Tydzień 6/2009 (02-08.02.2009)

Przeczytaj także: Tydzień 5/2009 (26.01-01.02.2009)

• Inflacja w strefie euro wyniosła w styczniu 2009 r. ok. 1,1% r/r wobec 1,6% r/r w grudniu 2008 r. Prezes Europejskiego Banku Centralnego (EBC) Jean-Claude Trichet oświadczył, iż bank zamierza utrzymać inflację na poziomie około 2%. Zdaniem rady EBC taka decyzja wspiera to zrównoważony wzrost i promuje zatrudnienie.
• Według Eurostat-u stopa bezrobocia w strefie euro wyniosła w grudniu 2008 r. (po uwzględnieniu czynników sezonowych) 8%, wobec 7,9% w listopadzie.
• Produkcja przemysłowa w Niemczech spadła w grudniu 2008 roku o 4,6% m/m (o 12% r/r), podczas gdy w listopadzie spadek tem wyniósł 3,7% m/m (6,9% r/r).
• Szwedzki rząd poinformował że jest gotowy wspomóc sektor finansowy kwotą 6 mld USD.
• Rosyjski rząd zdecydował się wesprzeć banki sumą 40 mld USD. Tę pomoc rząd warunkuje udzielaniem kredytów firmom.
• Według Państwowego Instytutu Statystyki Hiszpanii, wskaźnik bezrobocia wynosi w Hiszpanii 13,9 proc. i jest najwyższy w Unii Europejskiej (w ciągu stycznia o 200 tysięcy, do ok. 3,3 mln).
• Przedstawiciele KE i Rosji (na najwyższym szczeblu) spotkali się, by omówić najważniejsze współczesne problemy (kryzysu finansowego w perspektywie najbliższego spotkania G20 w Londynie, współpracy energetycznej i walki ze zmianami klimatycznymi, a także wejścia Rosji do Światowej Organizacji Handlu). Z Baroso przyjechało do Moskwy dziewięciu komisarzy, w tym Barroso, jego trzech zastępców i komisarze odpowiedzialni za tak kluczowe resorty jak gospodarka, handel, energetyka, przemysł, transport, ochrona środowiska oraz stosunki zewnętrzne. Maja też być omówione nowe mechanizmy prawne zapobiegające powtórzeniu się kryzysu gazowego.
• Według wicepremiera Rosji Igor Szuwałowa kryzys gospodarczy na świecie może potrwać trzy lata, a najtrudniejszy będzie 2009 rok. Według niego wzrost gospodarczy w Rosji w 2009 roku będzie bliski zeru, wobec 6% PKB w 2008 roku i 8,1% - w 2007, dochody budżetu w 2009 roku spadną z 307 mld USD do 183 mld USD, a odpływ kapitału z Rosji wyniesie w tym roku ok. 100-110 mld USD, wobec 130 mld USD w 2008 roku. Dotychczas na wsparcie gospodarki z budżetu państwa wydano 32,25 mld USD, a w funduszach rezerwowych, z których rząd rekompensuje spadek dochodów budżetu, zgromadzono łącznie 206 mld USD. Rezerwy walutowe Rosji wynoszą obecnie ok. 400 mld USD.
• Niemieckie banki mają kłopoty. Deutsche Bank - największy prywatny bank w Niemczech, po raz pierwszy w historii zakończył 2008 rok na minusie (w 2007 roku miał zysk w wysokości 6,5 mld euro). Jego główny rywal Commerzbank musiał skorzystać z ponad 15 mld euro rządowego wsparcia i został częściowo znacjonalizowany.
• Banki centralne walczą z groźbą recesji, obniżając stopy procentowe. W Czechach główna stopa spadła o 0,5 pkt proc., do poziomu 1,75%. Bank Anglii obniżył stopy do 1% (od października zeszłego roku stopy obniżono w sumie już o 4 pkt. proc.). Europejski Bank Centralny (EBC) utrzymał główną stopę na niezmienionym poziomie 2% i zapowiedział możliwość obniżki stóp na kolejnym posiedzeniu w marcu. Obecnie stopy poniżej jednego procentu są np. w USA, Szwajcarii i Japonii.
• Według analityka Commerzbanku Urlicha Leuchtmanna, spadek wartości walut polskiej, czeskiej i węgierskiej jest bardzo niebezpieczny, bo państwa te, mające znaczne zadłużenie zagraniczne, mogą wpaść w niebezpieczną "spiralę spadkową". Obecny spadek wartości walut tych krajów wywołuje wzrost wartości zadłużenia, sprzyja dalszej ucieczce kapitału, pogarsza sytuację gospodarczą i może doprowadzić do dalszego spadku wartości waluty. Jego zdaniem winę za to ponoszą rządy oraz banki centralne tych krajów.
• Rosja przygotowuje sojusz strategiczny w energetyce nuklearnej z niemieckim Siemensem. Jest ku temu szansa, bo Siemens do 2012 r zakończy alians z Fracuskimi firmami. Ze strony rosyjskiej partnerem będzie Rosatom. Obie firmy będa współpracować przy budowie nowej elektrowni atomowej w Bułgarii.
• Szwedzki rząd zamierza znieść moratorium na budowanie nowych elektrowni jądrowych, które zostało wprowadzone w 1980. Od tego czasu tylko dwa z 12 reaktorów zostały wyłączone i z nich Szwecja czerpie ok. połowy energii elektrycznej z siłowni jądrowych, natomiast drugie tyle zapewniają źródła odnawialne, głównie elektrownie wodne.
• Rosyjski rubel od listopada stracił ok. 1/3 wartości.
• Rosyjsa firma naftowa Łukoil w pierwszych 8 miesiącach uzyskała dochód netto 10,8 mld USD, większy o 71% r/r. Teraz redukuje swoje programy inwestycyjne o 25-30%, zapewniając wzrost wydobycia ropy naftowej w 2009 r. o 1,5-1,8%. Teraz inwestycje zagraniczne Łukoila zmaleją do ok. 1,5 mld USD.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

