Inwestycje mieszkaniowe a subsydia

Przeczytaj także: Rynek mieszkaniowy - fakty i mity

Subsydia popytowe, nazywane także subsydiami konsumpcyjnymi lub podmiotowymi, odnoszą się bezpośrednio do gospodarstw domowych i mają na celu poprawę ich sytuacji na rynku mieszkaniowym. Mają one zachęcić grupy docelowe do zakupu lepszej jakości mieszkań lub określonej formy budownictwa mieszkaniowego. Instrumenty te nie zniekształcają podaży mieszkań. Ich stosowanie opiera się na założeniu, że inwestycje mieszkaniowe będą większe i tańsze, jeżeli państwo wycofa się z ingerencji bezpośredniej w budowę mieszkań. Jego rolą ma być bowiem przede wszystkim regulacja czynników wpływających na elastyczność podaży mieszkań w długim okresie, w szczególności na etapie rozwoju inwestycji i budowy, oraz wsparcie w zakresie infrastruktury technicznej. Wobec powyższego ceny mieszkań i stawki czynszów stanowią wynik gry rynkowej. Subsydia popytowe umożliwiają więc poszerzenie rynku mieszkaniowego dla konsumentów i zwiększenie wyboru mieszkaniowego (najem, własność). Głównym celem subsydiów popytowych jest zapewnienie dostępności do mieszkań tym obywatelom, którzy nie mają zdolności finansowej. Tego rodzaju instrumenty występują jako:

• dodatki mieszkaniowe,
• jednorazowe dotacje dla nabywców pierwszego mieszkania,
• subsydia oprocentowania kredytów hipotecznych,
• wyłączenie z podatku od zysków kapitałowych sprzedaży mieszkania,
• zdyskontowana sprzedaż zasobu publicznego aktualnym najemcom.

Do subsydiów popytowych zalicza się także tzw. finansowe subsydia popytowe, których zadaniem jest wsparcie kredytobiorców. Instrumenty te mają zwiększyć dostępność kredytów mieszkaniowych dla gospodarstw domowych. Mogą mieć one trudności w dostępie do rynkowego podsystemu finansowania i mieszkań własnościowych ze względu na:

1. problemy w zaoszczędzeniu niezbędnej zaliczki do uzyskania kredytu, przy jednoczesnym płaceniu czynszu za najem mieszkania,
2. uzyskiwany dochód może wykazywać zbyt dużą zmienność lub być zbyt niski w stosunku do ceny standardowego mieszkania,
3. brak niezbędnego doświadczenia w kontaktach z instytucjami finansowymi.

W omawianym obszarze wyróżnia się następujące instrumenty:

• dotacje przyznawane „z góry” do kredytu lub oszczędności na mieszkania,
• subsydiowanie ubezpieczeń kredytów mieszkaniowych, aby obniżyć wartość koniecznej zaliczki na mieszkanie,
• dopłaty do oprocentowania kredytów mieszkaniowych, aby obniżyć koszty spłaty,
• ulgi podatkowe związane z obniżką kosztów finansowania mieszkalnictwa.