Tydzień 17/2009 (20-26.04.2009)

Przeczytaj także: Tydzień 16/2009 (13-19.04.2009)

• Rząd Australii ostrzegł, iż kraj nie uniknie skutków globalnego kryzysu finansowego i gospodarce może zagrozić recesja. Po raz ostatni Australia znalazła się w stanie recesji w 1990 roku.
• Według MFW w strefie euro bezrobocie wzrośnie z 7,6% w 2008 r. do 11,5% w 2010. W USA w tym samym czasie wzrośnie z 5,8 do 10,1%. Według prognoz MFW w USA i Japonii w tym i przyszłym roku wystąpi deflacja.
• Według prognoz pierwsze odbiją się w III-IV kw. tego roku gospodarki krajów azjatyckich, óźniej, w 2010 r. - gospodarka USA, a na końcu - gospodarki krajów europejskich. W 2010 r. według MFW strefa euro zanotuje dalszy spadek PKB na poziomie 0,4%. W USA PKB się nie zmieni, a we wschodzących gospodarkach azjatyckich wzrost sięgnie już 5,3% (po 3,3% wzrostu w 2009 r.).
• W 2008 roku załamał się japoński eksport i bilans handlowy tego kraju spadł po raz pierwszy od blisko 30 lat do wartości ujemnej. MFW ostrzegł, że ogłoszone niedawno „rekordowe pakiety stymulacji gospodarczej wyczerpały możliwości powiększania japońskiego długu publicznego, który należy do największych na świecie” i zalecił większa dyscyplinę fiskalną. Tegoroczne prognozy wzrostu Japonii (to druga gospodarka świata) są najgorsze wśród krajów rozwiniętych. MFW zaleca, by rząd podniósł podatek konsumpcyjny jest na poziomie 5% i odpowieda Vat-owi).
• Samochody produkowane w Chinach miały w ubiegłym roku 17,2% udziału w światowym rynku, a więc wyprzedziły tym samym Niemców (14,7%) i USA (14,6%). W Europie zyski producentów wzrosły o 8%, amerykańscy producenci zanotowali 10% straty, a w Chinach spółki motoryzacyjne uzyskały 30% wzrost zysku. W marcu sprzedano w Chinach ponad 1,11 mln aut, najwięcej w historii.
• Chrysler jest bliski bankructwa i zamierza poprosić sąd o ochronę przed wierzycielami. Inwestycją w ten koncern jest zainteresowany włoski Fiat (chce przejąć 20% akcji). Poważny pakiet akcji ma też przejąć związek zawodowy United Auto Workers. Tylko na amerykańskim rynku Chrysler zatrudnia 66 tys. osób. Także przewiduje się, że w maju GM może ogłosić bankructwo. Także z GM prowadzi rozmowy Fiat, który proponuje połaczenie sił w Europie i Ameryce Łacińskiej (chodzi tu także o Opla).
• Microsoft w pierwszym kwartale 2009 r. po raz pierwszy od debiutu na nowojorskiej giełdzie 23 lata temu zanotował spadek sprzedaży. (zarobił na czysto ok. 3 mld USD, rok wcześniej zysk netto sięgał aż 4,4 mld USD).
• Amerykanie zamierzają wprowadzić cła antydumpingowe od 74-101 procent na chińskie produkty stalowe (rury). Twierdzą, że margines dumpingu wynosi 40-70% i jest uzyskiwany dzięki rządowym dotacjom. Dzięki niskim cenom chiński eksport do USA wzrósł w ubiegłym roku przeszło 2 razy (do wartości 2,7 mld USD). Chiny zapowiedziały działania odwetowe.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

O CHINACH KOLEJNY RAZ

Odpowiedzią na oświadczenia twierdzących, że widzą już przysłowiowe „światełko w tunelu jest ostatni wywiad dyrektora zarządzającego Międzynarodowego Funduszu Walutowego Dominique Strauss-Kahna. Jego zdaniem globalny kryzys gospodarczy potrwa jeszcze "długie miesiące i kryzys ten jest jeszcze daleki od przezwyciężenia", a wypowiedź ta ma szczególne znaczenie, bo ukazała się przed rozpoczęciem corocznego wiosennego posiedzenia MFW. Powtórzył też wcześniejszą prognozę MFW, iż dopiero w pierwszej połowie przyszłego roku może nastąpić poprawa światowej koniunktury. Jego zdaniem warunkiem jest jednak „oczyszczenie bilansów bankowych z toksycznych aktywów, pochodzących z amerykańskiego rynku kredytów hipotecznych. Warto też zacytować prezesa Banku Światowego Roberta Zoellicka, który ostrzegł przed niebezpieczeństwem „dalszego izolowania się rynków w następstwie światowego kryzysu gospodarczego”, a więc ostrzegł przed narastającym niebezpieczeństwem protekcjonizmu. W opinii BŚ co najmniej 17 spośród 20 państw czołówki gospodarczej świata (G20) podjęło działania na rzecz ochrony swych rynków, chociaż nie są to jeszcze znaczące posunięcia protekcjonistyczne. W tej sytuacji spójrzmy kolejny raz na działania Chin w ostatnim okresie, które wskazują na ich chęć zwiększenia swojej roli w tworzeniu nowego ładu światowego. Oto one:

• Aktualnie Chiny negocjują podwyższenie swojego wkładu w MFW w zamian za większy udział w decyzjach.
• Chiny dołączyły jako donator do Międzyamerykańskiego Banku Rozwoju (stały się też największym partnerem Jamajki).
• Chińscy przywódcy coraz częściej kwestionują prymat dolara jako jednostki rezerw walutowych.
• Chiny zawarły z sześcioma krajami porozumienia o tzw. currency swap (jest to wymiana towarowa w ramach określonej puli pieniędzy, które teraz utrzymują część swoich rezerw w juanie. Firmom z południa kraju rząd w Pekinie zezwolił też na zawieranie umów z sąsiednimi państwami w juanie, a nie dolarach czy euro.
• Pekin forsuje utworzenie Azjatyckiego Banku Rozwoju, organizacji konkurencyjnej do MFW.

Jednak "pomoc zagraniczna i pożyczki to tylko jeden ze sposobów, w jaki Chiny zaznaczają swą nową rolę jako światowego lidera finansowego. Działania te prowadzą równocześnie obwiniają kraje zachodnie oraz ich instytucje o wywołanie kryzysu.

Równocześnie Chiny umacniają swoje kontakty handlowe z krajami i firmami azjatyckimi (głównie surowcowymi). I tak:

• Wspierają Kazachstan (10 mld USD). Kazachski narodowy koncern naftowy KazMunaiGaz dostanie 5 mld USD pożyczki od China National Petroleum Company (to jeden z największych chińskich państwowych koncernów paliwowych). Także 5 mld USD otrzyma Kazachski Bank Rozwoju od Export-Import Bank of China.
• Rosyjskie koncerny Rosnieft i Transnieft otrzymały pożyczkę 25 mld USD. W zamian do 2010 r. ułożą ropociąg z Syberii do Chin i przez 20 lat będą nim dostarczać do Państwa Środka co najmniej 15 mln ton ropy rocznie.
• Pekin zwiększył też z 8 do 12 mld USD pożyczki dla Wenezueli, które kraj ten spłaca dostawami ropy naftowej i paliw.