Tydzień 20/2009 (11-17.05.2009)

Przeczytaj także: Tydzień 19/2009 (04-10.05.2009)

• Według Białego Domu tegoroczny deficyt będzie o 89 mld USD większy niż planowano. Według najnowszych ocen ma on wynieść 1,84 bln USD, co stanowi 12,9% PKB. Biały Dom skorygował też w górę także przewidywania co do deficytu w 2010 r. - ma on wynieść 1,26 bln USD, czyli 8,5% PKB.
• Według przeprowadzonych badań 10 z 19 największych amerykańskich instytucji, w tym Bank of America, Wells Fargo i Citigroup, może teraz potrzebować w sumie 75 mld USD nowego kapitału.
• Deficyt budżetowy w USA w kwietniu wyniósł 20,91 mld USD (największy od 26 lat). Łączna suma deficytu siedmiu pierwszych fiskalnych miesięcy 2008 roku wzrosła do rekordowej sumy ponad 802 miliardów USD.
• Międzynarodowy Fundusz Walutowy przedstawił najnowszy raport "Regional Economic Outlook". W części dokumentu poświęconej Europie MFW przewiduje, że gospodarki krajów UE skurczą się w tym roku o ok. 4%, a odbicie nastąpi w 2010 r. i wówczas spadek PKB sięgnie już "tylko" 0,3%.
• Ukazał się kolejny raport Economist Intelligence Unit (EIU). W części zatytułowanej "Risk and regulation: a new era for capitalism" (Ryzyko i regulacja: nowa era dla kapitalizmu) wynika, że kończąca się obecna faza kapitalizmu (ostatnie 30 lat) charakteryzowała niezbyt uciążliwą regulacją, globalizacją, prymatem wolnego rynku, dużą rolą sektora finansowego i łatwym dostępem do taniego kredytu. Nowy etap będzie miał wolniejszym wzrostem, a kołem zamachowym nie będzie jak dotąd sektor finansowy, co powodowało, że bardzo łatwo dostępny kredyt napędzał inwestycje i pompował wartość aktywów. W raporcie mówi się, że teraz „gospodarce nadawać będą aktywne, rządowe instytucje nadzoru, oszczędni konsumenci i konserwatywnie nastawieni bankierzy, natomiast decyzje podejmowane na szczeblu korporacji będą musiały uwzględniać realia, w których rządowi regulatorzy rynku, kredytodawcy i konsumenci mają więcej do powiedzenia”.
• Kryzys gospodarczy przyspieszył zagrożenie niewypłacalnością amerykański fundusz emerytalny i fundusz ubezpieczeń medycznych emerytów. Te fundusze to Social Security (emerytury) i Medicare (ubezpieczenia medyczne), finansowane z podatków obywateli, mogą się stać niewypłacalne w związku ze starzeniem się amerykańskiego społeczeństwa i z wchodzeniem w wiek emerytalny pokolenia powojennego wyżu demograficznego. Przewiduje się niewypłacalność Medicare już w 2017 r., natomiast Social Security - w 2037 r. Przygotowywane są zmiany prawne dotyczące obu funduszów (obniżka kosztów, podwyżka podatków na Social Security (z których finansowany jest także fundusz Medicare), a także podniesienie wieku emerytalnego.
• W kwietniu poziom bezrobocia w USA wyniósł 8,9% (13,7 miliona ludzi jest bez pracy).
• Wenezuela znacjonalizowała majątek 60 zagranicznych i prywatnych firm usług w branży naftowej.
• W ciągu ostatnich 12 miesięcy paliwa staniały o ponad 22%.
• Panasonic to kolejny, japoński koncern elektroniczny (po Sony), który poinformował o stratach, jakie poniósł w minionym roku fiskalnym (zakończonym pod koniec marca).Wyniosły one ok. 4 mld USD. Podjęto decyzję o zmniejszeniu produkcji i podjęciu innych działań restrukturyzacyjny, które mają przynieść w przyszłym roku ok. 1,5 mld USD.
• Intel - czołowy producent mikroprocesorów - będzie musiał zapłacić największą grzywnę w historii Unii: 1 mld 60 mln euro. Śledztwo na wniosek Advanced Micro Devices (AMD jest dziś jedynym konkurentem Intela) trwało osiem lat. Intelowi zarzucono, że celowo przez wiele lat próbował nie dopuścić konkurentów do rynku mikroprocesorów, nadużywając swojej dominującej pozycji na rynku.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

