roku wzrośnie do 3,75 pln/euro.
• Według KE ograniczenia w uzyskaniu kredytu hipotecznego spowodują mniejszy popyt na mieszkania, więc nastapi spadek w rosnących dotąd w dużym tempie inwestycje w budownictwie będą mniejsze w latach 2009-10.
• Polskie banki mają się dobrze. Ich wynik finansowy netto na koniec września 2008 roku wyniósł 12,7 mld zł (wg danych z Komisji Nadzoru Finansowego). Przed rokiem wynik finansowy netto banków wynosił łącznie 10,5 mld zł. Banki najwięcej zarobiły na prowizjach. Eksperci zwracają uwagę, że nie widać jeszcze spowolnienia po stronie kredytowej, ale zmniejszyła się gotowość Polaków do gromadzenia oszczędności na lokatach bankowych.
• Zapadła decyzja w sprawie stoczni w Szczecinie i w Gdyni. Zostaną one podzielone na kawałki i sprzedane na przetargach (otwartych, przejrzystych, niedyskryminacyjnych i bezwarunkowych). Pracownicy nie będą mieli gwarancji pracy w nowych zakładach. To konsekwencje nielegalnej pomocy publicznej, która od czasu wejścia polski do Unii wyniosła: dla stoczni w Gdyni - 1,6 mld euro i dla stoczni w szczecinie - 1,7 mld euro.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

POLSKA W UNII, UNIA W POLSCE

Na początku bieżącego roku Unia Europejska, a mówiąc precyzyjniej Komisja Europejska bez przerwy przekonywała, że gospodarka unijna jest silna i amerykański kryzys nie dojdzie na Stary Kontynent. Dziś wiemy, że było to typowe "zaklinanie rzeczywistości", a ta rzeczywistość okazała się inna i dziś widzimy skutki kryzysu w spadku tempa wzrostu gospodarczego, wzroście bezrobocia, zwiększaniu się poziomu deficytu, w wysokiej inflacji. Podobnie jeszcze kilka miesięcy temu polscy politycy zapewniali nas, że polska gospodarka jest silna i światowy kryzys w niewielkim stopniu dotknie nasz kraj. Dziś, już po sygnałach dochodzących z polskich firm możemy powiedzieć, że kryzys jest nie tylko u naszych granic, ale pierwsze jego objawy są w naszym kraju.

1. Według agencji ratingowej Fitch światowy wzrost gospodarczy spowolni do ledwie 1%, a gospodarki krajów strefy euro w przyszłym roku skurczą się o 0,6%, przy czym w Stanach Zjednoczonych będzie spadek PKB aż o 1,2%, a gospodarka Wielkiej Brytanii skurczy się o 1,4%. Wzrost gospodarczy w Chinach spowolni w 2009 r. do 7% i będzie to najniższy poziom od 20 lat. Według Komisji Europejskiej (jest ona bardziej optymistyczna niż Fitch) w przyszłym roku wzrost gospodarczy w Unii obniży się tylko do 0,2%. Ożywienie ma nastąpić w roku 2010 i wtedy według KE wzrost unijnego PKB wyniesie ok. 1,1%, zaś wzrost gospodarczy w strefie euro będzie na poziomie ok. 0,9%. Według KE, tempo rozwoju polskiej gospodarki spadnie z 5,4% w bieżącym roku do 3,8% w 2009 r. (plan budżetu przewiduje jednak 4,8% PKB). W 2010 r. wzrost polskiego PKB ma wynieść 4,2%.

Komisja prognozuje, że bezrobocie wzrośnie w całej Unii z 7% szacowanych na 2008 r. do 7,8% w 2009 i aż 8,1 w 2010 r. W opinii unijnych ekspertów stopa bezrobocia w Polsce (liczona według metodologii Eurostatu, która różni się od stosowanej przez GUS) utrzyma się w 2009 r. na poziomie 7,3%, natomiast w 2010 r. wzrośnie do 7,8%.

Deficyty budżetowe wielu krajów wzrastają. W dwóch krajach strefy euro - Irlandii i Francji - przekroczą 3%, do których zobowiązani są członkowie Unii. W Irlandii w 2009 r. ma on osiągnąć poziom 6,8% PKB, we Francji 3,5% W Wielkiej Brytanii, która nie należy do strefy, ma to być 5,6% PKB. Deficyt budżetu w Polsce po 10 miesiącach roku wyniósł około 11,6-11,8 mld zł wobec 21,9 mld zł zakładanych w harmonogramie wykonania budżetu. Eksperci z dystansem podchodzą do optymistycznych założeń przyjętych na 2009 rok przez rząd, według którego deficyt budżetowy wyniesie 18,2 mld zł.

Dobre wiadomości dotyczą natomiast cen. Przede wszystkim w związku ze spadkiem cen ropy mają one być niższe. Inflacja w całej Unii, która w tym roku szacowana jest na 3,9%, w przyszłym wyniesie już tylko 2,4%. W niewielu krajach strefy euro przekroczy 3% (według prognoz wyniesie ona w Niemczech – 2,1%, we Francji – 1,8%, w we Włoszech – 2%). Polski rząd przewiduje, że inflacja w 2009 r. będzie na poziomie 2,9%.

2. Od pewnego czasu trwa dyskusja na temat przyszłości polskiego przemysłu stoczniowego. Dziś już wiadomo, jaka będzie najbliższa przyszłość stoczni w Szczecinie i w Gdyni. Zgodnie z propozycją Brukseli stocznie w Gdyni i Szczecinie będą podzielone na kawałki i sprzedane na przetargach, jednak pracownicy nie będą mieli gwarancji pracy w nowych zakładach (w obu stoczniach ok. 10 tys.). Tak kończy się okres, w którym rządy udzielały stoczniom według unijnych reguł nielegalnej pomocy państwa. Przez lata straty tych zakładów były pokrywane z budżetu. Według obliczeń Brukseli od momentu przystąpienia Polski do UE stocznia w Gdyni otrzymała 1,6 mld euro a stocznia w szczecinie 1,7 mld euro. Decyzją unijną sumy te maja być oddane do budżetu państwa do 6 czerwca 2009 roku. Według planu działań, w ciągu siedmiu miesięcy majątek stoczni ma być podzielony i sprzedany na przetargach. Podział na części ma sprzyjać pojawieniu się większej liczby potencjalnych nabywców i powinien dać wyższe ceny sprzedaży, umożliwiając spłacenie wierzycieli. Decyzją Brukseli stocznie będą podzielone na kawałki i sprzedane na przetargach otwartych, przejrzystych, niedyskryminacyjnych i bezwarunkowych. Ta nietypowa i nie do końca zgodna z prawem gospodarczym operacja wymagać będzie specjalnej ustawy i jej projekt będzie gotowy w najbliższych dniach. W rezultacie, po sprzedaży majątku i spłaceniu długów pozostaną firmy-wydmuszki, a więc dawne stocznie pozbawione jakiegokolwiek majątku, które nie będą w stanie oddać długu publicznego więc upadną.

Przewiduje się, że w przetargu na Stocznię Szczecińską wystartuje konsorcjum Mostostalu Chojnice i norweskiej stoczni Ulstein, które będzie chciało w Szczecinie budować niewiele statków, ale za to specjalistycznych. O przejęcie Stoczni Gdynia będzie ubiegał się ukraiński ISD (w 2007 roku przejął już Stocznię Gdańsk). W sprawie nielegalnej pomocy publicznej dla Stoczni Gdańsk rozmowy trwają.