Tydzień 47/2008 (17-23.11.2008)

Przeczytaj także: Tydzień 46/2008 (10-16.11.2008)

• Bruksela zamierza zaproponować wspólny pakiet o wartości 130 mld euro (ok. 1% unijnego PKB), który ma ruszyć z miejsca gospodarkę. Pełny plan ma być przedstawiony 26 listopada br, a jego zatwierdzenie przewidziane jest na grudniowy szczyt przywódców w Brukseli.
• Według danych Eurostatu opublikowanych ostatnio, strefa euro po raz pierwszy w swojej historii jest w recesji. Analitycy przewidują, że potrwa ona co najmniej rok. Rosja wydała we wrześniu i październiku 57,5 mld USD z rezerw walutowych, by wesprzeć słabnącego rubla. W wyniku kryzysu rosyjskie rezerwy walutowe zmniejszyły się o 97,6 mld USD. Rosja jest w posiadaniu 100 mld dolarów wierzytelności emitowanych przez instytucje powiązane z rządem USA.
• Francja tworzy specjalny fundusz inwestycyjny (o wartości 20 mld euro), który ma ratować wielkie francuskie koncerny przed zagranicznymi przejęciami. Fundusz będzie też inwestował w firmy, których nie stać na rozwój, a będzie nim zarządzać państwowa instytucja finansowa Caisse des Depots et Consignations (CDC).
• Irlandia stara się stworzyć nowy plan ożywienia swojej gospodarki. Jego głównym elementem są ulgi podatkowe i zapomogi dla zagranicznych inwestorów, w tym zwłaszcza w sektorze badań i innowacji (R&D). Celem rządu jest uczynienia z Irlandii najbardziej atrakcyjnego kraju dla firm tego sektora, światową stolicą R&D, gdzie powstają znaczące osiągnięcia naukowe i techniczne, a ich wyniki znajdują komercyjne zastosowanie. Planowane są też zmiany ustawodawstwa odnoszącego się do praw własności intelektualnej.
• Nowa ustawa zakłada, że pracownicy francuskich firm prywatnych, którzy osiągną wiek emerytalny - 65 lat, a nie chcą jeszcze przejść na emeryturę, mogą nadal pracować "maksymalnie przez 5 lat". Oznacza to więc, że chętni będą mogli być zatrudnieni na pełnym etacie do 70. roku życia, pod warunkiem, że wcześniej zgłoszą ten zamiar pracodawcy.
• Międzynarodowy Fundusz Walutowy zatwierdził pożyczkę dla Islandii. Otrzyma w sumie międzynarodową pomoc wartą 10,2 mld USD. To mniej więcej połowa islandzkiego PKB z 2007 r. MFW pożyczy Islandii 2,1 mld USD, a resztę dołożą kraje skandynawskie, Wielka Brytania, Holandia, Niemcy, Polska i Wyspy Owcze.
• Łotwa będzie drugim po Węgrzech krajem Unii, który skorzysta ze specjalnego unijnego funduszu ratunkowego (Węgry dostaną w ten sposób 12,5 mld z MFW, w tym 6,5 mld euro z Unii i 1 mld euro z Banku Światowego). Analitycy szacują, że Łotwie potrzebne jest ok. 1 mld euro pożyczki. Jeszcze niedawno Łotwa rozwijała się w dwucyfrowym tempie, a teraz według danych Eurostatu za trzeci kwartał łotewska gospodarka skurczyła się w ciągu roku o 4,2%. Rząd musiał przejąć też drugi największy bank w kraju Parex. Nie jest wykluczone, że takiej pomocy będą potrzebowały pozostałe republiki bałtyckie oraz dodatkowo Rumunia i Bułgaria.
• Rosyjski koncern paliwowy Łukoil chce wykupić 30% akcji hiszpańskiego koncernu paliwowego Repsol. Wejście na hiszpański rynek otworzyłoby Łukoilowi drogę do Ameryki Południowej, gdzie Repsol ma silną pozycję.
• Niemiecki producent ogniw słonecznych SolarWorld chce za 1 mld euro odkupić od General Motors cztery fabryki i centrum badawcze Opla w Niemczech. Chce na jego bazie stworzyć pierwszego w Europie producenta ekologicznych samochodów. Oferuje za GM 250 mln euro gotówką i 750 mln euro kredytów w zamian za niemieckie fabryki Opla, ale też chce od po 40 tys. euro rekompensaty za każdego robotnika Opla w Niemczech (w sumie daje to około 1 mld euro).

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

AKTYWNA EUROPA (?)

