Tydzień 16/2009 (13-19.04.2009)

Przeczytaj także: Tydzień 15/2009 (06-12.04.2009)

• Według Eurostat-u w całej Unii Europejskiej produkcja przemysłowa w lutym spadła o 17,5% r/r, a w strefie euro spadła o rekordowe 18,4% (w grudniu spadła o 12,3% r/r, a w styczniu o 16% r/r). W I kw. 2009 roku recesja pogłębiła się i wg prognoz PKB strefy euro skurczy się o 4%, co wydaje się być nawet dla wielu ekspertów zbyt optymistyczne.
• Już cztery kraje w Europie wpadły w deflację (Irlandii, Portugalii, Luksemburgu i Hiszpanii).W USA w marcu ceny spadły w skali roku po raz pierwszy od ponad 50 lat.
• Ekonomiści prognozują obniżenie stóp procentowych w strefie euro do 1%. To konsekwencja pogłębiającej się recesji i coraz niższa inflacja (w marcu w strefie euro spadła do poziomu 0,6%).
• Problem niemieckiego rządu z bankiem Hypo Real Estate zbliża sie do końca. Dotąd bank otrzymał pomoc rządową na poziomie 87 mld euro. Obecnie uznano, że konieczne jest pełne przejęcie kontroli nad tym bankiem. Niemiecki Federalny Nadzór Finansowy (BaFin) zatwierdził rządową ofertę przejęcia udziałów akcjonariuszy banku po cenie 1,39 euro za akcję. Niemiecki fundusz stabilizacji rynku finansowego Soffin dąży do przejęcia 100%udziałów w tym banku. Według przyjętej procedury, do 4 maja udziałowcy mają czas na przyjęcie oferty rządu. Jeśli ją odrzucą rząd skorzysta z możliwości przymusowej nacjonalizacji, wypłacając akcjonariuszom minimalną cenę 1,26 euro za akcję. Resort finansów nie sądzi, żeby konieczne było przejmowanie innych niemieckich banków.
• Według Eurostat-u lutowa produkcja we Włoszech, w Hiszpanii i Niemczech była o ponad 20% niższa niż rok wcześniej, a w Polsce po uwzględnieniu różnicy w liczbie dni roboczych lutowy spadek produkcji sięgnął u nas 12,3%. Najgłębszy spadek ma miejsce w Estonii (ok. 30%).
• Turkmenistan ma największe złoża gazu w b. republikach ZSRR w Azji Środkowej i obecnie eksportuje swój surowiec tylko za pośrednictwem Gazpromu. Ostatnio rząd dał niemieckiemu koncernowi RWE koncesję na eksploatację złóż na Morzu Kaspijskim. Niemiecki koncern chciałby eksportować gaz rurą, która byłaby ułożona przez Morze Kaspijskie do Azerbejdżanu, potem byłby on transportowany gotową już siecią połączeń do Turcji, a potem nowym gazociągiem Nabucco do Europy Środkowej.
• Obroty niemieckiego przemysłu przetwórczego spadły w lutym o 23,3% r/r (najwięcej od 1991 r.), w styczniu obroty zmniejszyły się w stosunku rocznym o 19,9% W lutym największy spadek zanotowano w branży motoryzacyjnej, gdzie obroty spadły o 39,6%.
• W I kw. 2009 roku we Francji o 21% r/r wzrosła liczba upadających przedsiębiorstw.
• Hiszpańskie bezrobocie wynosi 13,4%. Bezrobocie w Irlandii wzrosło w marcu do 11% (najwyższy poziom od 13 lat. Irlandia zaostrzy warunki dostępu do swego rynku pracy dla pracowników z zagranicy.
• Produkcja przemysłowa w Czechach w lutym skurczyła się o 23,4%. O kondycji czeskiej gospodarki zdecyduje wymiana zagraniczna, która stanowi o PKB. Głównym problemem czeskiej gospodarki jest spadek niemieckiego PKB o 3,7%, bo do Niemiec kierowanych jest 73% czeskiego eksportu.
• Ukraina nie wprowadziła w życie trzech ustaw warunkujących otrzymanie 2 i 3 transzy kredytu od Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Dotyczy to ustaw o finansowaniu działalności ukraińskiego operatora sieci gazowych Naftohaz oraz dwóch zmian systemu emerytalnego. Ogółem MFW ma przekazać Ukrainie 16,5 mld USD. W listopadzie Kijów otrzymał pierwszą transzę w wysokości 4,5 mld USD.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

EUROPEJSKA SZARA STREFA

Poza nielicznymi optymistami, większość ekspertów zwraca uwagę na pogarszającą się sytuację gospodarczą tak w krajach strefy euro, jak i w całej Unii Europejskiej. Według Eurostat-u w całej Unii Europejskiej produkcja przemysłowa w lutym spadła o 17,5% r/r, a w strefie euro spadła o rekordowe 18,4% (w grudniu spadła o 12,3% r/r, a w styczniu o 16% r/r). W I kw. 2009 roku recesja pogłębiła się i prognozy, że PKB strefy euro skurczy się o 4% już dziś wydają się być zbyt optymistyczne. W marcu ceny spadły w USA po raz pierwszy od 50 lat, ale tym śladem idą już pierwsze kraje europejskie. W deflację wpadły już Irlandia, Portugalia, Luksemburg i Hiszpania. Według Eurostat-u lutowa produkcja we Włoszech, w Hiszpanii i Niemczech była o ponad 20% niższa niż rok wcześniej, a w Polsce po uwzględnieniu różnicy w liczbie dni roboczych lutowy spadek produkcji sięgnął u nas 12,3%. Najgłębszy spadek ma miejsce w Estonii (ok. 30%). W Europie wzrasta bezrobocie, maleją dochody ludności. Konsekwencją pogarszania się sytuacji gospodarczej jest poszerzanie się szarej strefy.

Szczególnie jest to widoczne w gospodarkach Europy Środkowej i Wschodniej, gdzie odpowiedzią na kryzys i sposobem na obronę przed jego skutkami jest coraz częstsze prowadzenie nierejestrowanej działalności produkcyjnej, handlowej i usługowej. Eksperci szacują, że dziś nawet 57% dochodu narodowego na Ukrainie powstaje w szarej strefie, podobnie jest na Białorusi i w Mołdawii, a w Gruzji wskaźnik ten wynosi nawet 67%. Szara strefa na Łotwie, Estonii, w Rumunii i Bułgarii wynosi od 36 do 39% legalnego dochodu narodowego, a w Polsce na ok. 20 mln pracujących aż 3-4 mln osób ma także nieopodatkowane dochody z działalności realizowanej poza oficjalnym nurtem gospodarczym, a jej wartość szacuje sie na 25,1% PKB.

W opinii analityków niemieckich aż 14,6% oficjalnego PKB (ma to wartość ok. 350 mld euro czyli tyle co Polskie PKB) powstaje w szarej strefie. Według polskich badań (prof. Leszek Zienkowski) w 2009 roku urzędy skarbowe nie zarejestrują prawie 200 mld zł zysków przedsiębiorstw i jest to o 1/8 więcej niż w 2008 roku.