Wszystkie tajemnice ratingów przedsiębiorstw

Przeczytaj także: Agencje ratingowe straciły zaufanie inwestorów

Bilans stanowi podstawowy dokument wykorzystywany w procesie oceny wiarygodności kredytowej przedsiębiorstwa. Prawo dopuszcza pewną dowolność w jego sporządzaniu. W związku z tym przedsiębiorstwo powinno wnikliwie ocenić wpływ przyjętej formy bilansu na rating, uwzględniając jednocześnie nieuniknione konflikty z innymi celami polityki bilansowej. Odpowiednie sporządzenie bilansu może w krótkim czasie poprawić ocenę przedsiębiorstwa. Dla oceny przedsiębiorstwa konieczna jest również znajomość tematyki płynności finansowej, zależnej w dużej mierze od zdolności przedsiębiorstwa do generowania wolnych przepływów pieniężnych z działalności gospodarczej. Warunkiem przeprowadzenia takiej oceny jest dostarczenie przez przedsiębiorstwo odpowiednich dokumentów, przede wszystkim rachunku przepływów pieniężnych.

Długoterminowe poprawienie ratingu może wystąpić tylko wówczas, gdy w przedsiębiorstwie będzie realizowana skuteczna strategia zarządzania ryzykiem. W praktyce znanych jest wiele strategii zarządzania ryzykiem; przy czym istnieją dwa skrajne rozwiązania: pełna asekuracja i całkowita rezygnacja z zabezpieczenia. W teorii i w praktyce za rozwiązanie optymalne uznaje się strategię pośrednią. Z tą strategią zarządzania ryzykiem związane są różne techniki i instrumenty zabezpieczenia.

Jaka strategia zabezpieczenia zostanie przyjęta zależy od skłonności zarządu przedsiębiorstwa do ryzyka, dostępnych technik i instrumentów zabezpieczających oraz od wiedzy zarządu (właściciela) na ten temat. Czynnikiem decydującym powinno być porównanie kosztów zabezpieczenia i potencjalnych strat. Ryzyko można tylko częściowo wyeliminować lub przerzucić na inne podmioty. W przypadku ryzyka nierozpoznanego lub akceptowanego przez przedsiębiorstwo, zabezpieczeniem jest kapitał własny, dlatego w NUK suma kapitału własnego przedsiębiorstwa wpływa w decydującym stopniu na jego rating.

Zróżnicowanie wymaganej minimalnej ilości funduszy własnych banku w zależności od ratingu udzielanych kredytów i pożyczek powoduje powstawanie dodatkowych kosztów banku. Kosztami tymi zostaną obciążeni klienci banku, a to oznacza, że przedsiębiorstwa z niższymi ocenami ratingowymi muszą liczyć się z wyraźnym wzrostem kosztów kredytów. Natomiast przedsiębiorstwa z najwyższymi ocenami mogą oczekiwać warunków kredytowania korzystniejszych niż dotychczas.

Z perspektywy dostępności kredytów dla MŚP istotną kwestią jest podział ekspozycji na ryzyko wobec tych podmiotów na dwie grupy: detaliczne i korporacyjne. Biorąc pod uwagę rozwiązania standardowe, waga ryzyka dla ekspozycji detalicznej ma wynosić 75%, a dla ekspozycji korporacyjnej niemającej ratingu 100%. Warunkiem uznania ekspozycji za detaliczną jest spełnienie następujących wymogów:

• musi być to ekspozycja wobec osoby fizycznej, osób fizycznych lub małego albo średniego przedsiębiorstwa,
• ekspozycja musi być jedną z wielu ekspozycji o podobnej charakterystyce, tak że ryzyko związane z tą działalnością musi być zdywersyfikowane,
• łączna zidentyfikowana kwota ekspozycji instytucji kredytowej (obejmująca również składowe przeterminowane), jej podmiotu dominującego oraz podmiotów zależnych wobec zobowiązanego podmiotu lub grupy podmiotów powiązanych nie może przekraczać 1 min euro; instytucja kredytowa musi podjąć odpowiednie kroki w celu zweryfikowania łącznej kwoty ekspozycji.

Noty ratingowe są tylko jednym z elementów oddziałujących na decyzje kredytowe. Obok standardowych ocen ratingowych i oceny zabezpieczenia spłaty należności uwzględniany jest również wpływ niezabezpieczonego ryzyka kredytowego na portfel kredytowy.

Powyższe wiadomości powinny uzmysłowić ci trzy rzeczy:

1. dokumenty finansowe to naprawdę ważna rzecz,
2. należy prowadzić rachunkowość tak, aby była przejrzysta i przyjazna w korzystaniu,
3. banki chcą zarobić pieniądze - jeśli pokażesz im, że twoja firma pozwoli im na to, będą robić z tobą interesy. Nawet w czasach kryzysu i powszechnej nieufności finansowej.

Więcej informacji na temat nowoczesnych finansów firmy, przydatnych dla dyrektora księgowego, dyrektora zarządzającego oraz wyższej kadry menedżerskiej, znajdziesz w książce "Nowoczesne zarządzanie finansami przedsiębiorstwa" pod redakcją naukową A. Bielawskiej (Wydawnictwo C.H. Beck, 2009). Książkę znajdziesz w księgarni www.ksiegarnia.beck.pl - wpisz w wyszukiwarkę tytuł. Wykorzystanie za zgodą Wydawcy.