1. Już tak jest, że każdy kryzys to nieszczęście dla jednych, ale też szansa dla drugich i od ludzi zależy, w której grupie się znajdą. Przeczytałam ostatnio raport Krajowej Rady Wywiadu (National Intelligence Council – NIC) Stanów Zjednoczonych, w którym napisano, że do 2025 roku zmniejszy się militarna i gospodarcza dominacja USA na świecie. Zdaniem autorów raportu po 2025 r. dolar amerykański przestanie być już główną światową walutą, natomiast niedobory surowców, żywności i wody staną się bezpośrednią przyczyną wybuchu nowych, poważnych konfliktów. Wzrośnie potęga Chin, Indii, a także Brazylii. Autorzy raportu mało optymistycznie widzą przyszłość krajów Starego Kontynentu. Uważają, że ok. 2025 roku „UE utraci wpływy, a przyczyną będą wewnętrzne spory i 'demokratyczna przepaść' oddzielająca Brukselę od europejskich wyborców, która sprawi, iż Unia Europejska stanie się 'spętanym gigantem', niezdolnym do przekształcenia swej potęgi gospodarczej w wiodącą rolę w skali globalnej”...

2. Nie ulega wątpliwości, że ostatnio, unijna Europa, w dobie kryzysu na światowych rynkach finansowych jest bardzo aktywna. Dzieje się tak przy równocześnie bierności Białego Domu, gdzie odbywa się przekazywanie władzy nowej ekipie. Widzieliśmy to wyraźnie już wówczas, gdy przewodniczący Unii prezydent Francji przekonywał G.W. Busha do szczytu przywódców G20 (który tydzień temu odbył się w Waszyngtonie). Teraz Francuski prezydent Nicolas Sarkozy wspólnie z byłym brytyjskim premierem Tonym Balirem organizują 8 i 9 stycznia w Paryżu międzynarodowy szczyt dotyczący reformy kapitalizmu. Oprócz polityków będą tam tak znani eksperci, jak ekonomista Joseph Stiglitz i filozof Francis Fukuyama. Organizatorzy stawiają sobie za cel podjęcie próby „zdefiniowania nowego modelu kapitalizmu i odzwierciedlenie wartości, które pozwolą nam dostosować się do globalizacji” (T. Blair). Można więc powiedzieć, że będzie to dyskusja na na temat sposobu funkcjonowania kapitalizmu w przyszłych, nowych warunkach...

3. Wszystko wskazuje na to, że KE zaproponuje wspólny pakiet o wartości 130 mld euro (ok. 1% unijnego PKB), który ma ruszyć z miejsca unijną gospodarkę. Jednak już teraz są sygnały, że są wątpliwości i nie jest jeszcze przesądzone i jakieś kraje się na niego zgodzą. Plan ten ma być zaprezentowany 26 listopada, a 11 i 12 grudnia będzie on głównym tematem unijnego szczytu. Jego wprowadzenie w życie, może być liczącym się impulsem dla osłabionej gospodarki unijnej. Jest to tym ważniejsze, że według najnowszych danych Eurostatu strefa euro po raz pierwszy w swojej historii jest w recesji. Analitycy przewidują, że potrwa ona co najmniej rok. Jest wiele wątpliwości co do tego planu, sposobu jego finansowania, kierunków i sposobów realizacji. Według przewodniczącego Komisji Europejskiej José Manuel Barroso pieniądze mają trafić na pożyczki z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, który może wspierać budowę infrastruktury, przedsiębiorczość. Barroso chce też przyspieszyć wypłaty pieniędzy z funduszy strukturalnych. Uważa on, że to kraje muszą zrobić najwięcej, by ruszyć swoje gospodarki. I muszą te działania skoordynować...

4. Ministrowie rolnictwa państw UE porozumieli się w sprawie modernizacji Wspólnej Polityki Rolnej (WPR), która ma ją uprościć i dostosować do wyzwań globalizacji i zmian klimatycznych. W sumie... wszystkie nowe kraje dostały w wyniku przeglądu WPR dodatkowe 360 mln euro na podnoszenie konkurencyjności swojego rolnictwa (Polska otrzymała dodatkowe środki w wysokości 90 mln euro na trzy lata począwszy od 2010 roku na wsparcie wybranych sektorów oraz przedłużenie dopłat do owoców miękkich o wartości 11,4 mln euro). Osiągnięto kompromis w sprawie przeglądu WPR, który uwzględnił też inne polskie postulaty, a więc przedłużenie do końca 2013 roku uproszczonego systemu płatności od hektara (a nie produkcji) SAPS, który miał obowiązywać do 2010 oraz przesunięcie do 2013 roku wejścia w życie pełnego systemu cross-compliance, czyli zasad uzależniających dopłaty bezpośrednie od surowych norm środowiskowych, bezpieczeństwa żywności i dobrostanu zwierząt...