Rozwój demograficzny Polski 2008

Przeczytaj także: Rozwój demograficzny Polski 2007

W latach 1997-2007 rejestrowano ubytek liczby ludności Polski, która zmniejszyła się wówczas o ponad 175 tys. osób. Bezpośrednią przyczyną był notowany w latach 1984-2003 spadek liczby urodzeń przy prawie nieistotnych zmianach w liczbie zgonów oraz ujemnym (w całym okresie powojennym) saldem migracji zagranicznych definitywnych (na pobyt stały).

W 2008 r. tempo przyrostu ludności było dodatnie i wyniosło 0,05%; w 2007 r. - minus 0,03%, a największy ubytek ludności odnotowano w 2006 r. – liczba ludności zmniejszyła się w ciągu roku o 32 tys. (tempo ubytku wyniosło minus 0,08%). W latach 90-tych ubiegłego stulecia średnioroczna stopa przyrostu ludności kształtowała się na poziomie ok. +0,09%, ale już w drugiej połowie tych lat dynamika przyrostu była zerowa lub ujemna.
Dzięki pozytywnym zmianom w poziomie urodzeń - w 2008 r. - przyrost naturalny był dodatni i wyniósł ponad 35 tys.; przeciętnie - na każde 10 tys. ludności - przybyło 9 osób (w 2007 roku - 3 osoby, a na początku lat 90-tych ubiegłego stulecia – ponad 40 osób). Dodatni przyrost naturalny odnotowujemy trzeci z kolei rok; cztery wcześniejsze lata charakteryzowały się ubytkiem naturalnym, największy był w 2003 r. - wynosił minus 14,1 tys. Współczynnik przyrostu naturalnego jest zdecydowanie wyższy na wsi.

Pod względem liczby ludności Polska znajduje się na 32 miejscu wśród krajów świata i na 6 w krajach Unii Europejskiej. W przypadku gęstości zaludnienia plasujemy się w grupie średnio zaludnionych państw europejskich. Na 1 km2 powierzchni mieszkają 122 osoby; w miastach około 1091, na terenach wiejskich 51. Nadal maleje liczba i udział mieszkańców miast w ogólnej ludności kraju; obecnie ludność miejska stanowi niewiele ponad 61%, natomiast sukcesywnie rośnie liczba ludności zamieszkałej na obszarach wiejskich.

Ze wstępnych danych wynika, że w minionym roku liczba ludności zwiększyła się w 9 województwach (w 2007 r. – tylko w 4 województwach). Największy przyrost miał miejsce w woj. pomorskim, następnie - w mazowieckim i wielkopolskim oraz małopolskim, przy czym wzrost liczby ludności w tych województwach jest obserwowane od początku bieżącego stulecia. W pozostałych województwach odnotowano ubytek ludności, jednak tempo ubytku rzeczywistego jest wyraźnie słabsze w stosunku do notowanego w poprzednich latach. Województwa, w których liczba ludności maleje najszybciej to opolskie oraz łódzkie i śląskie.

Migracje zagraniczne ludności

Podstawowym składnikiem ubytku rzeczywistego powodującym zmniejszanie się liczby ludności Polski jest ujemne saldo migracji zagranicznych definitywnych (na pobyt stały). Szacuje się, że w 2008 r. ujemne saldo definitywnych migracji zagranicznych wyniosło ponad 15 tys. (w 2007 r. - minus 20,5 tys.). Najbardziej gwałtowny wzrost liczby emigracji na pobyt stały odnotowano w 2006 roku (z około 20-25 tys. w latach wcześniejszych do 47 tys.), saldo wyniosło wówczas minus 36 tys. Jednocześnie systematycznie wzrasta liczba imigrantów - z 7 tys. w 2003 r. do ok. 16 tys. w 2008 r. (dane wstępne).

Dodatkowo, dane wyszacowane w oparciu o różne źródła (statystyczne i pozastatystyczne) wskazują, że w końcu 2007 r. na emigracji czasowej (powyżej 3 miesięcy) poza granicami Polski przebywało ok. 2270 tys. mieszkańców naszego kraju, w tym ponad 1925 tys. w Europie. Zdecydowana większość czasowych emigrantów z Polski przebywa w krajach członkowskich UE. Liczba emigrantów z Polski w UE wzrosła z ok. 750 tys. w końcu 2004 r. do ok. 1860 tys. w końcu 2007 r., czyli prawie 2,5-krotnie. Najwięcej osób przebywało w Wielkiej Brytanii, Niemczech i Irlandii. Pomimo kolejnego zwiększenia skali emigracji, wyraźnie zmniejsza się jej dynamika.