SHADOW GN W RZYMIE ZASTANAWIAŁA SIĘ NAD PRZYSZŁOŚCIĄ GLOBALNEJ GOSPODARKI

Globalna gospodarka pogrążona jest w recesji i tylko nieliczni dostrzegają już dziś przysłowiowe "światełko w tunelu". Mimo, że do końca obecnego kryzysu jest jeszcze daleka droga, to w Rzymie spotkała się grupa 25 wpływowych ekonomistów z całego świata, która radziła nad przyszłością globalnej gospodarki. Liderem tej grupy jest Joseph Stiglitz, noblista i były główny ekonomista Banku Światowego. W tej grupie znalazło się też kilku ekspertów pracujących dla ONZ, a także osoby pracujące w komitecie mającym na celu przebudowę systemu finansowego stworzonego w Bretton Woods. Są w niej eksperci i naukowcy, w tym również wykładowcy znanych uniwersytetów w Europie i Stanach Zjednoczonych. W rzymskich obradach uczestniczył Stanisław Kluza, szef polskiej Komisji Nadzoru Finansowego.Nieformalna grupa Shadow GN zdając sobie sprawę z tego, że jeszcze daleko do końca kryzysu i dziś gospodarce światowej bardziej grozi deflacja niż gwałtowny wzrost cen, postawiła sobie za cel wskazywanie światowym przywódcom optymalnych dróg wyjścia z kryzysu.

Generalne wnioski z tego spotkania nie są zaskakujące, Shadow GN zaleca:

• rządy muszą skoordynować wysiłki, aby świat powrócił na ścieżkę wzrostu, a globalny system finansowy odzyskał pożądaną funkcjonalność,
• już teraz trzeba zacząć walczyć z coraz bardziej realnym zagrożeniem, jakim jest deflacja,
• należy pilnie zwiększyć możliwości Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) do udzielania pomocy rządom krajów zagrożonych kryzysem,
• państwa winny zdecydowanie dążyć do obniżania poziomu deficytu budżetowego.

Shadow GN nie do końca jest przekonana o konieczności pompowania setek miliardów w obronę upadających banków. Sugeruje, że bardziej korzystna jest ich nacjonalizacja. Zwraca też uwagę na to, że wydawane w USA w tym celu coraz większe środki prowadzą do niebezpieczeństwa załamania się amerykańskiego budżetu!

Shadow GN zdaje sobie sprawę z konieczności uruchamiania pakietów stymulacyjnych. Jednak jeśli ich uruchamianie jest konieczne, to sugeruje się, aby były one kierowane głównie na realizację inwestycji infrastrukturalnych (np. drogi, koleje, energetykę).

Jako realne niebezpieczeństwo Shadow GN widzi możliwość rywalizacji krajów o nowe inwestycje bezpośrednie na polu cięć podatkowych. W trakcie spotkania zaproponowano nawet przeciwne działania, by zmierzać do podniesienia podatków najlepiej zarabiającym.

Zasugerowano też zdecydowane wzmocnienie światowego nadzoru nad instytucjami finansowymi, w tym hedgefunduszami a także... aby odejść od koncepcji dolara jako wiodącej międzynarodowej jednostki rozliczeniowej!

Shadow GN proponuje też, aby „wykorzystując konieczność ratowania największych instytucji finansowych, zastanowić się nad podziałem tych dzisiejszych jeszcze gigantów, chociaż bardzo osłabionych”.