Gospodarka światowa: banki wciąż w dołku

Przeczytaj także: Polska gospodarka coraz słabsza

Potężna fala nowych emisji planowanych przez rząd federalny w celu sfinansowania deficytu budżetowego, który może sięgnąć równowartości PKB w 2009 roku przyczyniła się do wzrostu rentowności 10-letnich obligacji skarbowych: z rekordowo niskiego poziomu 2,04% w połowie grudnia do ponad 3% pod koniec lutego i 2,9% na dzień 16 marca.

Niemniej, przy całkowitym przekonaniu władz o konieczności utrzymania kosztów kredytów dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych na niskim poziomie, Fed może pójść śladem Bank of England i rozpocząć wykup obligacji skarbowych w celu ograniczenia wzrostu zysków (na początku marca, Bank of England zapowiedział plany wykupu długoterminowych obligacji państwowych Wielkiej Brytanii). Obniżając przyszłe stopy zysków z obligacji, takie działania Fed mogą zaostrzyć apetyty inwestorów na instrumenty o większym stopniu ryzyka, np. wysokiej jakości obligacje przedsiębiorstw, a w konsekwencji zmniejszyć koszty finansowania gospodarki.

Spready obligacji przedsiębiorstw do obligacji skarbowych pozostają szerokie, wskutek ciągłych obaw o wiarygodność kredytową przedsiębiorstw i niedostateczną płynność finansową rynków kapitałowych. Niemniej, gdy działania mające na celu zwiększenie płynności i wyciągnięcie gospodarki USA z recesji będą nabierały tempa, spready do obligacji skarbowych powinny, wg ekspertów, zawężać się w porównaniu z obecnymi poziomami. Spadek w wypłatach dywidend oraz coraz mocniejsze bilanse spółek to także trendy umacniające pozycję wysokiej jakości obligacji przedsiębiorstw.

PROGNOZY DLA EUROPY

Franklin Templeton zauważa, że kłopoty gospodarcze Europy pogłębiają się: w ostatnich trzech miesiącach 2008 roku, PKB w strefie euro zanotował średnioroczną stratę o 6,0%. Luty był najgorszym miesiącem dla działalności produkcyjnej w ciągu ponad dziesięciu lat, a sektor usług radził sobie niewiele lepiej. Pogarszająca się sytuacja skłoniła Europejski Bank Centralny do redukcji bazowej stopy procentowej (5 marca) o 50 punktów bazowych do 1,5%, czyli najniższego poziomu w historii. Bank of England, który tego samego dnia zmniejszył bazową stopę procentową do 0,5%, stał się pierwszym bankiem centralnym w Europie, który zdecydował się na rozluźnienie polityki pieniężnej („quantitative easing”), zapowiadając wykup średnio- i długoterminowych obligacji skarbowych o wartości do 75 miliardów funtów w ciągu kolejnych trzech miesięcy.

Kraje Europy Środkowo-Wschodniej, które wstąpiły do UE w 2004 i 2007 roku okazały się szczególnie podatne na pogorszenie się sytuacji gospodarczej. Kraje te stanęły przed obliczem recesji z mniejszymi lub większymi deficytami na rachunkach obrotów bieżących i poziomami zadłużenia zagranicznego, a ich problemy potęgowane są silnymi spadkami ich walut. Polska, na przykład, choć wykazuje lepsze wskaźniki analizy fundamentalnej niż jej sąsiedzi, odnotowała spadek wartości swej waluty do euro o jedną trzecią w lipcu 2008 roku.

Czarne chmury zbierają się także nad bardziej ustabilizowanymi gospodarkami UE. Słabnąca wiara inwestorów w zdolność Irlandii (czyli kraju o dotychczas najbardziej imponującym sukcesie gospodarczym w Europie) do spłaty swego zadłużenia państwowego znalazła odbicie w rosnących spreadach obligacji irlandzkich do niemieckich „Bundów”. Obawy o stabilność finansów publicznych doprowadziły do ostrego wzrostu oferowanych zysków z obligacji greckich (rentowność obligacji skarbowych Hiszpanii, Portugalii i Włoch także wzrosła, choć w mniejszym stopniu.)