Tydzień 2/2009 (05-11.01.2009)

Przeczytaj także: Tydzień 1/2009 (29.12.2008-04.01.2009)

• Czechy przewidują, że wprowadzą europejska walutę nie wcześniej niz z dniem 1 stycznia 2013 roku. W 2008 roku deficyt budżetowy wyniósł 1,3% PKB.
• Ceny domów i mieszkań w Wielkiej Brytanii spadły w 2008 roku o blisko 16 procent. Ceny spadają nieprzerwanie od 14 miesięcy. W efekcie sprzedaż nieruchomości w Zjednoczonym Królestwie spadła o 60%.
• Porsche zwiększając swoje udziały z 42% do 50,76% ostatecznie przejeło kontrolę nad koncernem VW. Porsche produkuje 50 razy mniej aut i ma roczne obroty mniejsze 15 razy niż VW (wyceniane rocznie na ponad 100 mld euro). Kierownictwo Porsche zapowiedziało, że zamierza teraz zwiększyć swoje udziały w VW do ponad 75%, aby całkowicie przejąć kontrolę nad koncernem. Po ogłoszeniu tej informacji kurs akcji VW podskoczył o 14%.
• Litwa w najbliższym czasie zamierza sprzedać PKN Orlen prawie 9,98%. swych udziałów z Możejkach. Wartość transakcji wyniesie około 284,45 mln USD. PKN Orlen ma obecnie 90,02% akcji tej rafinerii. Jednak litewski rząd nie zamierza sprzedać PKN Orlen akcji terminalu naftowego w Klajpedzie Klaipedos Nafta.
• Rynkowe ceny ropy wzrosły do 47USD/baryłkę. Wg amerykańskiego banku inwestycyjnego Goldman Sachs wkrótce ceny gazu będą spadać z 400-500 USD za 1 tys. m sześc. do ok. 200 USD.
• Według wstępnych szacunków Eurostatu w grudniu inflacja w strefie euro spadła do poziomu 1,6% (w listopadzie wynosiła 2,1%, w październiku była na poziomie 3,2%, a w połowie osiagała poziom 4%). Tak silny spadek inflacji wzmacnia siłę argumentacji twierdzacych, że stopy procentowe EBC spadną w tym roku prawie do zera.Obecnie główna stopa jest na poziomie 2,5%
• Skutkiem konfliktu gazowego jest ustalenie, że już na marcowym szczycie Unii Europejskiej zapadną konkretne decyzje, jak wzmocnić unijną solidarność w dziedzinie energetyki tak, aby w przyszłości kraje UE nie były pozostawione samym sobie, tak jak stało się to w przypadku np. Bułgarii. Polska proponuje, aby Unia uruchamiała "energetyczną solidarność", nawet jeśli problem dotyczy tylko jednego kraju. Polska proponuje też, by Unia tworzyła wspólne rezerwy gazu i wspólne plany na sytuacje awaryjne (obecnie państwa UE muszą być ze sobą solidarne dopiero wtedy, gdy zabraknie 20% dostaw gazu dla całej UE).
• Niemcy przygotowuja drugo pakiet ratunkowy dla swojej gospodarki. Pierwszy pakiet w wysokości trzydziestu dwóch miliardów euro jest niewystarczający dla pobudzenia gospodarki i uchronienia jej przed recesją. Drugi program inwestycyjny ma mieć wartość od czterdziestu do pięćdziesięciu miliardów euro. Większość funduszy ma zostać przeznaczona na infrastrukturę oraz inwestycje w szkolnictwo. Rząd chce też odciążyć finansowo obywateli i pobudzić w ten sposób wewnętrzny popyt. W programie jest przewidywane zmniejszenie podatków lubobniżenie składek ubezpieczenia socjalnego.
• Bank Anglii (Bank of England) kolejny raz obniżył stopy procentowe o 50 pkt bazowych (w listopadzie bank obniżył stopę repo o 150 pkt bazowych). Teraz główna stopa procentowa repo wynosi po tej obniżce 1,50%. Kryzys spowodował, że ożyły dyskusje nt przystąpienia Wielkiej Brytanii do strefy euro.
• Produkcja przemysłowa w Niemczech spadła w listopadzie 2008 roku o 3,1% m/m (6,4% r/r), po spadku w październiku o 1,8%m/m (3,7% r/r). Eksperci przewidują, że niemiecka gospodarka będzie się kurczyć w 2009 i w 2010 roku. W ich ocenie w tym roku inflacja spadnie do 0,9%.
• W Niemczech planowany jest drugi program pobudzenia koniunktury gospodarczej. Mówi się o kwocie 100 mld euro na poręczenia dla firm.
• Stopa bezrobocia w Niemczech w grudniu 2008 roku wyniosła (po uwzględnieniu czynników sezonowych) 7,6% wobec 7,5% po korekcie w listopadzie. Ten spadek inflacji to skutek spadku cen surowców (w tym ropy).
• Ukraina i Rosja zgodziły się na obserwatorów, którzy będą monitorowali transport gazu przez ukraińskie rurociągi. Praktycznie oznacza to koniec konfliktu i wznowienie dostaw gazu do Europy. Problemem jest teraz umowa handlowa między oboma krajami, w tym ceny gazu i koszty jego tranzytu. Według ekspertów konflikt gazowy Rosji z Ukrainą stworzył lepsze warunki dla decyzji o realizacji projektu Nord Streem.
• W zamian za dofinansowanie dodatkową kwotą 10 mld euro z państwowego funduszu stabilizacji rynków finansowych (SoFFin) niemiecki rząd uzyska kontrolę nad 25% plus jedną akcją Commerzbanku (to drugi co do wielkości prywatny bank Niemiec). W końcu 2008 roku Commerzbank skorzystał z rządowego planu ratunkowego dla sektora finansów i otrzymał bezpośrednią pomoc w wysokości 8,2 mld euro. W ten sposób staje sie realna transakcja przejęcia Dresdner Banku od towarzystwa ubezpieczeniowego Allianz.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