JAŁOWE OBRADY ŚWIATOWEGO FORUM GOSPODARCZEGO W DAVOS

Tegoroczne Davos było wyjątkowe. Od wielu miesięcy wiadomym było, że kluczowym tematem tegorocznych obrad będzie globalny kryzys w gospodarce, jednak uczestnicy WEF swoimi wystąpieniami udowodnili, że w tej chwili świat nie ma jeszcze pełnej diagnozy przyczyn kryzysu, nie ma analizy zachodzących procesów i dominujących w nich mechanizmów, nie posiada też koncepcji naprawy światowego systemu gospodarczego. Pojawiło się jednak kilka cząstkowych, nawet ciekawych pomysłów i na nie chciałbym zwrócić uwagę naszych Czytelników...

George Soros jest znanym finansistą i graczem na światowych rynkach, ale też autorem licznych, a nawet niekiedy zaskakujących opinii i propozycji. Jednak trzeba zaznaczyć, że nawet te jego kontrowersyjne opinie i propozycje są zawsze uważnie słuchane i analizowane. Teraz Soros zaproponował, by utworzyć w USA nowy bank znamienny tym, że nie będzie on obciążony „toksycznymi aktywami”. Ta jego propozycja jest symetryczna wobec rozpatrywanej przez nową amerykańską administrację koncepcji powołania banku, do którego zostaną przeniesione wszystkie „toksyczne aktywa” (warto tu dodać, że w ocenie MFW sumaryczne straty banków z tego tytułu (głównie w USA) mają wartość ok. 2,2 mld USD. Koncepcja ta spotkała się z żywym zainteresowaniem, bo okazała się prosta, a jednocześnie nowy bank nie będąc obciążony złą i kosztowną przeszłością mógłby prowadzić „normalną działalność kredytową wspomagającą gospodarkę, której inne banki zaniechały z powodu spadku kapitałów i wzajemnej utraty zaufania”.

Druga propozycja, która wzbudziła spore zainteresowanie była autorstwa Adair Turnera, szefa Financial Services Authority (to brytyjski odpowiednik polskiej Komisji Nadzoru Finansowego). Stwierdził on w trakcie dyskusji o nadzorze nad instytucjami finansowymi, że jednym z poważnych błędów instytucji nadzorujących banki była zgoda na zbyt niski poziom ich kapitałów własnych. Uważa on, że obowiązkiem nadzorów bankowych jest wywieranie presji na banki, by w okresie koniunktury budowały własny kapitał, który byłby dużym atutem w czasie kryzysu. Ta wypowiedź pobudziła dyskusję w trakcie której unijny komisarz ds. rynku wewnętrznego Charlie McCreevy zaproponował, aby objąć paneuropejskim nadzorem te duże banki, których działalność na terenie Unii ma transgraniczny charakter (w Unii działa ok. 10 tys. banków, przy czym ok. 45% prowadzi działalność w wielu krajach, ale dysponują oni ok. 80% aktywów całego europejskiego sektora bankowego). Należy tu dodać, że na obecnym etapie nie podjęto jeszcze w Unii decyzji jaki charakter ma mieć nadzór europejski nad bankami, chociaż wiadomo, że obecny system nie odpowiada idei jednolitego rynku europejskiego. Mimo, że trudno zakwestionować tę opinię to wiadomo, że wiele unijnych krajów ma negatywny stosunek do tej propozycji chcąc utrzymać nadzór nad bankami na obszarze swojego kraju, a szermują zarzutem o możliwości przeregulowania systemu bankowego...