KRYZYS GAZOWY W EUROPIE I CO DALEJ

Warto przypomnieć, że początkiem procesów integracyjnych w Europie była wspólnota węgla i stali. Jednak do dnia dzisiejszego nie udało się doprowadzić do wspólnej polityki energetycznej. Wydaje się, że dziś mamy już za sobą szczyt kryzysu gazowego wywołany sporem rosyjsko-ukraińskim, ale kluczowym dziś pytaniem jest to, jakie wnioski z ostatnich doświadczeń wyciągnie unijna Europa. Na pewno pilna jest dziś potrzeba dyskusji nt powstania zintegrowanego, wewnętrznego rynku gazowego, ale nie mniej ważnym jest szersza dyskusja nt. zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego Europy. Skutki ostrego sporu między Rosją i Ukrainą pokazały, że niektóre kraje unijne nie są w stanie poradzić sobie z sytuacją powstałą w rezultacie przerw w dostawach gazu szczególnie w okresie zimowym. Taka sytuacja kryzysowa nie jest zaskoczeniem, bo już raz podobny konflikt zablokował dostawy gazu w 2006 roku. Jednak dziś europejscy politycy nie wskazują już jak poprzednio na Rosję jako głównego winowajcę, a tak było w 2006 roku. Obecnie za współwinną oficjalnie uważana jest też Ukraina. Wskazuje się tu na opory Kijowa związane z terminową zapłata za gaz, oraz brak ukraińskiej zgody na rynkowe ceny za dostawy gazu. Jest zrozumiałe, że dużo niższe ceny gazu w poprzednich latach wynikały ze szczególnych stosunków Ukrainy z Rosją. Jednak coraz bardziej zdecydowane kroki Kijowa, by związać się z UE i z NATO spowodowały, że Rosja zdecydowała się na podniesienie cen gazu dostarczanego dla Ukrainy do cen rynkowych. Za większą niezależność trzeba płacić...

Wspólna, zdecydowana polityka energetyczna proponowana także przez Polskę (w tym także wobec Rosji) jest trudna do realizacji. Dotąd każdy kraj dbał o siebie. Francja i Hiszpania rozwijały współpracę z Północną Afryką, podczas gdy Niemcy, a ostatnio także Francja i Holandia ostatnio zwiążą się z Rosja (nord Streem), podobnie jak Bułgaria, Serbia, Węgry i Włochy (South Streem). Jednak obecny kryzys także osłabił Gazprom i można powiedzieć, że obecny spór rosyjsko-ukraiński stwarza warunki dla nowego etapu rozmów na temat europejskiego bezpieczeństwa energetycznego. Ich efektem może być przynajmniej zharmonizowanie inwestycji energetycznych, a nawet działania prowadzące do "stworzenia zintegrowanego i skutecznie działającego europejskiego rynku energii". Powraca też temat inwestycji w gazociąg z rejonu Morza Kaspijskiego na Zachód omijający Ukrainę i Rosję.